Doanh nghiệp cần làm gì khi đối mặt với tranh chấp lao động tập thể?

Mối quan hệ lao động giữa doanh nghiệp và người lao động được ví như “xương sống” của mọi tổ chức. Một mối quan hệ hài hòa, ổn định là bệ phóng cho sự phát triển. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, những bất đồng, mâu thuẫn là điều khó tránh khỏi, đặc biệt là các tranh chấp lao động tập thể. Nếu không được giải quyết kịp thời và đúng pháp luật, chúng có thể trở thành “ngòi nổ” gây ra đình công, làm gián đoạn sản xuất và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín doanh nghiệp.

Vậy, làm thế nào để “hóa giải” những tranh chấp này một cách hiệu quả? Hãy cùng LUẬTSƯ.NET “giải mã” toàn bộ quy trình giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền và lợi ích, giúp doanh nghiệp và người lao động tìm được tiếng nói chung và xây dựng một môi trường làm việc bền vững.

1. Tranh chấp lao động tập thể là gì? “QUYỀN” và “LỢI ÍCH” khác nhau ra sao?

Theo Điều 179 Bộ luật Lao động 2019, tranh chấp lao động tập thể là tranh chấp phát sinh giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

Điểm mấu chốt bạn cần nắm vững là sự khác biệt giữa hai loại tranh chấp lao động tập thể:

• Tranh chấp lao động tập thể về QUYỀN:

  Là tranh chấp phát sinh khi có sự vi phạm pháp luật lao động, thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động đã được đăng ký hoặc các quy chế, thỏa thuận hợp pháp khác.

  • Hiểu đơn giản: Một bên cho rằng bên kia không thực hiện hoặc thực hiện không đúng những gì đã được pháp luật hoặc các thỏa thuận hiện có quy định.
  • Ví dụ thực tế: Doanh nghiệp không trả lương làm thêm giờ cho toàn bộ công nhân theo đúng quy định trong hợp đồng và thỏa ước lao động tập thể; người sử dụng lao động tự ý thay đổi điều kiện làm việc nguy hiểm mà không thông báo và trang bị bảo hộ đầy đủ.

• Tranh chấp lao động tập thể về LỢI ÍCH:

  Là tranh chấp phát sinh khi tập thể người lao động yêu cầu xác lập các điều kiện lao động mới so với quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động hoặc các quy chế, thỏa thuận hợp pháp khác trong quá trình thương lượng tập thể.

  • Hiểu đơn giản: Tập thể người lao động muốn có thêm những quyền lợi, điều kiện làm việc tốt hơn chưa từng được quy định trước đây.
  • Ví dụ thực tế: Công đoàn yêu cầu doanh nghiệp tăng tiền thưởng Tết năm nay lên 1.5 tháng lương thay vì 1 tháng như mọi năm; tập thể lao động đề nghị công ty cung cấp bữa ăn trưa miễn phí trong khi điều này chưa có trong thỏa ước.

Việc phân biệt rõ hai loại tranh chấp này cực kỳ quan trọng, vì trình tự và thẩm quyền giải quyết của chúng hoàn toàn khác nhau.

2. “Lộ trình” giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền

Đối với tranh chấp về quyền, mục tiêu là buộc bên vi phạm phải thực hiện đúng nghĩa vụ đã có. Con đường giải quyết được pháp luật quy định chặt chẽ và không bao gồm quyền đình công.

Sơ đồ giải quyết:

Hòa giải viên lao động → Hội đồng trọng tài lao động HOẶC Tòa án nhân dân

Các bước chi tiết:

• Bước 1: Yêu cầu giải quyết tại cơ sở (Bắt buộc)

• – Khi phát hiện quyền lợi bị vi phạm, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở sẽ gửi yêu cầu đến người sử dụng lao động.
• – Mục tiêu: Các bên tự thương lượng, hòa giải để giải quyết mâu thuẫn một cách nhanh chóng và ít tốn kém nhất.

• Bước 2: Yêu cầu Hòa giải viên lao động (Bắt buộc)

• – Nếu hòa giải tại cơ sở không thành hoặc hết thời hạn mà người sử dụng lao động không trả lời, bên có yêu cầu có quyền gửi đơn đến hòa giải viên lao động.
• – Trong vòng 05 ngày làm việc, hòa giải viên phải kết thúc việc hòa giải.
• Kết quả:
  • Hòa giải thành: Các bên lập biên bản hòa giải thành và có nghĩa vụ thực hiện.
  • Hòa giải không thành: Các bên có quyền lựa chọn một trong hai con đường tiếp theo.

• Bước 3: Lựa chọn cơ quan giải quyết tiếp theo

• Lựa chọn 1: Yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động
  • – Trong 07 ngày làm việc kể từ ngày hòa giải không thành, các bên có quyền gửi đơn yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết.
  • – Hội đồng trọng tài sẽ ra quyết định giải quyết tranh chấp. Quyết định này có giá trị pháp lý và các bên phải thi hành. Nếu một bên không thi hành, bên còn lại có quyền yêu cầu Tòa án công nhận và cho thi hành.
• Lựa chọn 2: Yêu cầu Tòa án nhân dân
  • – Đây là con đường pháp lý cuối cùng. Các bên có quyền khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu giải quyết.
  • – Phán quyết của Tòa án là chung thẩm và có hiệu lực thi hành bắt buộc.

• Lưu ý quan trọng: Tập thể người lao động KHÔNG ĐƯỢC PHÉP ĐÌNH CÔNG trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền.

3. “Lộ trình” Giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích

Đây là loại tranh chấp phức tạp hơn, liên quan đến việc đòi hỏi những lợi ích mới. Con đường giải quyết cho phép sử dụng công cụ cuối cùng là đình công nếu các bước trước đó không thành công.

Sơ đồ giải quyết:

Hòa giải viên lao động → Hội đồng trọng tài lao động → Quyền đình công

Các bước chi tiết:

• Bước 1: Yêu cầu giải quyết tại cơ sở (Bắt buộc)

• Tương tự như tranh chấp về quyền, quá trình bắt đầu bằng việc thương lượng, hòa giải trực tiếp giữa hai bên.

• Bước 2: Yêu cầu Hòa giải viên lao động (Bắt buộc)

• – Nếu Bước 1 thất bại, một trong hai bên có quyền yêu cầu hòa giải viên lao động can thiệp.
• – Thời hạn và quy trình tương tự như giải quyết tranh chấp về quyền.

• Bước 3: Yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động (Bắt buộc)

• – Khi hòa giải không thành, các bên bắt buộc phải đưa vụ việc đến Hội đồng trọng tài lao động. Đây là bước không thể bỏ qua.
• – Trong vòng 07 ngày làm việc, Hội đồng trọng tài phải kết thúc việc giải quyết.
• Kết quả:
  • Hòa giải thành: Lập biên bản và các bên thực hiện.
  • Hòa giải không thành: Hội đồng trọng tài ra thông báo bằng văn bản cho hai bên tranh chấp.

• Bước 4: Thực hiện quyền đình công

• – Sau khi trải qua thủ tục tại Hội đồng trọng tài lao động mà không thành, tập thể lao động có quyền tiến hành các thủ tục để đình công.
• – Việc tổ chức đình công phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về lấy ý kiến, ra quyết định và thông báo trước cho người sử dụng lao động.
• – Trong quá trình đình công, các bên vẫn có thể tiếp tục thương lượng để tìm ra giải pháp.

4. Vai trò của các “nhân vật” chính trong cuộc chơi

• Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (Công đoàn): Là người khởi xướng, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của tập thể lao động.
• Người sử dụng lao động: Là bên đối thoại trực tiếp, có nghĩa vụ tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp một cách thiện chí.
• Hòa giải viên lao động: Đóng vai trò trung gian, hỗ trợ các bên tìm kiếm tiếng nói chung nhưng không có quyền ra phán quyết.
• Hội đồng trọng tài lao động: Là cơ quan có thẩm quyền ra quyết định giải quyết tranh chấp (với tranh chấp quyền) hoặc là bước bắt buộc trước khi đình công (với tranh chấp lợi ích).
• Tòa án nhân dân: Là cơ quan xét xử cuối cùng, đưa ra phán quyết có tính cưỡng chế cao nhất.

5. Lời khuyên từ LUẬTSƯ.NET

Tranh chấp lao động tập thể, dù là về quyền hay lợi ích, đều gây ra những tổn thất không nhỏ. Để xây dựng một mối quan hệ lao động hài hòa và phòng tránh tranh chấp, doanh nghiệp cần:

1. Xây dựng cơ chế đối thoại định kỳ: Thường xuyên lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của người lao động thông qua các cuộc họp, hội nghị người lao động. Đừng để những mâu thuẫn nhỏ tích tụ thành xung đột lớn.
2. Tuân thủ tuyệt đối pháp luật lao động: Đảm bảo mọi chính sách về lương, thưởng, bảo hiểm, điều kiện làm việc… đều minh bạch và đúng luật. Đây là cách tốt nhất để “vô hiệu hóa” các tranh chấp về quyền.
3. Soạn thảo Thỏa ước lao động tập thể chi tiết: Một bản thỏa ước rõ ràng, công bằng và có sự tham gia của người lao động sẽ là “bản hiến pháp” điều chỉnh mối quan hệ tại doanh nghiệp, giảm thiểu các đòi hỏi phát sinh.
4. Hành động nhanh chóng khi có dấu hiệu tranh chấp: Khi nhận được yêu cầu từ tập thể lao động, hãy thể hiện sự thiện chí, tích cực tham gia hòa giải thay vì né tránh.
5. Tham vấn ý kiến luật sư chuyên nghiệp: Đừng đợi “nước đến chân mới nhảy”. Việc tham vấn luật sư ngay từ giai đoạn xây dựng chính sách hoặc khi tranh chấp mới nhen nhóm sẽ giúp bạn có định hướng đúng đắn, bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp của mình và tránh những sai lầm pháp lý đáng tiếc.

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp vay nợ
• Luật sư tư vấn giải quyết lĩnh vực hình sự
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp tiền đặt cọc
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp lao động
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp hợp đồng
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp quyền nuôi con
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp ly hôn
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp lừa đảo online
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp dân sự
• Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp chia tài sản
• Luật sư tư vấn lập di chúc tại nhà

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

1. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
2. Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
3. Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
4. Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/

Xem thêm:
Kiến tạo không gian làm việc an toàn – Bí kíp xây dựng quy trình và biện pháp đảm bảo ATVSLĐ hiệu quả
Khám sức khỏe định kỳ cho người lao động – Chìa khóa vàng cho sức khỏe và năng suất
Quy trình khai báo và điều tra tai nạn lao động – Lá chắn pháp lý bảo vệ quyền lợi
Bồi thường & Trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp – “Kim chỉ nam” pháp lý giúp doanh nghiệp an tâm thực hiện
Phân loại tranh chấp lao động – “Cá nhân” hay “Tập thể”?
Hòa giải tranh chấp lao động cá nhân tại cơ sở – “Chìa khóa vàng” và vai trò then chốt của Hòa giải viên
Giải quyết tranh chấp lao động cá nhân tại Hội đồng trọng tài lao động – Lựa chọn TỐI ƯU hay “con dao hai lưỡi”?