Phạm Tội Bất Thành: Đâu Là Giới Hạn Của Trách Nhiệm Hình Sự?

Đánh giá bài viết

Trong quá trình thực hiện tội phạm, không phải mọi trường hợp đều dẫn đến hậu quả như kẻ phạm tội mong muốn. Phạm tội chưa đạt là một giai đoạn quan trọng, phản ánh sự dang dở của hành vi phạm tội do những yếu tố khách quan ngoài ý muốn. Việc hiểu rõ khái niệm, các dạng thức và nguyên tắc xử lý đối với phạm tội chưa đạt có ý nghĩa thiết thực trong công tác tố tụng hình sự, đảm bảo tính công bằng và phù hợp với tinh thần nhân đạo của pháp luật

Khái niệm phạm tội chưa đạt

Theo Điều 15 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), phạm tội chưa đạt được định nghĩa:

“Là trường hợp cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân khách quan ngoài ý muốn của người phạm tội.”

Đặc điểm cơ bản:

Có ý định phạm tội rõ ràng: Người phạm tội mong muốn hậu quả xảy ra.
Đã thực hiện hành vi khách quan: Vượt qua giai đoạn chuẩn bị, bắt đầu thực hiện tội phạm (ví dụ: nổ súng, đâm dao).
Không hoàn thành tội phạm: Do nguyên nhân khách quan (bị ngăn chặn, nạn nhân trốn thoát…).

Ví dụ: C trộm xe máy nhưng bị bắt ngay khi đang phá khóa => Phạm tội chưa đạt.

Các trường hợp phạm tội chưa đạt

a) Phạm tội chưa đạt đã hoàn thành hành vi

Người phạm tội đã thực hiện hết các hành vi cần thiết nhưng hậu quả không xảy ra.

Ví dụ: A đầu độc B bằng thuốc, nhưng B không uống hoặc không có phản ứng với thuốc

b) Phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành hành vi

Người phạm tội đang thực hiện hành vi nhưng chưa hoàn thành xong đã bị ngăn chặn.

Ví dụ:

A đang đâm B thì bị người khác khống chế.

c) Phân biệt với tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội (Điều 16 BLHS):

Tự ý dừng lại: Người phạm tội tự nguyện từ bỏ dù có thể tiếp tục.
Hậu quả pháp lý: Miễn trách nhiệm hình sự về tội định phạm (trừ khi hành vi đã thực hiện cấu thành tội khác).

Nguyên tắc xử lý phạm tội chưa đạt

Theo Điều 57 Bộ luật hình sự 2015, hình phạt được quyết định dựa trên:

Tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi.
Mức độ thực hiện ý định phạm tội.
Nguyên nhân khách quan khiến tội phạm không hoàn thành.

Mức hình phạt tối đa:

Không quá 3/4 mức cao nhất của khung hình phạt áp dụng cho tội đã hoàn thành.

Ví dụ: Tội giết người (Điều 123) có khung cao nhất là 20 năm tù → Phạm tội chưa đạt bị phạt tối đa 15 năm tù.

Yếu tố ảnh hưởng đến hình phạt:

Tính chất hành vi: Dùng vũ khí nguy hiểm, âm mưu tinh vi.
Thiệt hại thực tế: Nạn nhân bị thương tích dù không chết.
Nhân thân người phạm tội: Có tiền án, động cơ phạm tội.

So sánh với các giai đoạn phạm tội khác

Tiêu chí	Chuẩn bị phạm tội	Phạm tội chưa đạt	Tội hoàn thành
Hành vi	Chuẩn bị các công cụ phạm tội, có ý định phạm tội	Đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng bị ngăn chặn bởi các yếu tố khách quan.	Nạn nhân chết
Nguyên nhân dừng	Chưa bắt đầu thực hiện	Yếu tố khách quan	Không có
Hình phạt	Tối đa 1/3 – 1/4 khung	Tối đa 3/4 khung	Toàn bộ khung hình phạt

Ý nghĩa pháp lý

Bảo vệ xã hội: Ngăn chặn kịp thời trước khi hậu quả nghiêm trọng xảy ra.
Công bằng: Xử lý nghiêm minh nhưng có phân hóa theo mức độ nguy hiểm.
Nhân đạo: Giảm nhẹ trách nhiệm do tội phạm chưa gây hậu quả cuối cùng.

Kết luận

Phạm tội chưa đạt là một chế định quan trọng, phản ánh sự linh hoạt của pháp luật hình sự trong việc đánh giá hành vi phạm tội. Việc phân loại rõ ràng các trường hợp và áp dụng nguyên tắc xử lý phù hợp không chỉ đảm bảo công lý mà còn góp phần răn đe, phòng ngừa tội phạm hiệu quả. Các cơ quan tố tụng cần cân nhắc toàn diện các yếu tố chủ quan và khách quan để ra phán quyết chính xác, công bằng.

GIỚI THIỆU

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!”

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/