Lái xe vượt lũ làm chết người, chở khách vào vùng nguy hiểm – Tài xế sẽ bị xử lý như thế nào theo pháp luật?

Thực trạng đáng báo động: “Tài xế liều mình – Hành khách liều mạng”

Hằng năm, khi mùa mưa bão đến, nhiều địa phương ở Việt Nam lại chứng kiến những vụ tai nạn giao thông thương tâm do ô tô bị nước lũ cuốn trôi, lao xuống vực sâu, hoặc lật giữa dòng nước xiết. Hậu quả để lại là những mất mát lớn về người và của, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn giao thông và niềm tin của cộng đồng.

Điểm chung của các vụ việc này là việc tài xế cố tình vượt lũ, đi vào những khu vực đã được cảnh báo nguy hiểm, hoặc chở khách qua những đoạn đường bị cấm tạm thời do thiên tai, bất chấp các cảnh báo từ cơ quan chức năng hoặc biển báo cấm rõ ràng tại hiện trường. Vậy, hành vi liều lĩnh này có cấu thành tội phạm không? Và nếu có người thiệt mạng, tài xế sẽ phải đối mặt với mức xử lý nào theo quy định của pháp luật?

Truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015

a) Căn cứ pháp lý:

Theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017, 2025) về Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, quy định rõ: “Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác về tính mạng, sức khỏe, tài sản…” thì sẽ bị xử lý hình sự.

b) Trong trường hợp lái xe vượt lũ:

Nếu tài xế:

Biết rõ có biển cảnh báo “nguy hiểm”, “cấm lưu thông”, hoặc đã có thông báo của chính quyền địa phương về tình trạng sạt lở, lũ ống, lũ quét;

Nhưng vẫn cố tình điều khiển xe chở khách đi qua khu vực đó, gây ra tai nạn nghiêm trọng, làm chết người;

Thì hành vi này đã vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ, là đủ căn cứ để khởi tố hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự.

c) Mức hình phạt:

Làm chết 1 người: Tài xế có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Làm chết 2 người trở lên hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng: Mức phạt tù có thể từ 03 năm đến 10 năm.

Nếu có các tình tiết tăng nặng như sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng, biết rõ nguy hiểm nhưng vẫn cố tình thực hiện, tài xế có thể bị xử phạt ở khung nặng hơn, thậm chí có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Phân tích lỗi – Có thể là cố ý gián tiếp, không chỉ là vô ý

Thông thường, các vụ tai nạn giao thông thường được xét ở lỗi vô ý do cẩu thả. Tuy nhiên, với hành vi cố tình lái xe vào vùng nguy hiểm đã có cảnh báo, luật pháp có thể đánh giá đây là lỗi cố ý gián tiếp, theo Điều 10 Bộ luật Hình sự: “Cố ý phạm tội là phạm tội trong những trường hợp sau đây: 2. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.”

Ví dụ: Khi có biển báo “đường cấm lưu thông do lũ”, nhưng tài xế vẫn bất chấp nói “cứ đi, không sao đâu” rồi chở khách vượt lũ. Kết quả xe bị lật, bị lũ cuốn khiến 1 hoặc nhiều người chết. Trong trường hợp này, hành vi của tài xế có thể bị xác định là cố ý gián tiếp, làm tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Trách nhiệm dân sự: Không chỉ bị tù – còn phải bồi thường thiệt hại

Ngoài trách nhiệm hình sự, tài xế gây tai nạn còn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.

Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015: “Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác”.

Theo Điều 589 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm:

• Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, chăm sóc người bị thiệt hại trước khi chết;
• Chi phí mai táng hợp lý;
• Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng;
• Bồi thường tổn thất tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại.

Lưu ý: Nếu người điều khiển phương tiện là nhân viên của một doanh nghiệp vận tải, thì đơn vị sử dụng lao động đó cũng có thể bị liên đới trách nhiệm bồi thường theo Điều 597 Bộ luật Dân sự 2015 – nếu có lỗi trong quản lý, giao xe, hoặc điều hành nhân viên. Cụ thể, “Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; nếu pháp nhân đã bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật”.

Dẫn chứng thực tế – Có căn cứ xác minh

a) Vụ nữ sinh 14 tuổi tử vong vì xe tải vượt ẩu – Vĩnh Long (2024)

Tài xế Nguyễn Văn Bảo Trung lái xe tải vượt xe khác trên đoạn đường hẹp, gây tai nạn làm 1 nữ sinh tử vong. Ban đầu, cơ quan điều tra không khởi tố vụ án, nhưng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã vào cuộc, yêu cầu hủy quyết định không khởi tố, xác định có dấu hiệu tội phạm theo Điều 260 BLHS.

b) Vụ xe khách rơi xuống vực đèo Hải Vân – Thừa Thiên Huế (2019)

Tài xế Trương Anh Minh điều khiển xe khách chở sinh viên đi thực tế đã không làm chủ tốc độ khi vào cua gấp, khiến xe lao xuống vực. Hậu quả: 1 sinh viên thiệt mạng, hơn 20 người bị thương. Tài xế sau đó đã bị khởi tố theo Điều 260 Bộ luật Hình sự.

Kết luận và khuyến nghị pháp lý

Dưới đây là bảng tổng hợp trách nhiệm pháp lý đối với các tình huống lái xe vượt lũ gây nguy hiểm:

Lời khuyên: Mạng sống không thể đánh cược

Đối với tài xế, đặc biệt là những người lái xe khách, xe du lịch, trách nhiệm không chỉ dừng lại ở việc điều khiển phương tiện mà còn là gánh nặng về mạng sống của hàng chục người trên xe. Khi đã có cảnh báo về thiên tai, lũ lụt, hoặc biển báo cấm lưu thông, mọi hành vi cố tình vượt qua không chỉ là liều lĩnh mà còn có thể bị xem là hành vi phạm tội nghiêm trọng.

Người dân – hành khách cũng cần nâng cao ý thức cảnh giác. Hãy từ chối lên xe nếu tài xế có biểu hiện liều lĩnh, cố tình đi vào vùng nguy hiểm. Đồng thời, hãy mạnh dạn báo cáo ngay cho chính quyền địa phương hoặc lực lượng công an gần nhất để ngăn chặn những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra. An toàn của bản thân và cộng đồng luôn phải đặt lên hàng đầu.

Xem thêm 

Bóng tối của lòng tin: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và những hệ lụy đau lòng

Mở Công ty tư vấn du học rồi lừa đảo hàng chục người

Công Ty Bất Động Sản Lừa Đảo: Dấu Hiệu và Cách Phòng Tránh(Mở trong cửa số mới)