Hành vi giết con đẻ là một tội ác nghiêm trọng, tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, pháp luật có quy định riêng nhằm xem xét đến yếu tố tâm lý của người mẹ
1. Quy định pháp luật về hành vi giết con mới đẻ
Căn cứ Điều 124 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về hành vi giết con mới đẻ như sau:
Tại khoản 1: Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm
- Giết con mình do mình sinh ra trong 07 ngày tuổi bởi ảnh hưởng nặng nề của hoàn cảnh khách quan đặc biệt.
Tại khoản 2: Phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm
- Vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi bởi ảnh hưởng nặng nề của hoàn cảnh khách quan dẫn đến đứa trẻ chết.
Tuy nhiên nếu hành vi giết con không xuất phát từ nguyên nhân do người mẹ bị trầm cảm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Điều 123 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung.
2. Các dấu hiệu trầm cảm sau sinh
Trầm cảm sau sinh (Postpartum Depression) là một dạng rối loạn tâm lý do thay đổi nội tiết tố và các yếu tố tâm lý – xã hội khác. Trạng thái này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần, hành vi và nhận thức của người mẹ.
Hệ luỵ của trầm cảm sau sinh
- Cảm giác buồn bã, tuyệt vọng, mất hứng thú với cuộc sống.
- Lo lắng, hoảng sợ, dễ cáu gắt.
- Suy nghĩ tiêu cực, thậm chí có ý định tự tử.
- Trong những trường hợp nặng, có thể dẫn đến những hành động gây nguy hiểm cho con.
Các dấu hiệu trầm cảm sau sinh
Thay đổi về cảm xúc
- Buồn bã kéo dài.
- Cảm giác tội lỗi hoặc vô dụng.
- Đây là tình trạng thường thấy của những người mẹ luôn cảm thấy tội lỗi, vô dụng hoặc không xứng đáng làm mẹ.
- Dễ cáu gắt hoặc tức giận.
- Luôn cảm thấy bất lực hoặc tuyệt vọng.
Thay đổi về hành vi
- Rút lui khỏi xã hội.
- Khó gắn kết với con.
- Rối loạn giấc ngủ.
- Mệt mỏi kéo dài.
- Có ý nghĩa tự tử hoặc làm hại con.
Thay đổi về thể chất
- Rối loạn tiêu hoá.
- Thay đổi cân nặng.
Tuy nhiên, không thể tự kết luận dựa trên dựa trên các dấu hiệu thông thường. Do đó, khi có các dấu hiệu nghi là trầm cảm thì người mẹ cần kiểm tra sức khoẻ tại các bệnh viện hay tham khảo từ các chuyên gia sức khoẻ tâm thần để điều trị và ngăn cản kịp thời các hành vi xấu có thể xảy ra
3. Trách nhiệm hình sự của người mẹ mắc trầm cảm sau sinh
Chỉ khi có chứng cứ y khoa chứng minh rằng người mẹ bị trầm cảm nặng dẫn đến mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Trong trường hợp này, người mẹ có thể:
Miễn trách nhiệm hình sự
Căn cứ Điều 21 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 như sau:
- Người mẹ mắc trầm cảm mà làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
- Trong trường hợp này, người mẹ có thể bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
Giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
Căn cứ tại Điều 51 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung quy định về các tình tiết được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Trong đó:
- Trong trường hợp người mẹ là người có bệnh bị mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
Tuy nhiên, trong trường hợp người mẹ không mắc bệnh trầm cảm hoặc không có bằng chứng về ảnh hưởng tâm lý thì có thể bị xử phạt theo Tội giết người được quy định tại Điều 123 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung.
Kết luận
Trách nhiệm hình sự của người mẹ mắc trầm cảm sau sinh trong tội giết con mới đẻ phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng của bệnh lý đến khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Việc xử lý hình sự cần dựa trên giám định tâm thần, đồng thời xem xét hoàn cảnh khách quan và yếu tố nhân đạo. Trầm cảm sau sinh là một vấn đề y tế và xã hội nghiêm trọng, cần sự quan tâm từ gia đình, cộng đồng và các cơ quan chức năng để phòng ngừa và hỗ trợ phụ nữ sau sinh, giúp hạn chế những vụ việc đau lòng.
Xem thêm
Vụ án hình sự tại Thanh Hoá: Vợ cùng con gái sát hại chồng
Chagee có thể tiếp tục kinh doanh tại Việt Nam sau vụ “đường lưỡi bò”?
