Lừa tình – Lừa tiền rồi kết hôn giả: Khi tình yêu qua mạng trở thành tội phạm công nghệ số

Mở đầu: Từ chuyện tình online đến… chiếm đoạt tài sản

Trong thời đại số hóa, mạng xã hội đã trở thành nơi khởi nguồn của nhiều mối quan hệ, kể cả tình yêu. Tuy nhiên, đây cũng là mảnh đất màu mỡ cho những kẻ xấu lợi dụng cảm xúc để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Một trong những chiêu trò tinh vi hiện nay là “giả vờ yêu”, tạo lòng tin, sau đó mượn tiền, thậm chí tổ chức “đám cưới giả” để hợp thức hóa hành vi chiếm đoạt. Vấn đề đặt ra là: hành vi này có đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm không? Và nếu có thì xử lý theo Điều nào – Điều 174 hay Điều 290 Bộ luật Hình sự?

Phân tích hành vi: Lừa tình – lừa tiền và “hợp đồng hôn nhân giả”

Hành vi thường thấy trong các vụ việc này là: kẻ gian làm quen nạn nhân qua mạng xã hội, giả vờ yêu đương, thường xuyên nhắn tin, gọi điện, tặng quà, tạo cảm giác yêu thương thật lòng. Khi nạn nhân đã đặt niềm tin tuyệt đối, kẻ gian bắt đầu vay tiền, nhờ chuyển khoản, xin “giúp đỡ lúc khó khăn”, hoặc đưa ra lời đề nghị cưới xin với lý do “cần làm thủ tục”, “chứng minh điều kiện tài chính” … để tiếp tục chiếm đoạt.

Đặc biệt, một số đối tượng còn tổ chức hôn lễ giả bằng cách mượn địa điểm, thuê người đóng vai gia đình để khiến nạn nhân tin tưởng rằng đây là quan hệ tình cảm thật, qua đó dễ dàng chiếm đoạt số tiền lớn. Sau khi đạt được mục đích, chúng “biến mất”, chặn mọi liên lạc.

Cấu thành tội phạm: Ghép tội thế nào cho đúng?

3.1. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản – Điều 174 Bộ luật Hình sự

Căn cứ theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017): “Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ 2.000.000 đồng trở lên… thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Hành vi giả vờ yêu đương, tổ chức hôn lễ giả để nạn nhân tin tưởng và tự nguyện chuyển tiền chính là “thủ đoạn gian dối”. Đối tượng không có ý định yêu đương hay kết hôn thật, mà chỉ nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản, đây là yếu tố cốt lõi để cấu thành tội.

3.2. Tội sử dụng mạng viễn thông, mạng máy tính, mạng internet để chiếm đoạt tài sản – Điều 290 BLHS

Ngoài Điều 174, nếu hành vi trên được thực hiện chủ yếu thông qua mạng xã hội, tin nhắn, email, cuộc gọi qua internet, … thì có thể xem xét thêm Điều 290 BLHS: “Người nào sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản của người khác…” sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, đây là tội phạm có yếu tố công nghệ, và hoàn toàn có thể bị xử lý đồng thời dưới góc độ lừa đảo qua công nghệ số – tức vừa có hành vi gian dối (Điều 174), vừa lợi dụng mạng xã hội (Điều 290).

Trách nhiệm hình sự: Có thể phạt bao nhiêu năm tù?

Tùy theo số tiền chiếm đoạt và tính chất hành vi, người phạm tội có thể đối diện:

• Theo khoản 3 Điều 174 BLHS: nếu chiếm đoạt từ 200 triệu đến dưới 500 triệu đồng, có thể bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm;
• Theo khoản 2 Điều 290 BLHS: nếu chiếm đoạt từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng qua mạng, có thể bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm;
• Trường hợp tổng hợp tội danh (nếu có thể xác định hai hành vi độc lập hoặc phạm tội nhiều lần), mức án có thể cộng dồn theo quy định tại Điều 55 BLHS về tổng hợp hình phạt.

Khuyến nghị: Cảnh giác và pháp lý

Người dân cần thận trọng với các mối quan hệ qua mạng, đặc biệt là khi có yêu cầu vay mượn, chuyển tiền, tổ chức cưới xin quá vội vàng.

Nạn nhân không nên tự ti hay ngại trình báo – hãy đến cơ quan Công an khi có dấu hiệu bị lừa.

Cơ quan tiến hành tố tụng cần kết hợp cả hai tội danh khi điều tra – để phản ánh đúng bản chất gian dối + phương thức công nghệ cao trong các vụ lừa đảo hiện đại.

Kết luận

Tình yêu là chuyện của cảm xúc, nhưng khi cảm xúc bị lợi dụng để trục lợi, pháp luật phải lên tiếng. Trong thời đại công nghệ số, hành vi “lừa tình – lừa tiền” không chỉ đơn thuần là chuyện cá nhân, mà là hành vi lừa đảo có tổ chức, có thủ đoạn công nghệ, và cần xử lý nghiêm khắc để bảo vệ người dân và giữ gìn niềm tin trong xã hội.

Xem thêm 

Bóng tối của lòng tin: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và những hệ lụy đau lòng

Mở Công ty tư vấn du học rồi lừa đảo hàng chục người

Công Ty Bất Động Sản Lừa Đảo: Dấu Hiệu và Cách Phòng Tránh(Mở trong cửa số mới)