Yêu cầu phản tố là một trong những quyền quan trọng của bị đơn trong tố tụng dân sự. Nó giúp bị đơn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Hãy cùng nhau tìm hiểu về quy định pháp luật và những vấn đề liên quan đến phản tố.
Phản tố là gì?
Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 không có định nghĩa cụ thể về phản tố nhưng khoản 1 Điều 200 có quy định:
Cùng với việc phải nộp cho Tòa án văn bản ghi ý kiến của mình đối với yêu cầu của nguyên đơn, bị đơn có quyền yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập.
Từ đây có thể hiểu được phản tố là quyền của bị đơn trong vụ án dân sự. Bản chất của việc phản tố của bị đơn là việc bị đơn khởi kiện ngược lại người đã kiện mình nhưng được xem xét, giải quyết cùng với đơn khởi kiện của nguyên đơn trong vụ án vì việc giải quyết yêu cầu của hai bên có mối quan hệ liên quan, chặt chẽ với nhau.
Yêu cầu phản tố có hiệu lực khi nào?
Theo quy định Điều 200 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
Yêu cầu phản tố của bị đơn đối với nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập được chấp nhận khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
(1) Yêu cầu phản tố để bù trừ nghĩa vụ với yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập.
Ví dụ: Ông A kiện đòi bồi thường thiệt hại với ông B. Sau đó ông B đưa ra yêu cầu phản tố đòi ông A bồi thường thiệt hại mà ông A gây ra cho ông B. Trong trường hợp này, yêu cầu phản tố để bù trừ nghĩa vụ của ông B.
– Yêu cầu phản tố được chấp nhận dẫn đến loại trừ việc chấp nhận một phần hoặc toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập.
Ví dụ: Ông A kiện để đòi chia tài sản thừa kế. Yêu cầu chia một phần đất ông B đang ở đổi lấy một phần đất khác (đất có giá trị hơn). Ông B không đồng ý và đưa ra yêu cầu phản tố. Lý do đã được ba mẹ đồng ý cho xây nhà và sinh sống hơn 10 năm trên mảnh đất đó. Đây là yêu cầu phản tố loại trừ việc chấp nhận toàn bộ yêu cầu của ông A.
– Giữa yêu cầu phản tố và yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập có sự liên quan với nhau và nếu được giải quyết trong cùng một vụ án thì làm cho việc giải quyết vụ án được chính xác và nhanh hơn.
Thời hạn để nộp yêu cầu phản tố là khi nào?
Theo khoản 3 Điều 200 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Bị đơn có quyền đưa ra yêu cầu phản tố trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải.
Theo Điều 202 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Thủ tục yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập thực hiện theo quy định thủ tục khởi kiện của nguyên đơn. Đồng nghĩa với việc theo Điều 199 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
– Người có yêu cầu phản tố trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận thông báo.
– Trong trường hợp gia hạn cần phải ghi rõ lý do và gia hạn không quá 15 ngày.
Vì vậy, yêu cầu phản tố phải được nộp tối đa trong vòng 30 ngày:
– Kể từ ngày nhận thông báo.
– Trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải.
