Việc kêu gọi từ thiện diễn ra ngày càng nhiều, thông thường những người kêu gọi là những người nổi tiếng như các nghệ sĩ, các doanh nhân thành đạt bởi những người này dùng uy tín của mình để kêu t gọi từ thiện. Tuy nhiên, trên thực tế việc tổ chức từ thiện và “sao kê” từ thiện diễn ra đôi khi chưa đúng với quy định của pháp luật. Vậy bài học rút ra từ việc kêu gọi từ thiện của những người nổi tiếng là gì? Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu và rút ra được những bài học đối với vấn đề này.
1. Các vụ việc kêu gọi từ thiện và hình thức kêu gọi từ thiện phổ biến
Có thể thấy, hàng năm diễn ra rất nhiều vụ kêu gọi, khuyên góp từ thiện, điển hình là các vụ từ thiện của những nghệ sĩ nổi tiếng như Hoài Linh, Thùy tiên kêu gọi ủng hộ đồng bào miền trung sau lũ… Mới nhất đây là vụ kêu gọi từ thiện chữa bệnh K cho em bé tên là Bắp của tiktoker Phạm Thoại.
Đa phần các hình thức kêu gọi từ thiện đối với những vụ việc này là tự phát với cách thức kêu gọi qua các trang mạng xã hội như facebook, Tiktok, Youtube, Instagram… Người kêu gọi từ thiện thường sẽ dùng tài khoản cá nhân của mình để nhận tiền từ thiện và để tiện cho việc “sao kê” sau này.
2. Những điểm “thiếu sót” trong hoạt động từ thiện tự phát
Mặc dù hoạt động từ thiện tự phát xuất phát từ lòng tốt của người kêu gọi từ thiện. Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều thiếu sót gây ảnh hưởng đến hiệu quả và minh bạch. Dưới đây là một số điểm chính:
Thiếu tính minh bạch và kiểm soát tài chính
- Không có cơ chế giám sát rõ ràng về việc tiếp nhận và phân phối tiền, hàng hóa.
- Người kêu gọi từ thiện không công khai sao kê, dẫn đến nghi ngờ về việc sử dụng quỹ.
- Dễ bị lợi dụng để trục lợi, lừa đảo hoặc chi tiêu không đúng mục đích từ thiện.
Phân bổ không hợp lý, thiếu tính bền vững
- Từ thiện tự phát thường tập trung vào các sự kiện nổi bật (bão lũ, thiên tai) nhưng thiếu kế hoạch dài hạn giúp người khó khăn tự vươn lên.
- Một số nơi nhận được quá nhiều hỗ trợ, trong khi nơi khác bị bỏ sót.
- Hỗ trợ trùng lặp, không đúng nhu cầu thực tế của người nhận.
Thiếu phối hợp với cơ quan chức năng
- Một số nhóm thiện nguyện không làm việc với chính quyền địa phương, dẫn đến khó kiểm soát và tổ chức.
- Có trường hợp gây ách tắc giao thông, mất trật tự công cộng khi phát quà.
- Dễ bị kẻ xấu lợi dụng để hợp thức hóa các hoạt động phi pháp như rửa tiền hoặc chiếm đoạt tài sản.
Không có quy trình chuyên nghiệp trong cứu trợ
- Tự phát, thiếu kỹ năng về cứu trợ khẩn cấp, có thể gây rủi ro cho cả người giúp đỡ và người nhận.
- Không có kế hoạch rõ ràng, dễ bị động khi gặp sự cố như thiên tai đột xuất.
- Đôi khi trao quà không đúng cách, gây tâm lý lệ thuộc cho người nhận thay vì khuyến khích họ tự vươn lên.
Chưa quan tâm đến yếu tố pháp lý
- Một số cá nhân, tổ chức tự ý kêu gọi quyên góp mà không có giấy phép hợp pháp, dễ vi phạm quy định về gây quỹ.
- Dễ bị kiện tụng hoặc vướng vào tranh cãi về việc sử dụng quỹ từ thiện.
3. Bài học rút ra từ các vụ từ thiện của những người nổi tiếng
Bài học đối với người kêu gọi từ thiện
Minh bạch tài chính và công khai rõ ràng
- Cần có báo cáo chi tiết về số tiền nhận được và cách sử dụng, tránh tạo ra nghi ngờ từ cộng đồng.
- Công khai sao kê, chứng từ, hóa đơn mua sắm, phân phối để đảm bảo sự minh bạch.
Tuân thủ quy định pháp luật
- Nếu số tiền quyên góp lớn, cần có giấy phép hợp pháp, tránh vi phạm quy định về gây quỹ.
- Phối hợp với cơ quan chức năng, tổ chức uy tín để đảm bảo việc phân phối đúng đối tượng.
Cẩn trọng với danh tiếng cá nhân
- Khi nhận tiền từ cộng đồng, người kêu gọi từ thiện phải có trách nhiệm lớn hơn với việc quản lý và phân phối.
- Nếu xảy ra sai sót, dù vô tình hay cố ý, cũng có thể ảnh hưởng đến uy tín cá nhân lâu dài.
Chỉ kêu gọi khi có kế hoạch rõ ràng
- Xác định đối tượng cần giúp đỡ, địa điểm, thời gian thực hiện để tránh sự thiếu sót hoặc trùng lặp.
- Có kế hoạch giám sát việc sử dụng tiền từ thiện để đảm bảo tính hiệu quả.
Bài học đối với người làm từ thiện (người đóng góp)
Tìm hiểu kỹ thông tin trước khi đóng góp
- Chỉ gửi tiền cho những cá nhân, tổ chức có uy tín, có minh chứng rõ ràng về các hoạt động từ thiện.
- Kiểm tra các thông tin về người kêu gọi từ thiện để tránh bị lừa đảo.
Không chạy theo hiệu ứng đám đông
- Tránh quyên góp chỉ vì thấy nhiều người khác cũng đóng góp mà không kiểm chứng thông tin.
- Cảnh giác với những lời kêu gọi thiếu minh bạch trên mạng xã hội.
Đa dạng hóa hình thức làm từ thiện
Thay vì chỉ gửi tiền mặt, có thể quyên góp nhu yếu phẩm, quần áo, hoặc tham gia các hoạt động thiện nguyện trực tiếp.
Hỗ trợ các dự án từ thiện dài hạn như giáo dục, đào tạo nghề, giúp người khó khăn tự vươn lên.
Xem thêm:
Lừa đảo sang Campuchia làm “việc nhẹ lương cao” để rồi phải nhận cái kết đắng
