AI và Báo Chí: Ai Là Chủ Sở Hữu Nội Dung?

Đánh giá bài viết

Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách chúng ta tiếp cận thông tin. Thay vì truy cập trực tiếp vào các trang báo, ngày càng nhiều người dựa vào các công cụ AI để có được bản tóm tắt tin tức nhanh chóng. Điều này đang dấy lên một cuộc chiến pháp lý gay gắt về bản quyền: Liệu AI có quyền “học” từ kho dữ liệu khổng lồ của các tòa soạn mà không phải trả phí?

1. Cuộc chiến về bản quyền: Góc nhìn từ hai phía

Các cơ quan báo chí

Tin rằng họ đang đối mặt với một mối đe dọa nghiêm trọng. Để sản xuất một bài báo chất lượng, các tòa soạn đã đầu tư rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên. Nội dung này là tài sản trí tuệ của họ. Khi các công ty AI như OpenAI và Google sử dụng hàng triệu bài báo để đào tạo mô hình ngôn ngữ mà không xin phép, họ đang vi phạm bản quyền một cách rõ ràng. Việc AI tạo ra các bản tóm tắt đã làm giảm đáng kể lưu lượng truy cập vào các trang tin, từ đó cắt giảm doanh thu quảng cáo và lượng người đăng ký – những yếu tố sống còn của ngành báo chí.

Ngược lại, các công ty công nghệ AI

lại đưa ra lập luận về “sử dụng hợp lý” (Fair Use). Họ cho rằng việc lấy dữ liệu để đào tạo AI không phải là sao chép hay tái bản nội dung gốc. Mục đích của họ là tạo ra một công cụ hoàn toàn mới, không phải phân phối lại bài viết. Lập luận này cho rằng AI chỉ đang học cách xử lý ngôn ngữ, tương tự như con người học hỏi từ sách vở, chứ không phải “đánh cắp” nội dung.

2. Những hướng giải quyết khả thi

Trước những bất đồng này, các giải pháp đang dần được hình thành.

Thoả thuận cấp phép

Một số thỏa thuận cấp phép đã được ký kết giữa các hãng tin lớn như AP, New York Times với Google hay Amazon. Điều này cho thấy hướng đi hợp pháp và công bằng là thông qua đàm phán và trả phí bản quyền. Đây là cách để đảm bảo các tòa soạn được đền bù xứng đáng cho công sức của mình.

Chặn bot AI thu thập dữ liệu

Tuy nhiên, cũng có nhiều tòa soạn khác chọn cách phản đối mạnh mẽ hơn. Họ sử dụng các tệp tin kỹ thuật để chặn bot AI thu thập dữ liệu trên website của mình. Hành động này không chỉ thể hiện sự phản đối về mặt đạo đức mà còn là một biện pháp pháp lý nhằm bảo vệ tài sản số của họ. Tuy nhiên, hướng giải quyết này mang tính tạm thời và không thể giải quyết vấn đề một cách triệt để.

3. Quy định tại Việt Nam

Theo pháp luật Việt Nam, tác phẩm báo chí là một trong những loại hình được bảo hộ quyền tác giả. Quyền này phát sinh một cách tự động kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định mà không cần phải đăng ký.

Các trường hợp được miễn trừ bản quyền

Luật Sở hữu trí tuệ cũng quy định một số trường hợp được phép sử dụng tác phẩm báo chí mà không cần xin phép và không phải trả tiền nhuận bút, thù lao, với điều kiện tiên quyết là không làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường của tác phẩm và phải ghi rõ tên tác giả cũng như nguồn gốc của tác phẩm. Các trường hợp được quy định tại Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005:

Điều 25. Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao
1. Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao bao gồm:
a) Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân;
b) Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình;
c) Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu;
d) Trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại;
đ) Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu;
e) Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;
g) Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy;
h) Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó;
i) Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị;
k) Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng.
2. Tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm quy định tại khoản 1 Điều này không được làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, không gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả; phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm.

Như vậy, việc tóm tắt/ tổng hợp thông tin dữ liệu từ tác phẩm báo chí sẽ không vi phạm bản quyền nếu thuộc các trường hợp miễn trừ và đáp ứng đầy đủ các điều kiện khác, nhất là không gây phương hại đến các quyền tác giả.

Tuy nhiên, việc AI được tiếp cận ngày càng rộng rãi và lượng người dùng ngày một lớn đã khiến hành vi học và tóm tắt thông tin từ tác phẩm báo chí mang tính thương mại và gây thiệt hại về kinh tế cho tác giả hoặc chủ sở hữu bản quyền.

Trên đây là tổng quan về AI và Báo Chí: Ai Là Chủ Sở Hữu Nội Dung?. Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 0364 919191 để được hỗ trợ, giải đáp.

LUẬTSƯ.NET với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực tư vấn giải quyết tranh chấp hợp đồng, sẽ giúp bạn hiểu thêm những thông tin cần biết về quy trình, báo giá, thời gian thực hiện và các lưu ý liên quan.

Xem thêm

AI “gây họa”, ai chịu trách nhiệm? Giải mã pháp lý về thiệt hại do trí tuệ nhân tạo

Cần đáp ứng những điều kiện nào để được bảo hộ quyền tác giả?

NHỮNG ĐIỀU CƠ BẢN, CẦN BIẾT VỀ QUYỀN TÁC GIẢ HIỆN NAY

Các hình thức góp vốn và rủi ro pháp lý trong hợp đồng hợp tác kinh doanh

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/