Xử lý kỷ luật lao động – “Cẩm nang” pháp lý cho doanh nghiệp và người lao động

Đăng ngày bởi Hòa Tú
Đánh giá bài viết

Trong môi trường lao động, việc duy trì kỷ luật là yếu tố then chốt để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả của doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc áp dụng các biện pháp kỷ luật không đúng quy định pháp luật có thể dẫn đến tranh chấp, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp và quyền lợi của người lao động. LUẬTSƯ.NET sẽ giúp bạn “gỡ rối” mọi vấn đề liên quan đến xử lý kỷ luật lao động, đặc biệt là các hình thức xử lý kỷ luật hợp pháp, để bạn tự tin áp dụng đúng quy trình, đảm bảo công bằng và tuân thủ pháp luật!

1. Thế nào là Xử lý kỷ luật lao động?

  • Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, xử lý kỷ luật lao động là việc người sử dụng lao động áp dụng các biện pháp chế tài đối với người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động đã được quy định trong nội quy lao động, thỏa ước lao động tập thể hoặc pháp luật lao động.

 

  • Hiểu một cách đơn giản: Khi người lao động vi phạm các quy tắc, quy định đã được thống nhất, người sử dụng lao động có quyền áp dụng các hình thức kỷ luật tương ứng với mức độ vi phạm, nhưng phải tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc và trình tự do pháp luật quy định.

2. Nguyên tắc xử lý kỷ luật lao động

Việc xử lý kỷ luật lao động phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau đây (theo Điều 122 Bộ luật Lao động 2019):

  • a) Phải chứng minh được lỗi của người lao động:

  • Người sử dụng lao động có trách nhiệm thu thập đầy đủ bằng chứng xác thực về hành vi vi phạm.
  • b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên (nếu có).
  • c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật.
  • d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được ghi thành biên bản.
  • e) Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
  • f) Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.

  • g) Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian:

    • – Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động.
    • – Đang bị tạm giữ, tạm giam.
    • – Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật này.
    • – Người lao động nữ mang thai; người lao động đang nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
  • h) Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
  • i) Nghiêm cấm mọi hành vi xâm phạm thân thể, nhân phẩm, danh dự của người lao động trong quá trình xử lý kỷ luật.
  • j) Cấm dùng hình thức phạt tiền, cắt lương thay cho việc xử lý kỷ luật lao động.

3. Các hình thức xử lý kỷ luật lao động hợp pháp

Theo Điều 124 Bộ luật Lao động 2019, có 04 hình thức xử lý kỷ luật lao động hợp pháp, được áp dụng tùy theo mức độ vi phạm:

  • a) Khiển trách:

  • – Đây là hình thức kỷ luật nhẹ nhất.
  • – Thường áp dụng đối với những vi phạm lần đầu, mức độ lỗi nhẹ, gây hậu quả không nghiêm trọng hoặc những hành vi vi phạm đã được quy định trong nội quy lao động là áp dụng hình thức khiển trách.
  • – Hình thức thể hiện thường bằng văn bản nhắc nhở, phê bình.

 

  • b) Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng:

  • – Áp dụng đối với người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động ở mức độ nặng hơn khiển trách, đã được quy định cụ thể trong nội quy lao động.
  • – Trong thời gian bị kéo dài thời hạn nâng lương, người lao động vẫn được hưởng mức lương hiện tại, nhưng thời điểm được xét nâng lương định kỳ sẽ bị lùi lại (không quá 06 tháng).

 

  • c) Cách chức:

  • – Áp dụng đối với người lao động giữ chức vụ quản lý, điều hành khi có hành vi vi phạm kỷ luật lao động nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến uy tín, hoạt động của đơn vị hoặc những trường hợp vi phạm đã được quy định trong nội quy lao động là có thể bị cách chức.
  • – Người lao động bị cách chức sẽ bị hạ xuống một vị trí công việc thấp hơn hoặc không còn giữ chức vụ quản lý.

 

  • d) Sa thải:

  • – Đây là hình thức kỷ luật nặng nhất, dẫn đến chấm dứt hợp đồng lao động.
  • – Theo Điều 125 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động chỉ được sa thải người lao động trong các trường hợp sau:
    • Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc.
    • Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động.
    • Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định.
    • Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng. Các trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm: thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.

4. Trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động – “Chuẩn chỉnh” để tránh rủi ro

Để việc xử lý kỷ luật lao động là hợp pháp, người sử dụng lao động phải tuân thủ chặt chẽ trình tự, thủ tục được quy định tại Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, bao gồm các bước chính sau:

  • Bước 1: Phát hiện hành vi vi phạm và lập biên bản vi phạm:

  • Khi phát hiện người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động tại thời điểm xảy ra hành vi vi phạm, người sử dụng lao động tiến hành lập biên bản vi phạm.

 

  • Bước 2: Thu thập chứng cứ, xác minh lỗi:

  • Người sử dụng lao động phải thu thập đầy đủ bằng chứng để chứng minh lỗi của người lao động.

 

  • Bước 3: Thông báo về cuộc họp xử lý kỷ luật lao động:

  • – Ít nhất 05 ngày làm việc trước ngày tiến hành cuộc họp.
  • – Nội dung thông báo: thời gian, địa điểm, nội dung cuộc họp (hành vi vi phạm, hình thức kỷ luật dự kiến).
  • – Thành phần được thông báo: người lao động, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động là thành viên, người đại diện theo pháp luật (nếu người lao động dưới 15 tuổi).

 

  • Bước 4: Tiến hành cuộc họp xử lý kỷ luật lao động:

  • – Thành phần tham dự: đầy đủ các bên được thông báo. Nếu một trong các thành phần vắng mặt phải có lý do chính đáng và được chấp thuận (hoặc sau 03 lần thông báo hợp lệ mà vẫn vắng mặt thì người sử dụng lao động vẫn có quyền tiến hành cuộc họp).
  • – Người lao động có quyền tự bào chữa hoặc nhờ người bào chữa.
  • – Cuộc họp phải được ghi biên bản, có chữ ký của các thành phần tham dự. Trường hợp có người không ký thì người ghi biên bản nêu rõ họ tên, lý do không ký (nếu có) vào nội dung biên bản.

 

  • Bước 5: Ban hành quyết định xử lý kỷ luật lao động:

  • – Trong thời hiệu xử lý kỷ luật lao động.
  • – Quyết định phải nêu rõ hành vi vi phạm, hình thức kỷ luật, thời gian thi hành.
  • – Gửi quyết định đến người lao động, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (nếu có), người đại diện theo pháp luật (nếu người lao động dưới 15 tuổi).

5. Lời khuyên từ LUẬTSƯ.NET

Xử lý kỷ luật lao động là một vấn đề phức tạp và nhạy cảm, đòi hỏi sự cẩn trọng và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cả doanh nghiệp và người lao động:

  • Xây dựng Nội quy lao động rõ ràng, chi tiết: Đây là căn cứ quan trọng để xác định hành vi vi phạm và hình thức kỷ luật tương ứng. Nội quy lao động phải được đăng ký theo quy định.
  • Tuân thủ tuyệt đối các nguyên tắc và trình tự xử lý kỷ luật: Mọi sai sót về thủ tục đều có thể dẫn đến quyết định kỷ luật bị vô hiệu.
  • Đảm bảo tính khách quan, công bằng: Lắng nghe ý kiến của người lao động, thu thập đầy đủ chứng cứ trước khi ra quyết định.
  • Lưu trữ hồ sơ đầy đủ: Biên bản vi phạm, biên bản họp, quyết định kỷ luật và các tài liệu liên quan cần được lưu trữ cẩn thận.
  • Tham khảo ý kiến của luật sư: Đặc biệt trong các trường hợp phức tạp hoặc khi áp dụng hình thức kỷ luật sa thải, việc tư vấn pháp lý chuyên nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định đúng đắn, hạn chế tối đa rủi ro pháp lý.

LUẬTSƯ.NET luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn để giải đáp mọi thắc mắc và hỗ trợ pháp lý kịp thời trong lĩnh vực lao

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

  1. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
  2. Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
  3. Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
  4. Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/

Xem thêm:
Nghỉ lễ, tết – Quyền lợi thiết yếu của người lao động và trách nhiệm của doanh nghiệp
Nghỉ việc riêng (kết hôn, tang chế…) – Hiểu đúng luật để đảm bảo quyền lợi về lương
Ốm đau bất ngờ? Hiểu đúng chế độ nghỉ & BHXH để an tâm điều trị và bảo toàn quyền lợi!
Nghỉ thai sản – “Đặc quyền” cho mẹ, “Trách nhiệm ngọt ngào” cho cha – Hiểu đúng để hưởng trọn quyền lợi BHXH!
Làm việc theo ca – Quy định pháp luật và bí quyết bố trí hợp lý để tối ưu hoạt động doanh nghiệp
Nội quy lao động chuẩn luật – Checklist 9 ‘Điểm vàng’ bắt buộc bảo vệ doanh nghiệp!
Giải mã nội quy lao động – Từ A-Z quy trình xây dựng và đăng ký tại sở LĐTBXH

Bài viết liên quan
Trợ cấp mất việc làm – “Phao cứu sinh” khi doanh nghiệp tái cấu trúc? Khi nào bạn được nhận?
21 Th5, 2025
Trợ cấp thôi việc – “Tấm vé an toàn” khi chia tay doanh nghiệp? Điều kiện, cách tính và thời hạn chi trả bạn cần biết!
21 Th5, 2025
Chấm dứt HĐLĐ trái luật – “Trái đắng” nào chờ đợi NLĐ & Doanh nghiệp?
19 Th5, 2025
Call Now Button