Lén Lút Nhưng Không Thoát Tội: Cái Giá Phải Trả Khi Lắp Camera Quay Lén

Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc sử dụng thiết bị ghi hình như camera không còn xa lạ. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích phục vụ đời sống, công việc thì cũng có không ít trường hợp lạm dụng camera để xâm phạm đời tư người khác. Một trong những hành vi nghiêm trọng và đáng lên án là lắp camera quay lén – hành vi tưởng chừng “lặng lẽ” nhưng lại để lại hậu quả nặng nề cho nạn nhân cả về tinh thần lẫn danh dự.

Vậy pháp luật Việt Nam quy định như thế nào về hành vi này? Người vi phạm sẽ phải chịu những chế tài ra sao? Làm thế nào để phát hiện và xử lý nếu không may trở thành nạn nhân?

Hành vi lắp camera quay lén người khác là vi phạm pháp luật

Khái niệm 

Lắp camera quay lén là hành vi sử dụng thiết bị ghi hình để ghi lại và lưu trữ hình ảnh của người khác mà không được sự đồng ý của họ. Đây là hành vi xâm phạm đến quyền riêng tư và đời sống cá nhân. Đặc biệt, nếu quay lén những hình ảnh nhạy cảm, riêng tư, hậu quả để lại có thể rất nghiêm trọng như gây hoảng loạn, khủng hoảng tinh thần, thậm chí khiến nạn nhân tự tử.

Hậu quả

Do tính chất nguy hiểm và xâm phạm quyền cá nhân nghiêm trọng, hành vi này bị pháp luật nghiêm cấm và có thể bị xử phạt hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự cũng như phải bồi thường thiệt hại.

Các hình thức xử lý hành vi quay lén

Xử phạt vi phạm hành chính

Theo điểm a khoản 1 Điều 84 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, người có hành vi thu thập thông tin cá nhân của người khác mà không được sự đồng ý sẽ bị xử phạt hành chính với mức tiền từ 10 đến 20 triệu đồng. Đây là hình phạt dành cho hành vi xâm phạm quyền riêng tư khi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trách nhiệm hình sự

Tùy theo mục đích, tính chất và hậu quả của hành vi quay lén, người vi phạm có thể bị xử lý theo các tội danh sau:

Tội làm nhục người khác (Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017)

• Nếu lắp camera để xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm người khác, có thể bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm, đặc biệt trong trường hợp sử dụng thiết bị điện tử để thực hiện hành vi.
• Nếu hậu quả dẫn đến nạn nhân tự sát hoặc bị rối loạn tâm thần với tỷ lệ thương tổn cơ thể từ 61% trở lên, mức phạt tù sẽ là 2 đến 5 năm.

Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy (Điều 326 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017)

Trường hợp quay lén nhằm chia sẻ, phát tán hình ảnh, video có nội dung nhạy cảm thì người phạm tội có thể bị xử phạt theo các khung hình phạt sau:

• Phạt tiền từ 10 đến 100 triệu đồng, hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm: nếu dữ liệu quay lén có dung lượng từ 1GB đến dưới 5GB, có từ 100 đến dưới 200 ảnh, hoặc đã phát tán đến 10–20 người.
• Phạt tù từ 3 đến 10 năm: nếu phạm tội có tổ chức, dữ liệu từ 5 đến dưới 10GB, từ 200 đến dưới 500 ảnh, hoặc là trường hợp tái phạm nguy hiểm.
• Phạt tù từ 6 tháng đến 15 năm: nếu dữ liệu từ 10GB trở lên, hoặc có từ 500 ảnh quay lén trở lên.

Bồi thường thiệt hại dân sự

Theo Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015, khi hình ảnh cá nhân bị xâm phạm, người bị hại có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại. Các khoản bồi thường bao gồm:

• Yêu cầu công khai xin lỗi, cải chính thông tin.
• Thỏa thuận mức bồi thường thiệt hại thực tế và tinh thần. Nếu không thể thỏa thuận thì mức bồi thường tinh thần tối đa sẽ là 10 lần mức lương cơ sở.

Hiện nay, lương cơ sở là 1,8 triệu đồng/tháng, từ ngày 01/7/2024 sẽ tăng lên 2,34 triệu đồng/tháng. Do đó, mức bồi thường tổn thất tinh thần có thể dao động từ 18 triệu đồng đến 23,4 triệu đồng tùy thời điểm.

Cách phát hiện và xử lý khi bị quay lén

Hành động cần thực hiện khi phát hiện camera quay lén

• Trẻ vị thành niên: phải báo ngay cho người lớn và cơ quan công an gần nhất để can thiệp và xử lý kịp thời.
• Người trưởng thành: nên đến trình báo tại công an phường, nơi gần nhất để tố cáo và yêu cầu điều tra, xử lý hành vi vi phạm.

Một số cách phát hiện camera quay lén

• Quan sát kỹ các vật dụng trong phòng như: thiết bị báo khói, ổ cắm điện, hộp khăn giấy, rèm cửa, đèn ngủ, tivi, gấu bông, móc áo… là những nơi hay bị lợi dụng để giấu camera.
• Tắt đèn trong phòng để phát hiện ánh sáng nhấp nháy của đèn hồng ngoại từ camera.
• Dùng đèn flash hoặc camera điện thoại quét vào các vị trí nghi ngờ. Nếu thấy đốm sáng màu đỏ hoặc xanh lá thì có thể có camera đang hoạt động.

Xem thêm: