Trong hệ thống bảo hiểm xã hội, ngoài người lao động, người sử dụng lao động đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ cho cả hai bên. Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, người sử dụng lao động không chỉ có trách nhiệm đóng bảo hiểm cho người lao động mà còn phải tuân thủ các quy định về quản lý, cấp phát và thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội.
Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 01/7/2025.
Quyền của người sử dụng lao động
Theo khoản 1 Điều 10 Luật Bảo hiểm xã hội 2024
(1) Từ chối thực hiện yêu cầu không đúng quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
(2) Được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Điều 37 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024:
– Tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:
+ Trường hợp người sử dụng lao động gặp khó khăn phải tạm dừng sản xuất, kinh doanh dẫn đến việc người lao động và người sử dụng lao động không có khả năng đóng bảo hiểm xã hội thì được tạm dừng trong thời gian tối đa 12 tháng.
+ Hết thời hạn tạm dừng đóng theo quy định trên, người sử dụng lao động và người lao động tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng. Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo tháng kết thúc việc tạm dừng đóng. Số tiền đóng bù bằng số tiền phải đóng của những tháng tạm dừng đóng.
– Người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà bị tạm giam, tạm đình chỉ công việc thì người lao động và người sử dụng lao động tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc; trường hợp người lao động được truy lĩnh đủ tiền lương thì người lao động và người sử dụng lao động đóng bù cho thời gian bị tạm giam, tạm đình chỉ công việc bằng số tiền phải đóng của những tháng tạm dừng đóng.
– Chính phủ quy định các trường hợp khác tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
(3) Được cơ quan bảo hiểm xã hội hướng dẫn trình tự, thủ tục thực hiện bảo hiểm xã hội.
(4) Được tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH.
(5) Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.
Nghĩa vụ của người sử dụng lao động
(1) Đăng ký tham gia BHXH bắt buộc cho người lao động theo quy định của Luật này; phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội trong việc trả sổ bảo hiểm xã hội bản giấy cho người lao động.
(2) Lập hồ sơ để người lao động được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.
(3) Phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội trong việc xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc theo quy định của pháp luật.
(4) Đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động theo quy định tại Điều 34 Luật BHXH 2024 và hằng tháng trích khoản tiền phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Điều 33 của Luật BHXH 2024 từ tiền lương của người lao động để đóng cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm xã hội.
(5) Xem xét giới thiệu người lao động thuộc đối tượng theo quy định tại Điều 65 Luật BHXH 2024 đi khám giám định y khoa để xác định mức suy giảm khả năng lao động tại Hội đồng giám định y khoa.
(6) Phối hợp với cơ quan BHXH trả trợ cấp bảo hiểm xã hội cho người lao động trong trường hợp chi trả thông qua người sử dụng lao động.
(7) Xuất trình, cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin, tài liệu liên quan đến việc đóng, hưởng bảo hiểm xã hội thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
(8) Bồi thường cho người lao động theo quy định của pháp luật nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc theo quy định mà gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.
(9) Phối hợp, tạo điều kiện để cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện thu hồi số tiền bảo hiểm xã hội hưởng không đúng quy định của người lao động khi có quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
