Tổ chức đua xe, cổ vũ đua xe trái phép – Trách nhiệm hình sự của người tổ chức

1. Thực trạng

Đua xe trái phép từ lâu đã trở thành một vấn nạn nhức nhối. Không chỉ dừng lại ở việc một số thanh niên tụ tập đua xe, nhiều trường hợp còn có người đứng ra tổ chức, lôi kéo, livestream, quay clip cổ vũ. Các đối tượng thường hẹn nhau qua mạng xã hội, tập hợp đông người, gây náo loạn đường phố, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh trật tự và an toàn giao thông.

Đáng lo ngại, hành vi tổ chức đua xe thậm chí còn nguy hiểm hơn chính việc đua xe, bởi người tổ chức là “đầu mối” kích động, thu hút hàng chục, hàng trăm người tham gia, kéo theo nhiều hệ lụy khó lường.

2. Xử phạt hành chính đối với hành vi tổ chức, cổ vũ đua xe

Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, người có hành vi tổ chức đua xe trái phép có thể bị phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với tổ chức thực hiện hành vi vi phạm tổ chức đua xe trái phép. Đồng thời, tịch thu phương tiện đối với người điều khiển phương tiện thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

• Đua xe gắn máy, xe đạp máy, xe đạp trái phép trên đường giao thông;
• Đua xe ô tô, mô tô trái phép trên đường giao thông.

Ngoài việc bị tịch thu phương tiện, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm như trên còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 22 tháng đến 24 tháng. Đây là mức xử phạt hành chính áp dụng trong trường hợp chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Trách nhiệm hình sự theo Điều 265 Bộ luật Hình sự

Khi hành vi tổ chức, cổ vũ đua xe trái phép gây hậu quả nghiêm trọng hoặc có tổ chức, có sự chuẩn bị trước, người vi phạm sẽ bị xử lý theo Điều 265 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025).

• Người nào tổ chức hoặc cổ vũ đua xe trái phép có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
• Nếu gây hậu quả nghiêm trọng như làm chết người, gây thương tích nặng, gây thiệt hại lớn về tài sản, mức hình phạt có thể lên đến 20 năm tù, thậm chí phạt tù chung thân.
• Ngoài hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 – 50 triệu đồng.

4. Phân biệt vai trò “người đua xe”, “người tổ chức” và “người cổ vũ”

• Người đua xe: trực tiếp điều khiển phương tiện tham gia cuộc đua trái phép.
• Người tổ chức đua xe: đóng vai trò chủ mưu, chuẩn bị, điều hành, sắp xếp địa điểm, kêu gọi, rủ rê người khác. Đây là đối tượng bị xử lý nghiêm khắc hơn, bởi hành vi mang tính khởi nguồn.
• Người cổ vũ: hò hét, livestream, quay clip, “tiếp sức” cho cuộc đua. Trong trường hợp xác định có hành vi kích động, lôi kéo, người cổ vũ cũng có thể bị xem xét xử lý hình sự.

5. Kết luận

Đua xe trái phép vốn đã là hành vi nguy hiểm, nhưng tổ chức và cổ vũ đua xe còn nguy hiểm hơn, bởi nó biến một hành vi sai phạm cá nhân thành hiện tượng gây rối trật tự xã hội. Pháp luật đã có cơ chế xử lý nghiêm minh, từ xử phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 265 BLHS. Người dân, đặc biệt là giới trẻ, cần hiểu rõ: mỗi hành động livestream, cổ vũ, chia sẻ về đua xe trái phép không chỉ là “cổ súy cho vui”, mà còn có thể khiến chính mình vướng vòng lao lý.

Xem thêm 

Quyền lợi của người tiêu dùng dễ bị tổn thương có gì đặc biệt?

Quyền và nghĩa vụ mà người tiêu dùng cần biết năm 2025

Trách nhiệm bảo đảm an toàn thông tin cho người tiêu dùng

Bồi thường thiệt hại: Có nguyên tắc, có giới hạn