Cảnh báo trách nhiệm hình sự với người môi giới “hiến máu thuê”

Hiến máu – Tình nguyện hay nghề kiếm sống?

Hiến máu nhân đạo là một hành động cao cả, được khuyến khích rộng rãi trong cộng đồng nhằm phục vụ nhu cầu điều trị và cấp cứu người bệnh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy xuất hiện một số đường dây môi giới, tổ chức “hiến máu thuê”, trong đó người tham gia không xuất phát từ thiện chí, mà là đổi máu lấy tiền hoặc hiện vật, thậm chí bị dẫn dắt, môi giới, trở thành “công cụ” cho kẻ trục lợi.

Hành vi môi giới hiến máu thuê không chỉ làm biến tướng tinh thần thiện nguyện, mà còn đe dọa sức khỏe cộng đồng, tiềm ẩn rủi ro lây nhiễm, đồng thời lợi dụng chính sách, ngân sách hỗ trợ để trục lợi.

Phân tích hành vi – Có dấu hiệu tội phạm gì?

Các đối tượng thường tập trung người lao động nghèo, sinh viên có nhu cầu tiền bạc, dẫn dắt họ đi hiến máu tại nhiều điểm khác nhau, thậm chí dùng giấy tờ giả để lách giới hạn thời gian giữa các lần hiến máu, rồi nhận quà hoặc tiền và chia chác. Có nhóm lập tài khoản giả danh tình nguyện viên, nhận danh sách từ cơ sở y tế, lợi dụng để “cắm máu theo đơn đặt hàng”. Đây có thể là hành vi tổ chức hoạt động trái phép vì vụ lợi, tiềm ẩn dấu hiệu.

Hiện nay, pháp luật chưa có quy định nào về tội danh liên quan đến việc “môi giới hiến máu thuê” cụ thể, nhưng hành vi này có thể bị xử lý dưới góc độ cấu thành gián tiếp các tội phạm khác trong trường hợp lập nhóm thiện nguyện giả, kêu gọi hiến máu vì mục đích cá nhân, có hành vi chiếm đoạt quà tặng/tiền hỗ trợ thì có thể xem xét:

• Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS): nếu sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản (quà hiến máu, ngân sách hỗ trợ người khó khăn…).

• Tội sử dụng mạng máy tính, viễn thông để chiếm đoạt tài sản (Điều 290 BLHS): nếu hành vi diễn ra trên nền tảng số (tạo web, fanpage ảo kêu gọi hiến máu nhưng mục đích là chiếm đoạt quà, tiền…).

• Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 BLHS): nếu có sự nhờ vả, ủy quyền hợp pháp rồi chiếm đoạt.

• Tội làm giả con dấu, tài liệu (Điều 341 BLHS): Nhiều trường hợp dùng giấy tờ giả, mượn giấy CCCD để “hiến máu thay”, giả mạo hồ sơ để nhận quà nhiều lần cũng có thể bị xử lý về tội làm giả tài liệu cơ quan, tổ chức.

Hệ lụy xã hội và nguy cơ sức khỏe cộng đồng

Ảnh hưởng đến chất lượng máu: Người “hiến máu thuê” thường không đủ điều kiện sức khỏe, không trung thực về tiền sử bệnh, gây nguy hiểm cho người tiếp nhận máu.

Tạo sự bất công trong hưởng chính sách hỗ trợ: Một số đơn vị hỗ trợ tiền/quà cho người khó khăn, nhưng đối tượng hưởng lại là nhóm bị tổ chức, môi giới hiến máu có chủ đích.

Làm mất niềm tin vào hệ thống hiến máu tình nguyện: Gây ra sự hoài nghi, e dè từ cộng đồng, ảnh hưởng đến nguồn máu dự trữ thực sự cần thiết.

Kết luận và khuyến nghị

Việc môi giới, tổ chức đường dây “hiến máu thuê” là hành vi trái đạo đức, vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe, an sinh xã hội và an ninh y tế. Trong nhiều trường hợp, hành vi này đã hội đủ dấu hiệu của tội phạm hình sự, cần được điều tra, xử lý nghiêm minh.

Khuyến nghị:

• Các trung tâm hiến máu cần tăng cường đối chiếu danh tính, tần suất hiến máu, tránh để lọt đối tượng hiến máu vì mục đích kinh tế.
• Cần có chiến dịch truyền thông rõ ràng, nhấn mạnh “hiến máu là tình nguyện, không được nhận tiền/quà mang tính thương mại”.
• Cơ quan chức năng cần sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hiến máu, ngăn chặn tình trạng “mỗi nơi hiến một lần – hưởng nhiều lần”.

Xem thêm 

Việc áp giá điện cho đối tượng sinh viên, người lao động thuê trọ được quy định ra sao?

Rủi ro trong hợp đồng mua bán? – LUẬTSƯ.NET giúp bạn bảo vệ quyền lợi

Luật Sư Tư Vấn Pháp Luật Miễn Phí Qua Điện Thoại 24/7