Đình Công – Quyền Lợi và Giới Hạn Của Người Lao Động

Trong quan hệ lao động, quyền lợi và nghĩa vụ giữa người lao động và người sử dụng lao động luôn cần được đảm bảo hài hòa. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào hai bên cũng đạt được sự đồng thuận. Khi những bất đồng về lợi ích phát sinh mà không thể giải quyết bằng thương lượng hay hòa giải, người lao động có thể sử dụng quyền đình công như một biện pháp cuối cùng để đòi hỏi quyền lợi chính đáng của mình.

Đình công là gì?

Theo Điều 198 của Bộ luật Lao động năm 2019, đình công là hành vi ngừng việc một cách tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của người lao động, nhằm đạt được các yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động. Cuộc đình công chỉ hợp pháp khi được tổ chức đại diện người lao động – có quyền thương lượng tập thể – đứng ra tổ chức và lãnh đạo.

Hiểu một cách đơn giản, đình công là biện pháp mà người lao động sử dụng để gây áp lực lên người sử dụng lao động, buộc họ phải đáp ứng những quyền lợi chính đáng đang có tranh chấp. Đây được xem là một hình thức phản kháng tập thể có tổ chức nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động trong môi trường làm việc.

Tuy nhiên, không phải mọi cuộc đình công đều hợp pháp. Một cuộc đình công chỉ được công nhận là hợp pháp khi tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật. Nếu không, cuộc đình công đó sẽ bị xem là bất hợp pháp, và người lao động tham gia có thể không được bảo vệ quyền lợi như mong muốn.

Khi nào đình công được coi là hợp pháp?

Theo quy định tại Điều 199 Bộ luật Lao động, để một cuộc đình công được xem là hợp pháp, cần phải thỏa mãn hai điều kiện cụ thể dưới đây:

– Thứ nhất, tranh chấp lao động dẫn tới đình công phải là tranh chấp lao động tập thể về lợi ích. Tức là, các yêu cầu đặt ra liên quan đến điều kiện làm việc, tiền lương, chế độ đãi ngộ,… mà chưa có trong thỏa ước lao động tập thể, nội quy, quy chế của doanh nghiệp.

– Thứ hai, phải trải qua giai đoạn hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp theo đúng trình tự pháp luật. Cụ thể:

• Cuộc đình công được phép tiến hành khi việc hòa giải không thành, hoặc sau 05 ngày làm việc kể từ khi hòa giải viên nhận được yêu cầu mà vẫn không tiến hành hòa giải.
• Hoặc trong trường hợp Ban trọng tài lao động không được thành lập, hoặc được thành lập nhưng không ra quyết định, hoặc người sử dụng lao động không chấp hành quyết định của Ban trọng tài.

Ngoài ra, cuộc đình công phải do tổ chức đại diện người lao động tổ chức và lãnh đạo, đồng thời tuân thủ đúng trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật.

Những trường hợp bị coi là đình công bất hợp pháp

Không phải cuộc đình công nào cũng được pháp luật công nhận. Điều 204 Bộ luật Lao động năm 2019 đã quy định cụ thể 06 trường hợp đình công bị coi là bất hợp pháp, bao gồm:

(1) Không thuộc quyền đình công – Tức là cuộc đình công không phát sinh từ tranh chấp lao động tập thể về lợi ích hoặc không đủ điều kiện theo luật.

(2) Không do tổ chức đại diện người lao động tổ chức và lãnh đạo.

(3) Vi phạm trình tự, thủ tục đình công: Theo Điều 200, quy trình đình công gồm ba bước chính là:

– Lấy ý kiến tập thể người lao động

– Ra quyết định và thông báo đình công

– Tiến hành đình công. Nếu không tuân thủ đúng quy trình này, cuộc đình công sẽ bị xem là vi phạm pháp luật.

(4) Tranh chấp đang được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết.

(5) Đình công tại những nơi không được phép đình công, chẳng hạn như: Nhà máy thủy điện Hòa Bình, Sơn La; đường ống Tây Nam; các cảng hàng không như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Cam Ranh, Cần Thơ, v.v.

(6) Tiếp tục đình công dù đã có quyết định hoãn hoặc ngừng từ Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Tóm lại, đình công là quyền của người lao động, nhưng cần phải thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Việc hiểu rõ về đình công hợp pháp và bất hợp pháp không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động mà còn góp phần duy trì trật tự, an toàn trong quan hệ lao động tại doanh nghiệp.

Xem thêm: