Trong thời đại công nghệ số ngày nay, việc chia sẻ và sử dụng hình ảnh cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội, website hay các phương tiện truyền thông ngày càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc sử dụng hình ảnh cá nhân cũng được sự đồng ý của chủ sở hữu. Vậy khi hình ảnh của một cá nhân bị sử dụng trái phép, chủ sở hữu có quyền yêu cầu xử phạt không? Cùng tìm hiểu về các quy định pháp lý liên quan đến việc sử dụng hình ảnh cá nhân và các hình thức xử phạt trong trường hợp xâm phạm quyền lợi của người sở hữu hình ảnh.
Quyền của cá nhân đối với hình ảnh
Theo quy định Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 về quyền của cá nhân đối với hình ảnh:
(1) Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình:
– Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.
– Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
(2) Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện theo pháp luật của họ:
– Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng.
– Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.
(3) Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.
Bị phạt như thế nào khi sử dụng trái phép hình ảnh của cá nhân
(1) Theo quy định điểm c khoản 2 Điều 25 Nghị định 119/2020/NĐ-CP.
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng khi sử dụng hình ảnh trẻ em để minh họa trên xuất bản phẩm nhưng không có sự đồng ý của cha, mẹ, người giám hộ theo quy định hiện hành đối với trẻ em dưới 07 tuổi hoặc không có sự đồng ý của trẻ em và của cha, mẹ, người giám hộ theo quy định hiện hành đối với trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên đối với từng tên xuất bản phẩm.
(2) Theo quy định điểm b khoản 3 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.
Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng khi quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép.
(3) Theo quy định điểm e khoản 3 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng khi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp này hình ảnh cũng được coi là thông tin cá nhân.
(4) Theo quy định điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng khi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân. Trong trường hợp này hình ảnh cũng được coi là thông tin cá nhân.
(5) Trách nhiệm Hình sự
Ngoài xử phạt hành chính, người sử dụng hình ảnh người khác 1 cách trái phép thì còn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội làm nhục người khác tại Điều 155 Bộ luật Hình sự nếu sử dụng hình ảnh người khác nhằm làm nhục người khác với mức phạt tù là 05 năm.
