Ghi nhận chứng cứ điện tử bằng vi bằng cơ hội và thách thức pháp lý

Đăng ngày bởi Hương Giang
Đánh giá bài viết

Chứng cứ điện tử ngày càng đóng vai trò trọng yếu trong quá trình giải quyết các tranh chấp pháp lý. Các giao dịch dân sự, thương mại, hành vi vi phạm pháp luật… ngày càng diễn ra phổ biến trên môi trường mạng. Điều này đặt ra nhu cầu cấp thiết về một phương thức ghi nhận và bảo vệ chứng cứ điện tử một cách hợp pháp, chính xác và kịp thời. Trong bối cảnh đó, vi bằng – văn bản do Thừa phát lại lập để ghi nhận sự kiện, hành vi có thật – đang được nhiều cá nhân, tổ chức lựa chọn như một công cụ hữu hiệu để xác lập chứng cứ điện tử. Tuy nhiên, việc sử dụng vi bằng cho mục đích này không phải không tiềm ẩn những rào cản và thách thức pháp lý nhất định.

Cơ sở pháp lý cho việc lập vi bằng ghi nhận chứng cứ điện tử

  • Nền tảng pháp lý điều chỉnh hoạt động lập vi bằng hiện nay là Nghị định số 08/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại. Theo đó, tại Điều 36, Thừa phát lại có quyền lập vi bằng để ghi nhận những sự kiện, hành vi có thật xảy ra trong thực tế theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Mặc dù nghị định này không định nghĩa trực tiếp về “chứng cứ điện tử”, nhưng bản chất của vi bằng là ghi nhận các sự kiện, hành vi hiện hữu, bao gồm cả trên không gian mạng.

Do vậy, trong phạm vi pháp luật cho phép, vi bằng hoàn toàn có thể được sử dụng để ghi nhận các chứng cứ điện tử như:

  • Nội dung website, mạng xã hội, email, tin nhắn: Ghi nhận thời điểm, nội dung cụ thể của các thông tin xuất hiện trên internet, nhằm làm bằng chứng cho hành vi vu khống, xúc phạm danh dự, vi phạm bản quyền hoặc nghĩa vụ hợp đồng.
  • Giao dịch điện tử: Ghi nhận việc mua bán hàng hóa, chuyển tiền, ký kết hợp đồng điện tử nhằm chứng minh một hành vi pháp lý đã xảy ra.
  • Hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng: Lập vi bằng ghi nhận các bài viết, hình ảnh, video, hành vi phát tán thông tin sai sự thật, bôi nhọ danh dự cá nhân, hoặc xâm phạm sở hữu trí tuệ.

=> Theo quy định, vi bằng không phải là văn bản có giá trị pháp lý như bản án hay quyết định của cơ quan nhà nước, nhưng nó có giá trị chứng cứ, có thể được Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền xem xét, đánh giá khi giải quyết các vụ việc dân sự, hành chính.

Những vấn đề pháp lý cần lưu ý khi sử dụng vi bằng cho chứng cứ điện tử

Tính xác thực và toàn vẹn của chứng cứ điện tử

Chứng cứ điện tử có đặc thù dễ bị thay đổi, xóa bỏ, chỉnh sửa hoặc giả mạo. Vì vậy, điều kiện tiên quyết để vi bằng được Tòa án chấp nhận là tính xác thực và toàn vẹn của nội dung được ghi nhận.

Để đảm bảo điều này, Thừa phát lại cần:

  • Ghi nhận đúng thời điểm và bối cảnh: Thông tin về thời gian, địa điểm, thiết bị, trình duyệt, ứng dụng sử dụng để truy cập nội dung điện tử phải được mô tả rõ trong vi bằng.
  • Sử dụng công cụ hỗ trợ chuyên dụng: Thừa phát lại nên áp dụng phần mềm ghi hình màn hình, chụp ảnh có đóng dấu thời gian, sử dụng công nghệ lưu trữ dữ liệu không thể chỉnh sửa (như blockchain, hash code) để đảm bảo dữ liệu nguyên trạng.
  • Chứng minh nguồn gốc dữ liệu: Khi có thể, nên ghi nhận cả địa chỉ IP, đường dẫn, metadata và các yếu tố kỹ thuật khác để chứng minh dữ liệu điện tử là xác thực và không bị can thiệp.
  • Tuân thủ nguyên tắc khách quan: Vi bằng phải thể hiện trung thực, không xuyên tạc hoặc đưa ra nhận định mang tính chủ quan.

Bảo đảm quyền riêng tư và bảo mật thông tin

Việc lập vi bằng ghi nhận chứng cứ điện tử có thể liên quan đến dữ liệu cá nhân, bí mật riêng tư, bí mật kinh doanh hoặc thông tin mật của các bên liên quan. Do đó, Thừa phát lại cần tuân thủ nghiêm túc các quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, Luật An toàn thông tin mạng 2015, cũng như các quy định liên quan đến bảo mật thông tin.

  • Không thu thập thông tin trái phép: Thừa phát lại không được truy cập trái phép vào hệ thống thông tin cá nhân hoặc doanh nghiệp để ghi nhận chứng cứ.
  • Chỉ ghi nhận khi được ủy quyền hợp pháp hoặc công khai: Việc ghi nhận nội dung tin nhắn, email, dữ liệu cá nhân cần có sự đồng ý hoặc được phép theo quy định pháp luật.
  • Bảo mật vi bằng và dữ liệu liên quan: Các bản vi bằng điện tử, dữ liệu gốc đi kèm cần được lưu trữ an toàn, hạn chế truy cập từ bên thứ ba.

Giới hạn về thẩm quyền và phạm vi ghi nhận của vi bằng

  • Thừa phát lại chỉ có thể ghi nhận sự kiện, hành vi có thật mà họ trực tiếp chứng kiến hoặc ghi nhận được theo cách hợp pháp. Vi bằng không có giá trị xác định đúng sai, không thay thế kết luận giám định, xác minh hay phán quyết của cơ quan nhà nước.

Ví dụ: Thừa phát lại có thể lập vi bằng ghi nhận một nội dung được đăng tải trên mạng xã hội tại thời điểm cụ thể, nhưng không được khẳng định nội dung đó là thật hay giả, cũng như không được kết luận người đăng tải là người chịu trách nhiệm pháp lý.

Khả năng phản bác của bên liên quan

  • Vi bằng có thể bị phản bác tại Tòa án nếu bên liên quan cho rằng việc lập vi bằng vi phạm trình tự pháp luật, thông tin ghi nhận không khách quan, hoặc dữ liệu bị can thiệp. Do đó, việc lập vi bằng cần được tiến hành một cách minh bạch, có bằng chứng bổ trợ và tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật.

Một số biện pháp tăng tính thuyết phục:

  • Mời bên liên quan chứng kiến quá trình lập vi bằng, nếu điều kiện cho phép.
  • Ghi rõ trình tự kỹ thuật và phương pháp lập vi bằng: phần mềm, thiết bị, thao tác đã thực hiện.
  • Lưu giữ bản sao dữ liệu gốc, có thể đối chiếu nếu có tranh chấp.

Kết luận

Vi bằng là công cụ ghi nhận chứng cứ điện tử ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn, đặc biệt trong các vụ việc liên quan đến tranh chấp thương mại điện tử, hành vi vi phạm trên mạng xã hội, hay các hành vi gian lận điện tử. Tuy nhiên, việc sử dụng vi bằng để chứng minh chứng cứ điện tử không đơn thuần là sao chép lại nội dung thông tin, mà cần tuân thủ một quy trình pháp lý nghiêm ngặt, khách quan và bảo đảm tính xác thực, toàn vẹn, hợp pháp của dữ liệu.

GIỚI THIỆU

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!” 

GIỚI THIỆU

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!” 

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

  1. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ tel: 0364919191khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
  2. Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
  3. Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
  4. Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

  1. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ tel: 0364919191khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
  2. Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
  3. Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
  4. Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/

 

Bài viết liên quan
Luật Sư Chuyên Hôn Nhân Gia Đình tại TP. Hồ Chí Minh
Luật Sư Chuyên Hôn Nhân Gia Đình tại TP. Hồ Chí Minh
16 Th6, 2025
Tòa án nhân dân khu vực – Khi hệ thống tư pháp được tái cơ cấu
11 Th6, 2025
Sáp nhập hệ thống Tòa án tại TP.HCM: Thí điểm mô hình Tòa án nhân dân khu vực và kỳ vọng cải cách tư pháp
11 Th6, 2025
Call Now Button