Trong thời đại mạng xã hội lên ngôi, không ai mà không có cho riêng mình một trang mạng cá nhân, để chia sẻ, giải trí, giao lưu, trao đổi hoặc có thể là cùng nhau tranh luận một vấn đề đang hot ở hiện tại. Từ đó, thông tin được lan truyền đi rất nhanh và có rất nhiều sự xá trộn giữa tin tức chính thống, tin giả và những quan điểm của cá nhân. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức của công chúng mà còn liên quan đến vấn những vấn đề pháp lý.
1 Định nghĩa và phân biệt tin giả và quan điểm cá nhân
- Tin giả: là những thông tin sai sự thật, bóp méo sự thật hoặc bịa đặt , có mục đích lừa dối, gây nhầm lẫn hoặc thao túng dư luận. Với mục địch gây hoang mang dư luận, thu hút lượt xem hoặc tăng tương tác cho bản thân.
Ví dụ: một trang mạng đưa thông tin sai sự thật hoặc chưa được kiểm chứng về một loại thực phẩm có thể dẫn đến tử vong, gây hoang mang trong cộng đồng và thiệt hại về kinh tế cho doanh nghiệp đang sản xuất.
- Quan điểm cá nhân: Ý kiến, trải nghiệm của cá nhân về sự việc nào đó, không gây hiểu lầm hoặc xuyên tạc sự thật
Ví dụ: Một reveiwer chia sẻ cảm nhận về chất lượng món ăn cũng như dịch vụ của một nhà hàng đang nổi tiếng, việc này dựa trên trải nghiệm cá nhân và kinh nghiệm của họ.
- Sự khác biệt cơ bản giữa tin giả và quan điểm cá nhân nằm ở tính xác thực của thông tin. Tin giả cố tình đưa ra thông tin sai lệch, trong khi quan điểm cá nhân có thể dựa trên thông tin không đầy đủ hoặc chủ quan, nhưng không nhất thiết là sai sự thật
2 Góc nhìn pháp lý
Pháp luật Việt Nam có những quy định liên quan đến việc xử lý tin giả và bảo vệ quyền tự do ngôn luận, bày tỏ quan điểm cá nhân. Cụ thể:
- Luật An ninh mạng 2018: Quy định về việc xử lý các hành vi đăng tải, phát tán thông tin sai sự thật, gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.
- Bộ luật Hình sự 2015: Quy định về các tội danh liên quan đến việc đưa thông tin sai lệch, vu khống, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác. Tùy vàoo mức độ mà có những mức chế tài khác nhau
- Nghị định 15/2020/ND-CP: Quy định về mức xử phạt hành chính đối với hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật trên mạng xã hội.
Tuy nhiên, việc phân biệt ranh giới giữa tin giả và quan điểm cá nhân trong một số trường hợp có thể gặp khó khăn. Pháp luật không cấm bày tỏ quan điểm cá nhân, nhưng nếu quan điểm đó được thể hiện dưới dạng thông tin sai lệch, gây tổn hại đến người khác hoặc xã hội, thì có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật.
3 Những thách thức
- Rất khó để phan biết tin giả và quan điểm cá nhân, với nhiều trường hợp đơm đặt, phát tán thông tin sai sự thật nhưng được bảo vệ bởi việc “chỉ nêu quan điểm cá nhâ” khiến cho hoang mang dư luận.
- Sự phát triển của mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến khiến việc lan truyền tin giả trở nên dễ dàng và nhanh chóng.
- Việc xác định nguồn gốc và tính xác thực của thông tin trên mạng gặp nhiều khó khăn.
- Ranh giới giữa tự do ngôn luận và hành vi vi phạm pháp luật đôi khi không rõ ràng.
Kết luận
Việc phân biệt giữa tin giả và quan điểm cá nhân là rất quan trọng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và xã hội. Mỗi người cần nâng cao nhận thức, kỹ năng kiểm chứng thông tin và có trách nhiệm khi chia sẻ thông tin trên mạng. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội và người dân trong việc đấu tranh với tin giả và bảo vệ môi trường thông tin lành mạnh, nhưng vẫn không xâm phạm quyền tự do ngôn luận.
