Nguyên tắc chung về quyền nuôi con sau ly hôn?
Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục đối với:
- Con chưa thành niên.
- Con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.
- Con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
Về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ và quyền của mỗi bên được xác định dựa trên:
- Sự thoả thuận của vợ chồng khi ly hôn.
- Nếu không thoả thuận được thì Toà quyết định dựa trên quyền lợi của con cái.
Tiêu chí để Toà án xác định quyền nuôi con?
Trong trường hợp vợ chồng không thoả thuận được về việc nuôi con, Toà án sẽ dựa trên những yếu tố quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:
- Độ tuổi
- Con dưới 36 tháng tuổi được cho cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp nuôi con hoặc cha mẹ có thoả thuận khác theo quy định tại khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
- Con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét dựa trên nguyện vọng của con.
- Về điều kiện kinh tế
- Chỗ ở ổn định.
- Thu nhập đầy đủ để nuôi con.
- Về điều kiện tinh thần đối với con cái
- Sự gắn bó thân thiết của con với cha, mẹ.
- Sự quan tâm của cha, mẹ đối với con cái.
- Bảo đảm sự ổn định, hạn chế sự xáo trộn môi trường sống, giáo dục của con.
- Nguyện vọng của con được ở cùng với anh, chị, em (nếu có) để bảo đảm ổn định tâm lý và tình cảm của con.
- Nguyện vọng của con được sống chung với cha hoặc mẹ.
Trường hợp nào được thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn?
Tại khoản 2 Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ:
- Cha, mẹ có thoả thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con.
- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giao dục con.
- Trong trường hợp xét thấy cha, mẹ không đủ điều kiện nuôi con thì Toà án sẽ giao cho người giám hộ theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015.
- Dựa trên cơ sở lợi ích của con cái, cá nhân và cơ quan, tổ chức sau đây có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
- Người thân thích.
- Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình.
- Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em.
- Hội liên hiệp phụ nữ
Lưu ý: Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ 07 tuổi trở lên theo quy định tại khoản 3 Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Những vấn đề lưu ý khác đối với quyền nuôi con sau ly hôn.
- Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con cái sau ly hôn. Việc cấp dưỡng dựa vào thoả thuận của cha, mẹ hoặc do Toà án quyết định.
- Người không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền và nghĩa vụ thăm non con mà không ai được cản trở.
- Người không trực tiếp nuôi con không được lạm dụng việc thăm non để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuổi dưỡng và giáo dục con. Nếu vi phạm những điều này thì sẽ bị Toà án hạn chế quyền của người đó.
Kết luận
Việc ly hôn của cha mẹ có thể ảnh hưởng đến tâm ly và tinh thần của con cái. Để thể hiện trách nhiệm của mình thì pháp luật quy định rằng cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng, quyền nuôi con sau ly hôn. Tuy nhiên, cha hoặc mẹ có thể dựa vào tình hình tài chính, khả năng chăm sóc để có thể giành quyền trực tiếp nuôi con. Trong trường hợp mong muốn trực tiếp nuôi con thì cha hoặc mẹ nên thu nhập đầy đủ những bằng chứng nhằm chứng minh điều kiện kinh tế và các tài liệu khác để đảm bảo quyền lợi của con cái.
