Đất đai lừa đảo cọc: Kẻ gian giăng bẫy, người mua tiền mất tật mang

Đánh giá bài viết

Thực trạng đáng báo động

Trong bối cảnh giá đất biến động mạnh và thị trường bất động sản ngày càng thu hút sự quan tâm, các vụ lừa đảo liên quan đến tiền đặt cọc khi mua bán nhà đất ngày càng gia tăng. Không ít người đã mất trắng hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng chỉ vì đặt cọc mua những mảnh đất “ma”, dự án không tồn tại hoặc bị lừa bởi các thủ đoạn tinh vi của bên bán. Hành vi này diễn ra ngày càng phổ biến ở cả thành thị lẫn nông thôn, với đủ loại đối tượng tham gia như môi giới không chuyên, nhóm lừa đảo có tổ chức, thậm chí cả những cá nhân giả danh chủ đất. Vấn đề đặt ra là làm sao để phân biệt đâu là giao dịch dân sự thông thường, đâu là hành vi lừa đảo có dấu hiệu hình sự? Người dân cần trang bị kiến thức gì để tự bảo vệ mình?

Pháp luật quy định thế nào về đặt cọc?

Theo quy định tại Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015, đặt cọc là việc một bên giao cho bên kia một khoản tiền hoặc tài sản để bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng. Nếu sau đó một bên từ chối hoặc không thực hiện hợp đồng mà không có lý do chính đáng, thì bên đó có thể bị xử lý theo thỏa thuận đã ký, thường là mất cọc hoặc phải bồi hoàn gấp đôi. Tuy nhiên, trong thực tế, không phải mọi vụ việc liên quan đến đặt cọc đều đơn thuần là tranh chấp dân sự. Nếu có hành vi gian dối ngay từ đầu như giả danh chủ đất, dùng giấy tờ giả hoặc rao bán đất không có thật thì người nhận cọc có thể bị xử lý hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Trường hợp người nhận cọc có ý định thực hiện thật nhưng sau đó bỏ trốn hoặc sử dụng tiền vào mục đích khác, thì có thể bị truy cứu theo Điều 175 BLHS về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Những chiêu trò lừa đảo tiền đặt cọc phổ biến

Thủ đoạn lừa đảo tiền đặt cọc rất đa dạng. Phổ biến nhất là trường hợp bên bán rao bán đất “ma”, tức là mảnh đất không có thật, không thuộc quyền sở hữu hoặc đang bị quy hoạch, tranh chấp. Một số đối tượng còn làm giả giấy tờ như sổ đỏ, giấy công chứng để tạo niềm tin cho người mua. Không ít trường hợp, người mua chỉ giao dịch với người mạo danh chủ đất, ký hợp đồng đặt cọc mà không xác minh được chủ sở hữu thật sự. Ngoài ra, cũng có tình huống các đối tượng vẽ nên các “dự án ảo”, chưa được cơ quan nhà nước phê duyệt, nhưng quảng bá rầm rộ qua mạng xã hội và thuê người nổi tiếng PR để đánh lừa người mua. Một thủ đoạn nữa là cùng một mảnh đất nhưng nhận cọc từ nhiều người rồi “ôm tiền bỏ trốn”. Đây đều là những hành vi có dấu hiệu rõ ràng của tội phạm lừa đảo và cần được nhận diện kịp thời.

Làm sao phân biệt hành vi dân sự hay lừa đảo hình sự?

Điểm then chốt để phân biệt giữa tranh chấp dân sự và hành vi lừa đảo hình sự nằm ở ý định chiếm đoạt ngay từ đầu. Nếu người nhận cọc có quyền sở hữu hợp pháp, có thiện chí thực hiện giao dịch nhưng vì lý do khách quan mà không hoàn tất hợp đồng thì đây là tranh chấp dân sự. Ngược lại, nếu ngay từ đầu người này đã không có quyền bán, không có đất hoặc cố tình sử dụng giấy tờ giả mạo, gian dối nhằm chiếm đoạt tiền thì đây là hành vi lừa đảo. Cơ quan điều tra sẽ xem xét các dấu hiệu như: tài sản có thật hay không, người nhận cọc có phải là chủ sở hữu, quá trình giao dịch có minh bạch không, và sau khi nhận tiền cọc thì người đó có thực hiện cam kết hay lập tức “cắt” liên lạc. Đây là các yếu tố quan trọng để định hướng xử lý vụ việc theo hướng dân sự hay hình sự.

Nạn nhân cần làm gì khi bị lừa tiền đặt cọc?

Khi phát hiện mình là nạn nhân của hành vi lừa đảo, người bị hại cần nhanh chóng thu thập đầy đủ chứng cứ như hợp đồng đặt cọc, giấy tờ trao đổi, tin nhắn, hình ảnh, video ghi lại quá trình giao dịch. Tiếp theo, người dân nên nộp đơn tố giác tội phạm tại công an xã/phường hoặc công an cấp huyện nơi xảy ra vụ việc, đồng thời đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc điều tra. Trong trường hợp chưa rõ có dấu hiệu hình sự hay không, người bị hại cũng có thể nộp đơn khởi kiện dân sự để yêu cầu hoàn trả tiền cọc. Nếu có nguy cơ đối tượng tẩu tán tài sản, có thể yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời như phong tỏa tài khoản, kê biên tài sản.

Chế tài pháp lý đối với người phạm tội

Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 174 BLHS với mức hình phạt rất nghiêm khắc, có thể lên đến tù chung thân nếu chiếm đoạt từ 500 triệu đồng trở lên hoặc có tình tiết tăng nặng như phạm tội có tổ chức, dùng thủ đoạn tinh vi, gây hậu quả nghiêm trọng. Thậm chí, hành vi chiếm đoạt chỉ từ 02 triệu đồng trở lên đã có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp người phạm tội bỏ trốn, cơ quan công an có thể phát lệnh truy nã và kê biên tài sản để đảm bảo thi hành án. Đây là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho những ai có ý định trục lợi bất chính thông qua giao dịch bất động sản.

Kiến nghị và lời khuyên

Từ thực tiễn xử lý các vụ việc lừa đảo tiền đặt cọc, có thể thấy cần có những điều chỉnh trong cả chính sách và ý thức cộng đồng.

Về phía Nhà nước, cần siết chặt quản lý các dự án bất động sản, yêu cầu minh bạch thông tin quy hoạch và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức tiếp tay cho hành vi lừa đảo như môi giới, công chứng viên thiếu trách nhiệm hoặc những người nổi tiếng quảng bá cho dự án “ma”.

Về phía người dân, cần tỉnh táo, kiểm tra kỹ giấy tờ pháp lý, xác minh quyền sở hữu đất trước khi đặt cọc. Không nên đặt niềm tin vào lời nói suông, hợp đồng viết tay hoặc giao dịch qua trung gian không rõ ràng. Nếu có thể, nên nhờ luật sư tư vấn hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi xuống tiền.

Xem thêm:

Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp tiền đặt cọc

Lật tẩy các chiêu trò lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Cảnh báo và phòng ngừa

Công Ty Bất Động Sản Lừa Đảo: Dấu Hiệu và Cách Phòng Tránh

Nếu bạn hoặc người thân đang là nạn nhân của chiêu thức lừa đảo này hãy liên hệ cho chúng tôi đề được tư vấn kỹ hơn và có hướng giải quyết tốt nhất.

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!”

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/