Phá rừng ngập mặn để xây biệt thự – Làm suy yếu phòng hộ ven biển: Có thể truy tố hình sự không?

Rừng ngập mặn – “Lá chắn sống” trước thiên tai

Thời gian qua, hàng loạt vụ việc phá rừng ngập mặn để xây biệt thự nghỉ dưỡng, khu du lịch, nhà ở cao cấp đã diễn ra tại nhiều địa phương như Cần Giờ (TP.HCM), Cà Mau, Bạc Liêu, Quảng Ninh… gây ra hậu quả môi trường nghiêm trọng, làm mất đi vùng đệm tự nhiên, khiến tình trạng bão biển, triều cường, xâm thực càng trở nên khốc liệt.

Vậy hành vi này có thể bị xử lý hình sự không? Câu trả lời là có, và có thể bị xử lý rất nghiêm khắc.

Phá rừng ngập mặn có thể bị xử lý hình sự theo quy định nào?

2.1. Tội hủy hoại rừng – Điều 243 Bộ luật Hình sự

Theo Điều 243 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025):

• “Người nào có hành vi hủy hoại rừng … thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm; thậm chí có thể bị phạt tù đến 15 năm tùy vào tỷ lệ diện tích rừng bị hủy hoại”.

Rừng ngập mặn thuộc nhóm rừng phòng hộ được pháp luật bảo vệ nghiêm ngặt. Do đó, hành vi chặt phá, san lấp rừng ngập mặn để xây biệt thự, nếu không được cấp phép đúng quy định, sẽ bị coi là hủy hoại rừng trái phép, đủ yếu tố để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nếu hành vi phá rừng ngập mặn:

• Diễn ra trên diện tích lớn;
• Ảnh hưởng đến cộng đồng cư dân ven biển;
• Gây hậu quả về môi trường, thiên tai (xâm thực, sạt lở, thiệt hại tài sản);

… thì người vi phạm có thể bị xử phạt từ 07 năm đến 15 năm tù theo khoản 3 Điều 243 BLHS.

2.2. Truy cứu trách nhiệm hình sự cả pháp nhân thương mại

Theo Điều 76 BLHS, pháp nhân thương mại như doanh nghiệp, công ty cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu:

• Tổ chức phá rừng trái phép để làm dự án;
• Không có giấy phép chuyển mục đích sử dụng đất rừng hợp pháp;
• Bao che, tiếp tay hoặc làm ngơ cho hành vi phá rừng.

Chế tài đối với pháp nhân bao gồm:

• Phạt tiền từ 1 đến 7 tỷ đồng;
• Đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc vĩnh viễn;
• Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu, bồi thường thiệt hại môi trường.

Các tình huống điển hình có thể bị truy tố hình sự

Phá rừng để xây biệt thự – không chỉ là vi phạm hành chính

Một số người nhầm tưởng rằng phá rừng chỉ bị xử phạt hành chính theo Luật Lâm nghiệp. Thực tế, pháp luật phân định rất rõ:

• Nếu diện tích phá lớn, thuộc rừng phòng hộ, gây hậu quả rõ ràng → truy cứu hình sự;
• Nếu chưa đến mức hình sự → xử phạt hành chính, buộc trồng lại rừng, bồi thường thiệt hại môi trường (theo Nghị định 35/2019/NĐ-CP và Luật Lâm nghiệp).

Kết luận: Không ai được phép “mua thiên nhiên” để làm giàu

Rừng ngập mặn không thể tạo ra trong vài tháng, vài năm. Khi mất đi rừng phòng hộ, chúng ta mất đi lớp bảo vệ cuối cùng trước thiên nhiên, và cái giá phải trả là tính mạng, tài sản của hàng ngàn người dân ven biển.

Việc phá rừng ngập mặn để xây biệt thự không chỉ là hành vi ích kỷ và phản sinh thái, mà còn là hành vi vi phạm pháp luật hình sự nghiêm trọng, cần được xử lý nghiêm minh để bảo vệ môi trường và quyền sống an toàn của cộng đồng.

Xem thêm 

Việc áp giá điện cho đối tượng sinh viên, người lao động thuê trọ được quy định ra sao?

Rủi ro trong hợp đồng mua bán? – LUẬTSƯ.NET giúp bạn bảo vệ quyền lợi

Luật Sư Tư Vấn Pháp Luật Miễn Phí Qua Điện Thoại 24/7