Đối với việc xã hội ngày càng phát triển và văn minh hơn, cũng thể kể đến về nạn bạo lực gia đình đang ngày càng gia tăng một cách bất ngờ, có lẻ đây là chủ đề “hot” khi lượt tìm kiếm rất nhiều trên mạng xã hội. Bạo lực gia đình xuất phát từ việc không ổn định tâm lý từ các thành viên trong gia đình, áp lực kinh tế ngày càng nặng nề đã làm cho họ trở nên “stress” , và việc thiếu sự vụ đắp tình cảm giữa người với người khiến họ trở thành những con người “máu lạnh”.
Đồng thời bạo lực gia đình cũng xuất phát từ việc thiếu tình thương gia đình hơi ấm từ tình thương máu mủ ruột thịt, “ mẹ ghẻ con chồng” hoặc bố dượng con nuôi” luôn là nguồn cơn dẫn đến bạo lực gia đình. Từ những điều đó khiến họ sẵn sàng ra tay với chính người thân của mình để thỏa mãn cơn bực tức, “ Stress” hoặc là do từ tình cảm không tốt giữa họ. Bạo lực gia đình không chỉ dừng lại ở việc đánh đập, chửi bởi mà còn nằm ở những hình thức khác nhau và dẫn đến những hậu quả nặng nề
1. Khái niệm bạo lực gia đình
Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của một thành viên trong gia đình gây tổn hại hoặc đe dọa gây tổn hại về thể chất, tinh thần, sức khỏe, kinh tế hoặc tình dục đối với các thành viên khác trong gia đình
Căn cứ tại Điều 3 Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2022 các hành vi bạo lực gia đình
- Bạo lực về thể chất: Hành vi đánh đập, gây thương tích,xâm hại đến sức khỏe, tính mạng của thành viên trong gia đình
- Bạo lực về tinh thần: Hành vi lăng mạ, chì chiết, đe dọa, cô lập, gây ấp lực về tâm lý
- Bạo lực tình dục: Hành vi cưỡng ép quan hệ tình dục, xâm hại tình dục, quấy rối tình dục, cưỡng ép mang thai, phá thai,..với các thành viên trong gia đình
- Bạo lực kinh tế: Hành vi chiếm đoạt tài sản, kiểm soát tài chính, ép buộc lao động quá mức, không cho thành viên gia đình tham gia các hoạt động kinh tế
2. Chế tài xử lý bạo lực gia đình
a. Xử phạt hành chính
Căn cứ từ Điều 52 đến Điều 67 Mục 4 nghị định 144/2021/ND-CP quy định về các mức phạt hành chính từ 5.000.000 đến 30.000.000 đối với các hành vi bạo lực gia đình cụ thể như:
- Hành vi đánh đập gây thương tích cho thành viên gia đình
- Đối xử tệ với thành viên gia đình như : bắt nhịn ăn, bắt chịu rét, không cho vệ sinh cá nhân
- Bỏ mặc không chăm sóc thành viên gia đình như người cao tuổi, người khuyết tất, người có thai hoặc trẻ nhỏ..
- Hủy hoại tài sản chng và riêng của gia đình
- Ép buộc các thành viên thực hiện hành vi trái pháp luật
Ngoài các mức phạt tiền có thể bị áp dụng nhiều biện pháp ngăn chặn khác như cấm tiếp xúc với bạn nhân, buộc xin lỗi công khai và chi trả toàn bộ chi phí chưa bệnh nếu có
b. Xử phạt hình sự hành vi bạo lực gia đình
Những hành vi bạo lực gia đình có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi hành vi đó gây ra hậu quả nghiệm trọng, dẫn đến nạn nhân bị thương tật năng nề hoặc có thể chết người. Bộ luật hình sự quy định cụ thể về các hình phạt cũng như là hậu quả mà hành vi bạo lực gây ra
Những tình trạng phổ biến hiện nay là hành vi ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ,vợ chồng, con cháu. Căn cứ tại Điều 185 Bộ luật hình sự 2015 quy định cụ thể về những hành vi trên sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc cải tạo không giam giữ 3 năm hoặc phạt tù 6 tháng đến 3 năm cụ thể là:
- Thường xuyên đánh đập nạn nhân
- Đã bị xử phạm vi phạm hành chính nhưng vẫn vi phạm
- Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ có thai, người già yếu
- Đối với người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt
Bên cạnh đó, các trường hợp bạo lực gia định gây ra thương tích nặng nề có thể đủ căn cứ để cấu thành các tội về xâm hại về sức khỏe mà bộ luật hình sự quy định
- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe ( Điều 134 bộ luật hình sự 2015”) : phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm tùy vào mức đọ thương tật của nạn nhân
- Tội hành hạ người khác( Điều 140) : Phạt tù từ 1 năm đến 5 năm nếu có hành vi mang tính chất dã man, nghiệm trọng
- Tội hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô trong gia đình( điều 141-147): Phạt tù từ 2 năm đến chung thân
- Tội giết người ( Điều 123): Hành vị bạo lực dẫn đến chết người, gây hậu nghiệm trọng có thể phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân , tử hình.
3. Bảo vệ quyền lợi nạn nhân trong bạo lực gia đình
- Để bảo vệ nạn nhân của bạo lực gia đình, pháp luật quy định một số biện pháp can thiệp:
- Cấp lệnh bảo vệ khẩn cấp: Cấm người có hành vi bạo lực tiếp xúc với nạn nhân.
- Hỗ trợ tạm lánh: Nạn nhân có thể được đưa đến nơi an toàn như nhà tạm lánh, trung tâm bảo trợ xã hội.
- Trợ giúp pháp lý: Nạn nhân có thể nhận tư vấn miễn phí hoặc hỗ trợ pháp lý từ cơ quan chức năng.
- Tư vấn tâm lý, y tế: Hỗ trợ điều trị thương tích và tư vấn tâm lý giúp nạn nhân vượt qua sang chấn.
4. Các biện pháp phòng chống bạo lực gia đình
- Tăng cường giáo dục, tuyên truyền về phòng, chống bạo lực gia đình.
- Xây dựng và thực hiện các chính sách, chương trình về phòng, chống bạo lực gia đình.
- Tuyên truyền về nạn bạo lực gia đình, phát động các phong trào về gia đình văn hóa
- Nâng cao năng lực cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình.
- Hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình. Theo dõi quan sát và có những các biện pháp kip thời đối với các nạn nhân có nguy cơ về bạo lực gia đình
