Nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi. Tuy nhiên, để thực hiện việc nhận nuôi đó thì các bên cần đáp ứng những điều kiện được quy định tại Luật Nuôi con nuôi 2010.
1. Điều kiện đối với người nhận con nuôi
Theo Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010, người nhận con nuôi phải đáp ứng các điều kiện:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên.
- Có điều kiện về sức khoẻ, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi.
- Có tư cách đạo đức tốt.
Tuy nhiên, việc nhận con nuôi không được thực hiện trong một số trường hợp:
- Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
- Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh.
- Đang chấp hành hình phạt tù.
- Chưa được xoá án tích về một trong các tội:
- Tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của người khác.
- Ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình.
- Dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật.
- Mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
2. Điều kiện đối với người được nhận làm con nuôi
Theo Điều 8 Luật Nuôi con nuôi 2010, người được nhận làm con nuôi phải thuộc một trong những trường hợp:
- Trẻ em dưới 16 tuổi.
- Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phải thuộc một trong các trường hợp sau:
- Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi.
- Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
Lưu ý: Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc hai vợ chồng.
3. Nguyên tắc giải quyết việc nuôi con nuôi
- Cần tôn trọng quyền của trẻ em được sống môi trường gia đình gốc.
- Phải đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của con nuôi và ba, mẹ nuôi.
- Dựa trên sự tự nguyện, bình đẳng, không phân biệt nam nữ.
- Việc nhận nuôi con nuôi không trái pháp luật và đạo đức xã hội.
- Chỉ cho làm con nuôi người ở nước ngoài khi không thể tìm được gia đình thay thế trong nước.
4. Nguyên tắc ưu tiên trong việc nhận nuôi con nuôi
Theo Điều 5 Luật Nuôi con nuôi 2010, thứ tự ưu tiên được quy định như sau:
- Cha dượng, mẹ kế nhận con riêng của vợ/chồng làm con nuôi.
- Người thân thích (cô, cậu, dì, chú, bác, ruột) nhận làm con nuôi.
- Công dân Việt Nam thường trú ở trong nước.
- Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam.
- Công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài.
- Người nước ngoài thường trú ở nước ngoài.
Lưu ý: Trong trường hợp nhiều người cùng hàng ưu tiên muốn nhận một người làm con nuôi thì xem xét, giải quyết cho người có điều kiện nuôi con nuôi tốt nhất.
Kết luận
Việc nhận con nuôi không chỉ là hành động nhân văn mà còn là quan hệ pháp lý được điều chỉnh nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em. Do đó, người nhận nuôi và người được nhận nuôi cần phải đáp ứng những điều kiện và phải thực hiện theo các nguyên tắc được pháp luật quy định.
