Khi bên vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, bên nhận thế chấp có quyền được xử lý tài sản thế chấp để thu hồi khoản nợ hay không. Việc xử lý tài sản thế chấp phải tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành và các văn bản hướng dẫn liên quan.
1 Cơ sở pháp lý cho việc xử lý tài sản thế chấp
Khi bên vay không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ, thì sẽ tiến hành xử lý tài sản đảm bảo,tài sản mà bên vay đã thế chấp cho bên cho vay ( thông thường là ngân hàng
Việc xử lý tài sản thế chấp được thực hiện dựa trên pháp luật hiện hành, cụ thể:
Bộ luật Dân sự năm 2015:
- Điều 299: Thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm bằng thế chấp tài sản.
- Điều 300: Xử lý tài sản thế chấp.
- Điều 301: Phương thức xử lý tài sản thế chấp.
Luật Đấu giá tài sản năm 2016
Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi bổ sung năm 2017
2 Phương thức xử lý tài sản thế chấp
- Bán đấu giá tài sản: Đây là phương thức phổ biến nhất. Tài sản thế chấp sẽ được đưa ra bán đấu giá công khai để thu hồi tiền trả nợ.
- Bên nhận thế chấp tự bán tài sản: Trong trường hợp các bên có thỏa thuận về việc này, bên nhận thế chấp có thể tự bán tài sản thế chấp.
- Bên nhận thế chấp nhận chính tài sản để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên vay: Phương thức này chỉ được áp dụng khi hợp đồng thế chấp có quy định cho phép.
- Phương thức khác theo thỏa thuận của các bên: Các bên có thể thỏa thuận các phương thức xử lý tài sản thế chấp khác, miễn là không trái với quy định của pháp luật.
3 Quy trình xử lý tài sản thế chấp
- Thông báo xử lý tài sản thế chấp: Bên nhận thế chấp phải thông báo bằng văn bản cho bên thế chấp và các bên liên quan trước khi tiến hành xử lý tài sản.
- Xác định giá trị tài sản thế chấp: Nếu không có thỏa thuận trước, giá trị tài sản sẽ được định giá theo quy định pháp luật hoặc thông qua tổ chức định giá độc lập.
- Thực hiện xử lý tài sản: Bán đấu giá hoặc bán tài sản, hoặc theo các phương thức đã thỏa thuận.
- Thanh toán số tiền thu được từ xử lý tài sản: Sau khi xử lý tài sản, số tiền thu được sẽ được sử dụng để thanh toán nghĩa vụ của bên vay, phần còn lại (nếu có) sẽ được hoàn trả cho bên thế chấp
Kết luận
Việc xử lý tài sản thế chấp khi bên vay không thực hiện nghĩa vụ cần được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục pháp lý nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan. Bên nhận thế chấp cần cân nhắc kỹ phương thức xử lý để đảm bảo hiệu quả và tránh tranh chấp pháp lý phát sinh.
