Giao dịch liên kết & Giá chuyển nhượng - 'Mắt bão' rủi ro thuế - Làm sao để quản lý hiệu quả

Đánh giá bài viết

Giao dịch liên kết (GDLK) giữa các công ty liên quan phổ biến toàn cầu, nhưng tiềm ẩn rủi ro chuyển giá (dùng giá chuyển nhượng – GCN – không theo thị trường để tránh thuế). Quản lý rủi ro GCN là rất quan trọng. LUẬTSƯ.NET giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả “vùng rủi ro” phức tạp này.

1. Thế nào là Giao dịch liên kết và Giá chuyển nhượng?

Giao dịch liên kết (GDLK): Theo định nghĩa tại Nghị định số 132/2020/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có GDLK, đây là các giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết. Quan hệ liên kết được xác định dựa trên nhiều yếu tố, chủ yếu liên quan đến quyền kiểm soát, góp vốn, điều hành hoặc mối quan hệ gia đình.
- Các ví dụ phổ biến về quan hệ liên kết:
  - Công ty mẹ và công ty con.
  - Các công ty con cùng một công ty mẹ.
  - Một bên tham gia trực tiếp hay gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia.
  - Các bên cùng chịu sự điều hành, kiểm soát, góp vốn… từ một bên thứ ba.
  - Doanh nghiệp và người điều hành, kiểm soát doanh nghiệp hoặc cá nhân có quan hệ gia đình với người này… (Xem chi tiết Điều 5 Nghị định 132/2020/NĐ-CP).
Giá chuyển nhượng: Là giá được ấn định cho hàng hóa, dịch vụ, tài sản được trao đổi hoặc các khoản vay, phí bản quyền… giữa các bên có quan hệ liên kết.
Vấn đề cốt lõi: Cơ quan thuế lo ngại rằng các bên liên kết có thể cố tình định GCN cao hơn hoặc thấp hơn giá thị trường (“giá giao dịch độc lập”) để chuyển lợi nhuận từ nơi có thuế suất cao sang nơi có thuế suất thấp hơn (hoặc nơi đang có ưu đãi thuế, đang bị lỗ), làm xói mòn cơ sở thuế của quốc gia.

2. Tại sao giao dịch liên kết và giá chuyển nhượng lại có rủi ro cao?

GDLK và GCN luôn nằm trong “tầm ngắm” của cơ quan thuế vì những lý do sau:

Động cơ Chuyển giá: Khả năng các tập đoàn đa quốc gia hoặc các doanh nghiệp có nhiều đơn vị thành viên tối ưu hóa nghĩa vụ thuế toàn cầu bằng cách điều chỉnh GCN.
Khó xác định “Giá thị trường”: Việc xác định một mức giá giao dịch độc lập cho các GDLK, đặc biệt là đối với các tài sản vô hình, dịch vụ nội bộ tập đoàn, hoặc các giao dịch phức tạp, thường không đơn giản và dễ gây tranh cãi.
Rủi ro bị ấn định thuế: Nếu cơ quan thuế cho rằng GCN không phù hợp với giá thị trường, họ có quyền điều chỉnh lại (ấn định) thu nhập chịu thuế và truy thu số thuế còn thiếu, cùng với tiền chậm nộp và các khoản phạt vi phạm hành chính.
Gánh nặng tuân thủ và Hồ sơ phức tạp: Pháp luật yêu cầu doanh nghiệp có GDLK phải kê khai thông tin và chuẩn bị bộ Hồ sơ xác định giá GDLK rất chi tiết, tốn kém thời gian và nguồn lực.

3. Yêu cầu pháp lý cốt lõi về quản lý giá chuyển nhượng

Theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP để quản lý rủi ro, doanh nghiệp cần tuân thủ chặt chẽ các quy định sau:

3.1. Nguyên tắc “Giao dịch độc lập”

Đây là nguyên tắc nền tảng. Giá trong GDLK phải được xác định tương đương với giá trong các giao dịch tương đương giữa các bên hoàn toàn độc lập, không có quan hệ liên kết.

3.2. Xác định và phân tích giao dịch liên kết

Doanh nghiệp phải xác định đúng các bên liên kết và các GDLK phát sinh trong kỳ. Phải thực hiện phân tích so sánh GDLK của mình với các giao dịch độc lập tương đồng để chứng minh GCN tuân thủ nguyên tắc thị trường. Nghị định 132 đưa ra các phương pháp xác định giá GDLK cụ thể (ví dụ: phương pháp so sánh giá giao dịch độc lập, phương pháp giá bán lại, phương pháp giá vốn cộng lãi, phương pháp so sánh lợi nhuận…).

3.3. Nghĩa vụ kê khai thông tin

Doanh nghiệp có GDLK phải kê khai thông tin về quan hệ liên kết và GDLK tại các Phụ lục kèm theo Tờ khai quyết toán thuế TNDN hàng năm (Phụ lục I, II, III, IV Mẫu 03/TNDN ban hành kèm Thông tư 80/2021/TT-BTC).

3.4. Lập Hồ sơ Xác định giá Giao dịch liên kết

Đây là yêu cầu quan trọng nhất để chứng minh sự tuân thủ. Hồ sơ thường bao gồm 3 cấp độ (đối với các tập đoàn đa quốc gia):
- – Hồ sơ Quốc gia: Mô tả chi tiết về doanh nghiệp tại Việt Nam, các GDLK trọng yếu, phân tích so sánh và phương pháp xác định giá đã áp dụng.
- – Hồ sơ Toàn cầu: Cung cấp thông tin tổng quan về cơ cấu tổ chức, hoạt động kinh doanh, tài sản vô hình, hoạt động tài chính và chính sách GCN của toàn bộ tập đoàn.
- – Báo cáo Lợi nhuận Liên quốc gia: Báo cáo tổng hợp thông tin về phân bổ thu nhập, thuế đã nộp và các chỉ số hoạt động kinh tế theo từng quốc gia mà tập đoàn hoạt động (áp dụng cho tập đoàn có doanh thu hợp nhất toàn cầu đạt ngưỡng quy định).

3.5. Thời hạn chuẩn bị và xuất trình

Hồ sơ xác định giá GDLK phải được lập trước thời điểm kê khai quyết toán thuế TNDN và phải xuất trình cho cơ quan thuế khi có yêu cầu thanh tra, kiểm tra (thời hạn xuất trình thường là 30 ngày làm việc, có thể gia hạn).

4. Những “cạm bẫy” và thách thức thường gặp

Doanh nghiệp thường đối mặt với các khó khăn và sai sót sau:

Xác định thiếu hoặc sai Bên liên kết/GDLK: Bỏ sót các mối quan hệ hoặc giao dịch thuộc phạm vi điều chỉnh.
Hồ sơ Xác định giá sơ sài, thiếu thuyết phục: Không đủ bằng chứng, phân tích hời hợt, lựa chọn phương pháp hoặc đối tượng so sánh không phù hợp.
Thiếu dữ liệu so sánh đáng tin cậy: Đặc biệt khó khăn đối với các ngành hoặc giao dịch đặc thù tại Việt Nam.
Thông tin không nhất quán: Sự khác biệt giữa thông tin trong Hồ sơ GCN, Báo cáo tài chính, Tờ khai thuế và các hợp đồng liên quan.
Không kê khai hoặc kê khai chậm/sai Phụ lục GDLK: Dẫn đến rủi ro bị phạt hành chính và bị coi là không tuân thủ.
Bị giới hạn chi phí lãi vay được trừ: Nghị định 132 khống chế chi phí lãi vay được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN đối với doanh nghiệp có GDLK (không vượt quá 30% EBITDA).

5. Lời khuyên từ LUẬTSƯ.NET để quản lý rủi ro hiệu quả

Để điều hướng thành công trong “mắt bão” GDLK và GCN, doanh nghiệp cần:

Chủ động nhận diện: Xác định các bên và giao dịch liên kết.
Xây dựng chính sách GCN: Lập quy định định giá nội bộ theo nguyên tắc thị trường.
Lập hồ sơ GCN: Chuẩn bị đầy đủ, kịp thời trước hạn quyết toán.
Phân tích so sánh: Tìm đối tượng so sánh, xác định khoảng giá thị trường.
Đảm bảo nhất quán & Lưu trữ: Đồng nhất thông tin, lưu hồ sơ đầy đủ.
Tìm tư vấn chuyên sâu: Hợp tác chuyên gia để đánh giá rủi ro và tuân thủ.

LUẬTSƯ.NET với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực tư vấn thuế và GDLK, sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng hệ thống quản lý GCN hiệu quả, tuân thủ pháp luật và giảm thiểu tối đa các rủi ro tiềm ẩn.

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/

Xem thêm:
Kiểu dáng công nghiệp – “Mảnh ghép” quyết định sức hút sản phẩm
Nhãn hiệu – Nền móng vững chãi cho doanh nghiệp thành công
M&A và Tập trung kinh tế – Khi nào doanh nghiệp bắt buộc phải thông báo?
TẠI SAO ĐĂNG KÝ KIỂU DÁNG CÔNG NGHIỆP LÀ BƯỚC ĐI CHIẾN LƯỢC?
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>Bảo vệ thiết kế sản phẩm – Quy trình đăng ký kiểu dáng công nghiệp A-Z
Hiểu đúng về Cạnh tranh không lành theo Pháp luật Việt Nam
HOÀN THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG – “MỞ KHÓA” DÒNG TIỀN HAY “MÊ CUNG” THỦ TỤC PHÁP LÝ?

Giao dịch liên kết & Giá chuyển nhượng – ‘Mắt bão’ rủi ro thuế – Làm sao để quản lý hiệu quả