Theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), hình phạt bao gồm hình phạt chính và hình phạt bổ sung, được áp dụng nhằm trừng trị, giáo dục người phạm tội và phòng ngừa tội phạm. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về các hình phạt này.
1. Các hình phạt chính
Theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) các hình phạt chính trong được quy định từ Điều 32 đến Điều 40 bao gồm:
Cảnh cáo
- Áp dụng với tội ít nghiêm trọng, người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ nhưng chưa đến mức miễn hình phạt.
- Không áp dụng với tái phạm hoặc phạm tội nghiêm trọng trở lên.
Phạt tiền
- Áp dụng với tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng hoặc rất nghiêm trọng.
- Mức phạt dựa trên mức độ phạm tội và điều kiện kinh tế của người phạm tội.
Cải tạo không giam giữ (từ 6 tháng đến 3 năm)
- Áp dụng khi xét thấy không cần thiết phải cách ly bị cáo khỏi xã hội.
- Người bị phạt có thể bị khấu trừ thu nhập từ 5% – 20% hàng tháng.
Trục xuất
- Áp dụng với người nước ngoài phạm tội tại Việt Nam.
Tù có thời hạn (từ 3 tháng đến 20 năm)
- Hình phạt cách ly người phạm tội khỏi xã hội trong một thời gian nhất định.
Tù chung thân
- Áp dụng với tội đặc biệt nghiêm trọng.
- Có thể được giảm án nếu cải tạo tốt.
Tử hình
- Áp dụng với tội đặc biệt nghiêm trọng, có tính chất cực kỳ nguy hiểm.
- Không áp dụng với người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con dưới 36 tháng tuổi.
2. Các hình phạt bổ sung
Theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) Ngoài hình phạt chính, các hình phạt bổ sung được quy định từ Điều 41 đến Điều 45 bao gồm:
- Phạt tiền (nếu không áp dụng là hình phạt chính).
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định (từ 1 năm đến 5 năm).
- Cấm cư trú (từ 1 năm đến 5 năm).
- Quản chế (từ 1 năm đến 5 năm).
- Tước một số quyền công dân
- Tịch thu tài sản.
3. Lưu ý khi áp dụng hình phạt
- Việc áp dụng hình phạt phải phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội và nhân thân của người phạm tội.
- Tòa án có thể chuyển hình phạt nặng sang hình phạt nhẹ hơn nếu bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ.
- Người dưới 18 tuổi phạm tội được áp dụng nguyên tắc xử lý nhẹ hơn, chủ yếu tập trung vào giáo dục.
- Người bị kết án tử hình có thể được ân giảm nếu có thái độ cải tạo tốt hoặc có tình tiết đặc biệt.
Kết luận
Các hình phạt trong Bộ luật Hình sự có sự phân hóa rõ ràng nhằm bảo đảm công bằng, tính răn đe và khả năng giáo dục người phạm tội. Khi áp dụng, cần cân nhắc mức độ phạm tội, nhân thân và các tình tiết giảm nhẹ hoặc tăng nặng để quyết định hình phạt phù hợp nhất.
Xem thêm:
Các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trong Bộ luật Hình sự
