Livestream, quay TikTok, dùng điện thoại khi lái xe – Có đủ căn cứ xử lý hình sự?

1. Thực trạng đáng báo động

Những năm gần đây, không ít tài xế vừa điều khiển phương tiện vừa livestream, quay TikTok, nhắn tin hoặc gọi điện thoại. Chỉ một giây mất tập trung có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng. Thực tế đã ghi nhận nhiều vụ tai nạn thương tâm có nguyên nhân trực tiếp từ hành vi này.

2. Quy định pháp luật hiện hành

Hiện nay, việc dùng điện thoại khi lái xe chủ yếu bị xử lý hành chính theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP:

Đối với xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ:

• Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện hành vi dùng tay cầm và sử dụng điện thoại;

Đối với xe ô tô, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ:

• Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện hành vi dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đang di chuyển trên đường bộ.

Theo đó, hành vi livestream, quay video hay nhắn tin khi lái xe được coi là vi phạm hành chính, chưa mặc nhiên bị xem là tội phạm hình sự mà chỉ bị xử phạt hành chính.

3. Khi nào bị xử lý hình sự?

Trường hợp hành vi sử dụng điện thoại khi lái xe gây ra hậu quả nghiêm trọng, tài xế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chẳng hạn như:

• Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ (Điều 260 BLHS 2015).

Ví dụ:

• Lái ô tô vừa livestream vừa điều khiển, mất kiểm soát, đâm chết người có thể bị xử lý hình sự.
• Lái xe máy vừa nghe điện thoại vừa vượt đèn đỏ, gây thương tích nặng cho người khác cũng có thể bị truy cứu.

Điểm mấu chốt: phải có hậu quả nghiêm trọng và quan hệ nhân quả trực tiếp giữa hành vi mất tập trung và tai nạn.

4. Ranh giới hành chính – hình sự

• Xử phạt hành chính: Khi hành vi chỉ dừng lại ở mức nguy hiểm, chưa gây hậu quả.
• Xử lý hình sự: Khi gây ra hậu quả thuộc các trường hợp tại Điều 260 BLHS (làm chết người, thương tích ≥ 61%, thiệt hại tài sản từ 100 triệu đồng…).

Như vậy, pháp luật hình sự không xử phạt ngay việc “quay TikTok khi lái xe”, mà xử lý hậu quả nghiêm trọng xuất phát từ hành vi này.

5. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật

Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển, nhiều người lái xe bất chấp nguy hiểm để tạo nội dung câu view (lượt xem). Cần cân nhắc:

• Tăng nặng xử phạt hành chính đối với hành vi livestream/quay video khi lái xe, bởi tính nguy hiểm cao hơn việc chỉ nghe gọi thông thường.
• Bổ sung tình tiết tăng nặng trong BLHS cho hành vi cố ý quay clip, livestream khi lái xe mà gây hậu quả nghiêm trọng.

6. Kết luận

Việc sử dụng điện thoại, livestream, quay TikTok khi lái xe không phải trò vui vô hại, mà là hành vi nguy hiểm có thể dẫn đến trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả. Người dân cần nhận thức rằng: mạng xã hội có thể làm lại, nhưng mạng sống thì không thể.

Xem thêm 

Quyền lợi của người tiêu dùng dễ bị tổn thương có gì đặc biệt?

Quyền và nghĩa vụ mà người tiêu dùng cần biết năm 2025

Trách nhiệm bảo đảm an toàn thông tin cho người tiêu dùng

Bồi thường thiệt hại: Có nguyên tắc, có giới hạn