Mỹ phẩm giả – Hậu quả thật, nhưng pháp luật vẫn đang 'lỏng tay'?

Đánh giá bài viết

Làm giả mỹ phẩm – mối nguy bị xem nhẹ trong pháp luật hình sự

Mỹ phẩm giả là vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện đại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, gây thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp chân chính. Trong thời gian gần đây, Cục quản lý thị trường và các đội CSĐT thu giữ hàng nghìn hộp mỹ phẩm, thực phẩm chức năng không có hóa đơn xuất xứ vào khoảng giữa năm 2021. Mới đây, vào tháng 5/2025, đối tượng Nguyễn Thị Dung (30 tuổi) bị Công an tỉnh Thanh Hóa bắt tạm giam về tội Sản xuất, mua bán hàng giả. Đối tượng khai mua các loại dung dịch rẻ tiền (50.000 đồng/kg), pha chế thành nhiều mỹ phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng rồi rao bán qua mạng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rất ít vụ việc làm giả mỹ phẩm bị xử lý hình sự, chủ yếu dừng ở mức xử phạt hành chính, thu hồi sản phẩm, hoặc buộc tiêu hủy.

Căn cứ pháp lý hiện hành liên quan đến hành vi làm giả mỹ phẩm

2.1. Luật Dược và Luật Quảng cáo

Luật Dược năm 2016 chỉ điều chỉnh dược phẩm, không bao gồm mỹ phẩm.

Luật Quảng cáo 2012, Điều 20 dẫn chiếu đến khoản 3 Điều 4 Nghị định 181/2013/NĐ-CP: “Cấm quảng cáo mỹ phẩm gây hiểu nhầm là thuốc hoặc có tác dụng điều trị”.

2.2. Nghị định xử phạt hành chính

Nghị định 98/2020/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 24/2025/NĐ-CP: Quy định xử phạt từ 30 – 70 triệu đồng đối với hành vi buôn bán mỹ phẩm giả, tịch thu hàng hóa và có thể chuyển cơ quan điều tra nếu đủ yếu tố hình sự.

2.3. Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)

Điều 192 – Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm: Không áp dụng được với mỹ phẩm vì không thuộc nhóm này.
Điều 193 – Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh: Không bao gồm mỹ phẩm.
Điều 194 – Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, giống cây trồng…: Không điều chỉnh mỹ phẩm.
Điều 195 – Tội sản xuất, buôn bán hàng giả khác: Đây là điều khoản có thể áp dụng, nhưng khung hình phạt nhẹ hơn và ít được viện dẫn.

Như vậy, mỹ phẩm nằm ngoài nhóm hàng hóa được ưu tiên bảo vệ cao về mặt hình sự. Đây chính là khoảng trống pháp lý.

Ranh giới pháp lý: Quảng cáo sai – Hàng giả – Lừa dối người tiêu dùng

Hành vi	Căn cứ pháp luật	Trách nhiệm	Ghi chú
Quảng cáo sai sự thật	Điều 51 Nghị định 38/2021/NĐ-CP	Xử phạt hành chính 60–80 triệu đồng	Không xử lý hình sự
Bán mỹ phẩm giả (không rõ nguồn gốc, gắn nhãn giả)	Điều 195 BLHS 2015 hoặc Điều 3 Nghị định 98/2020/NĐ-CP	Có thể bị xử lý hình sự nếu đủ định lượng	Phụ thuộc thiệt hại, số lượng
Lừa đảo bán mỹ phẩm giả (biết rõ hàng giả nhưng vẫn bán với mục đích chiếm đoạt)	Điều 174 BLHS – Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản	Truy cứu hình sự nếu đủ dấu hiệu gian dối và chiếm đoạt tài sản trên 2 triệu	Có thể bị bỏ sót nếu chỉ xử lý hành chính

Dẫn chứng thực tế và bản án

4.1. Vụ việc: Làm giả mỹ phẩm “White Doctors” (TP.HCM, 2018)

Vào khoảng giữa năm 2019, công ty TNHH TMDV Mỹ phẩm N.D bị phát hiện sản xuất mỹ phẩm giả “White Doctors” với tem chống giả, bao bì, QR code y hệt hàng thật. Sau đó, công ty đã bị xử phạt hành chính 70 triệu, tiêu hủy sản phẩm. Trong trường hợp này, rõ ràng có yếu tố hàng giả nhưng không bị xử lý hình sự do định lượng chưa đủ hoặc chưa có cơ chế giám định thiệt hại trực tiếp.

4.2. Bản án số 187/2022/HS-ST – TAND TP. Hà Nội

Căn cứ theo Bản án số 187/2022/HS-ST, bị cáo N.T.N bị truy tố theo Điều 195 BLHS vì sản xuất mỹ phẩm giả nhãn hiệu Hàn Quốc (thành phần không đúng, bao bì giả mạo). Tổng trị giá hàng giả lên tới số tiền là 650 triệu đồng. Tòa tuyên phạt 05 năm tù. Đây là trường hợp hiếm hoi xử lý hình sự được dưới Điều 195 BLHS, nhấn mạnh cần định lượng rõ và có giám định thiệt hại.

Khuyến nghị hoàn thiện pháp luật và phòng ngừa

Nhằm tăng cường hiệu quả trong công tác phòng, chống hành vi sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm giả, cần có những khuyến nghị cụ thể đối với từng chủ thể liên quan như sau:

5.1. Đối với cơ quan lập pháp

Cần tiến hành sửa đổi, bổ sung các quy định trong Bộ luật Hình sự, đặc biệt là Điều 192 và Điều 194, để đưa mỹ phẩm vào nhóm hàng hóa được bảo vệ cao tương tự như thực phẩm và thuốc. Việc này nhằm phản ánh đúng mức độ nguy hại mà mỹ phẩm giả có thể gây ra cho sức khỏe người tiêu dùng. Đồng thời, cần ban hành hướng dẫn cụ thể về giám định thiệt hại do mỹ phẩm giả gây ra, làm cơ sở pháp lý vững chắc để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các đối tượng vi phạm.

5.2. Đối với người tiêu dùng

Người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức và thận trọng khi lựa chọn mỹ phẩm. Tuyệt đối không nên mua mỹ phẩm qua các kênh livestream hoặc từ các tài khoản cá nhân không rõ nguồn gốc. Trước khi sử dụng, nên kiểm tra mã vạch và truy xuất nguồn gốc sản phẩm thông qua các ứng dụng chính thống. Ngoài ra, khi phát hiện các hành vi có dấu hiệu lừa đảo hoặc sản phẩm nghi là hàng giả, người tiêu dùng cần chủ động tố giác đến cơ quan chức năng để được xử lý kịp thời.

5.3. Đối với doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh chân chính

Doanh nghiệp cần chủ động đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu, bao bì, mã QR, mã vạch để bảo vệ sản phẩm và thương hiệu của mình. Bên cạnh đó, cần thường xuyên theo dõi, giám sát thị trường nhằm phát hiện kịp thời các hành vi làm giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, từ đó có biện pháp xử lý phù hợp nhằm bảo vệ uy tín và quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp.

Kết luận

Hành vi làm giả mỹ phẩm hiện nay vẫn đang len lỏi dưới vỏ bọc của các vi phạm hành chính như “quảng cáo sai sự thật”, khiến cho việc xử lý hình sự gặp nhiều khó khăn do thiếu các chế tài đủ sức răn đe. Khoảng trống pháp lý này cần sớm được khắc phục thông qua việc hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật cũng như ban hành các hướng dẫn cụ thể trong thực thi. Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng, tăng cường xử lý nghiêm minh bằng công cụ hình sự, cùng với việc bổ sung các chính sách pháp lý phù hợp là những giải pháp then chốt để đấu tranh hiệu quả với tình trạng sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm giả đang ngày càng tinh vi và phức tạp.

Xem thêm:

Ổn định pháp lý sau sáp nhập: Luậtsư.net đồng hành cùng cư dân phường Tân Mỹ

Vi phạm hành chính và những nguyên tắc xử lý cơ bản

Phạt Đến 100 Triệu Đồng Doanh Nghiệp Bảo Hiểm Không Giải Thích Rõ Ràng Quyền Lợi Khách Hàng

Nếu bạn hoặc người thân đang là nạn nhân của chiêu thức lừa đảo này hãy liên hệ cho chúng tôi đề được tư vấn kỹ hơn và có hướng giải quyết tốt nhất.

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!”

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/

Mỹ phẩm giả – Hậu quả thật, nhưng pháp luật vẫn đang ‘lỏng tay’?