1. Khái niệm và tính chất của hành vi rửa tiền
Khái niệm
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Phòng, chống rửa tiền 2022, Rửa tiền “là hành vi của tổ chức, cá nhân nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc của tài sản do phạm mà có”. Đây là quá trình mà các cá nhân hoặc tổ chức cố gắng làm cho nguồn tiền có được từ các hành vi phạm tội (như buôn bán ma túy, tham nhũng, trốn thuế…) trở thành hợp pháp thông qua một chuỗi các giao dịch tài chính phức tạp.
Tính chất
– Có tính chất lén lút, sử dụng các phương thức tinh vi để che giấu hành vi phạm tội gốc
– Là hành vi nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định của hệ thống tài chính, kinh tế và an ninh quốc gia. Gây ra bất bình đẳng trong xã hội.
2. Những thủ đoạn tinh vi trong hành vi rửa tiền
Các thủ đoạn rửa tiền và chuyển tiền bất hợp pháp đang ngày càng trở nên tinh vi và khó phát hiện. Một số phương thức phổ biến bao gồm:
- Sử dụng các công ty “ma”, các giao dịch giả mạo.
- Chuyển tiền qua nhiều tài khoản trung gian, ở nhiều quốc gia khác nhau.
- Sử dụng tiền điện tử, các loại tiền ảo.
- Lợi dụng các kẽ hở của pháp luật, sự thiếu sót trong quản lý của các tổ chức tài chính.
- Ngụy trang dưới dạng các hoạt động đầu tư, kinh doanh.
- Sử dụng các ngân hàng ngầm.
- Giả mạo các giao dịch thương mại quốc tế.
3. Xử lý về hành vi rửa tiền bất hợp pháp.
Theo quy định tại Điều 324 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, hành vi rửa tiền sẽ bị xử lý hình sự như sau:
- Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
- Tham gia vào giao dịch tài chính hoặc ngân hàng để che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản có được từ hành vi phạm tội.
- Sử dụng tiền, tài sản do mình hoặc người khác phạm tội mà có vào các hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động khác.
- Che giấu thông tin về nguồn gốc, bản chất, vị trí, hoặc quyền sở hữu của tiền, tài sản phạm tội.
- Thực hiện hành vi rửa tiền đối với tài sản có được từ hành vi phạm tội của người khác.
- Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
- Có tổ chức tham gia vào hành vi rửa tiền.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thực hiện hành vi.
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Có tính chất chuyên nghiệp.
- Sử dụng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.
- Tiền, tài sản phạm tội trị giá từ 200 triệu đến dưới 500 triệu đồng.
- Thu lợi bất chính từ 50 triệu đến dưới 100 triệu đồng.
- Tái phạm nguy hiểm.
- Phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:
- Tiền, tài sản phạm tội trị giá 500 triệu đồng trở lên.
- Thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên.
- Gây ảnh hưởng xấu đến an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ quốc gia.
- Các hình phạt bổ sung:
- Phạt tiền từ 20 triệu đến 100 triệu đồng.
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Như vậy, nguời có hành vi rửa tiền sẽ bị truy cứu hình sự và mức xử phạt tùy vào mức độ mà người phạm tội gây ra cho xã hội.
4. Biện pháp tăng cường
Tăng cường hoàn thiện pháp luật
- Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, chuyển tiền bất hợp pháp.
- Nâng cao tính minh bạch, rõ ràng của các quy định.
Nâng cao hiệu quả công tác giám sát, kiểm tra:
- Tăng cường năng lực của các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý các hành vi rửa tiền.
- Tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống rửa tiền.
- Nâng cao hiệu quả của công tác thanh tra, kiểm tra giám sát của các tổ chức tín dụng.
Tăng cường tuyên truyền, giáo dục:
- Nâng cao nhận thức của người dân về nguy cơ và tác hại của rửa tiền.
- Phổ biến các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền.
Ứng dụng công nghệ thông tin:
- Sử dụng các công nghệ tiên tiến để phát hiện, ngăn chặn các hành vi rửa tiền.
- Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về phòng, chống rửa tiền.
Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan: Sự phối hợp giữa các cơ quan như Ngân hàng nhà nước, bộ công an, viện kiểm sát, tòa án…
Tăng cường các chế tài xử phạt: Nâng cao tính răn đe của pháp luật.
Kết luận
Để đạt được hiệu quả cao trong công tác phòng, chống rửa tiền và chuyển tiền bất hợp pháp, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan chức năng, sự hoàn thiện không ngừng của hệ thống pháp luật, và sự nâng cao nhận thức của cộng đồng.