Quấy rối tình dục tại nơi làm việc là một vấn đề nhức nhối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường làm việc, sức khỏe tinh thần và sự nghiệp của người lao động. Đây không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn là sự xúc phạm đến phẩm giá con người, cần được lên án và loại bỏ.
Định nghĩa
Theo quy định tại khoản 9 Điều 3 luật Lao động 2019 quấy rối tình dục tại nơi làm việc “Là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận. Nơi làm việc là bất kỳ nơi nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phản công của người sử dụng lao động”.
Các hình thức quấy rối tình dục tại nơi làm việc
Theo quy định tại khoản 2 Điều 84 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, quấy rối tình dục tại nơi làm việc được chia thành 03 hình thức sau:
- Hành vi mang tính thể chất: hành động, cử chỉ, tiếp xúc, tác động vào cơ thể mang tính tình dục hoặc gợi ý tình dục.
- Quấy rối tình dục bằng lời nói: lời nói trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua phương tiện điện tử có nội dung tình dục hoặc có ngụ tình tình dục.
- Quấy rối tình dục phi lời nói: ngôn ngữ cơ thể, trưng bày, miêu tả tài liệu trực quan về tình dục hoặc liên quan đến hoạt động tình dục trực tiếp hoặc qua phương tiện điện tử.
Trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc phòng, chống quấy rối tình dục.
- Ban hành quy định về phòng, chống quấy rối tình dục: người sử dụng lao động phải xây dựng và ban hành nội quy lao động cần xác định rõ các hành vi được coi là quấy rối tình dục, các biện pháp phòng ngừa và quy trình xử lý.
- Xây dựng cơ chế khiếu nại, xử lý hành vi quấy rối: Người lao động có quyền khiếu nại hoặc tố cáo mà không bị trả đũa hay phân biệt đối xử.
- Đào tạo, tuyên truyền về phòng, chống quấy rối tình dục: Cung cấp thông tin, tổ chức tập huấn để nâng cao nhận thức và xây dựng văn hóa doanh nghiệp lành mạnh.
- Ngăn chặn và xử lý kịp thời: Khi nhận được khiếu nại, tố cáo về hành vi quấy rối tình dục, người sử dụng lao động phải có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời.
Mức xử phạt đối với hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
Theo quy định tại khoản 3 Điều 11 Nghị định 12/2022/NĐ-CP về vi phạm quy định thực hiện hợp đồng nêu rõ: Phạt tiền từ 15 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Như vậy, hiện nay, theo quy định tại Nghị định 12/2022/NĐ-CP thì hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ có thể bị phạt từ 15 – 30 triệu đồng.
Về truy cứu hình sự hành vi quấy rối tình dục nơi làm việc chưa được Bộ luật Hình sự quy định cụ thể. Tuy nhiên, nếu chứng minh được hành vi quấy rối tình dục đã xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm; danh dự người khác; thì người thực hiện hành vi này có thể bị xử lý hình sự về: Tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự:
1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm; danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo; phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng; hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ; cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Kết luận
Việc xây dựng một môi trường làm việc an toàn, tôn trọng và bình đẳng là trách nhiệm chung của cả người lao động và người sử dụng lao động. Hãy cùng nhau hành động để chấm dứt vấn nạn quấy rối tình dục, bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của mọi người tại nơi làm việc.
