Bảo hiểm xã hội không chỉ là một công cụ quan trọng bảo vệ quyền lợi của người lao động, mà còn là một phần không thể thiếu trong hệ thống an sinh xã hội của mỗi quốc gia. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 sẽ tiếp tục khẳng định quyền lợi và nghĩa vụ của người tham gia.
Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 01/7/2025.
Quyền của người tham gia và thụ hưởng
Người tham gia bảo hiểm xã hội có các quyền
– Hưởng chế độ BHXH theo quy định.
– Được cấp sổ bảo hiểm xã hội.
– Được cơ quan bảo hiểm xã hội định kỳ hằng tháng cung cấp thông tin về việc đóng BHXH thông qua phương tiện điện tử.
– Được cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận thông tin về đóng BHXH khi có yêu cầu.
– Yêu cầu người sử dụng lao động và các cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện đầy đủ trách nhiệm về BHXH đối với mình theo quy định của pháp luật.
– Được tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH.
– Chủ động đi khám giám định y khoa để xác định mức suy giảm khả năng lao động nếu thuộc trường hợp đang bảo lưu thời gian đóng BHXH và được thanh toán phí giám định y khoa khi kết quả giám định y khoa đủ điều kiện để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định.
– Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về BHXH theo quy định của pháp luật.
Người thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội có các quyền
– Nhận các chế độ BHXH đầy đủ, kịp thời, thuận tiện.
– Hưởng bảo hiểm y tế trong trường hợp đang hưởng lương hưu.
– Nghỉ việc hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng.
– Trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng.
– Trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng hoặc nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau đối với người lao động bị mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.
– Đang hưởng chế độ quy định tại Điều 23 của Luật BHXH 2024.
– Được thanh toán phí giám định y khoa đối với trường hợp không do người sử dụng lao động giới thiệu đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động mà kết quả giám định y khoa đủ điều kiện để hưởng chế độ BHXH theo quy định.
– Ủy quyền bằng văn bản cho người khác thực hiện BHXH. Trường hợp ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và chế độ khác theo quy định thì văn bản ủy quyền có hiệu lực tối đa là 12 tháng kể từ ngày xác lập việc ủy quyền. Văn bản ủy quyền phải được chứng thực theo quy định của pháp luật về chứng thực.
– Đối với người từ đủ 80 tuổi trở lên nếu có nhu cầu thì được cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền thực hiện việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH tại nơi cư trú trên lãnh thổ Việt Nam.
– Được cơ quan BHXH định kỳ hằng tháng cung cấp thông tin về việc hưởng chế độ BHXH thông qua phương tiện điện tử; được cơ quan BHXH xác nhận thông tin về hưởng BHXH khi có yêu cầu.
– Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về BHXH theo quy định của pháp luật.
– Từ chối hưởng chế độ BHXH.
Nghĩa vụ của người tham gia và người thụ hưởng
Người tham gia bảo hiểm xã hội có nghĩa vụ
– Đóng BHXH theo quy định.
– Theo dõi việc thực hiện trách nhiệm về BHXH đối với mình.
– Thực hiện việc kê khai chính xác, trung thực, đầy đủ thông tin theo đúng quy định về đăng ký tham gia BHXH.
Người thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội có nghĩa vụ
– Thực hiện các quy định về trình tự, thủ tục, quy định khác về hưởng chế độ BHXH theo quy định của Luật BHXH 2024 và quy định khác của pháp luật có liên quan.
– Hoàn trả tiền hưởng chế độ BHXH khi có quyết định của cơ quan có thẩm quyền xác định việc hưởng không đúng quy định.
– Định kỳ hằng năm, người thụ hưởng chế độ BHXH qua tài khoản cá nhân mở tại ngân hàng có trách nhiệm phối hợp với cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền để thực hiện việc xác minh thông tin đủ điều kiện thụ hưởng chế độ BHXH.
