Những người đang là nguồn lực lao động quan trọng và tiềm năng của thị trường lao động hiện nay mà người ta thường gọi chung là thế hệ “Gen Z”.
Xu hướng làm việc của đại đa số giới trẻ hiện nay chính là “ Kỳ vọng cao nhưng dễ nghỉ việc “. Từ đó kéo theo nhiều hậu quả pháp lý và những thách thức cho nhà tuyển dụng cũng như thị trường lao động.
Đặc điểm của lao động Gen Z
Khi mạng xã hội ngày càng pháp triển, đặc biệt là nền tảng tiktok, nhiều người chia sẻ về cuộc sống cá nhân quá hoàn hảo về công việc và đời sống hằng ngày nhưng sau đó là hàng ngàn sự nỗ lực và thực tế chưa được chia sẻ. Do đó, đã một phần ảnh hưởng đến góc nhìn của các bạn trẻ vừa bước chân vòa thị trường lao động. Cụ thể
Kỳ vọng quá cao
- Genz đề cao sự cân bằng giữa công việc về cuộc sống hàng ngày. Môi trường làm việc phải lịn hoạt, năng động ( không nhất thiết phải 8 tiếng ngồi một chỗ ) và phải có sự thăng tiến, cơ hội phát triển
- Những công việc phải có ý nghĩa, phù hợp với giá trị cá nhân và xã hội
- Kỳ vọng vào mức lương cao , cạnh tranh và chế độ phúc lợi, văn hóa doanh nghiệp minh bạch
Dễ nghỉ làm nếu không phù hợp
- Tỷ lệ nhảy việc ở Gen Z ngày càng cao. Họ sẵn sàng bỏ việc nếu công việc hiện tại không phù hợp , với quan diểm “không thiếu công việc làm”.
- Gen Z sẵn sàng thay đổi, không ngại thử thách, họ có xu hướng phát triển khám phá bản thân hơn là xu hướng ổn định
Thách thức đối với doanh nghiệp
Hợp đồng lao động và chấm dứt hợp đồng
Dưới góc nhìn pháp lý, hợp đồng lao động là cơ sở pháp lý điều chỉnh mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, chỉ cần báo trước theo thời gian quy định ( bộ luật lao động 2019). Do đó việc thường xuyên nghỉ việc tạo ra những thách lớn cho doanh nghiệp:
- Tăng chi phí tuyển dụng đào tạo, mất thời gian đào tạo người mới, dẫn đến việc giảm năng suất làm việc
- Thiếu hụt nhân sự, thay đổi nhân sự liên tục cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến kế hoạch phát triển dài hạn của doanh nghiệp
Điều này cũng chính là cơ hội cho doanh nghiệp. Bởi lẽ doanh nghiệp phải có những thay đổi mới để thu hút nhiều nhân tài cũng như là xây dựng một chế độ đãi ngộ và thăng tiến tốt để người lao động muốn gắn bó lâu dài.
Chế độ đã ngộ và bảo hiểm
Một doanh nghiệp có chế độ tốt sẽ thu hút được nhiều người lao động, đặc biệt là thế hệ Gen Z. Doanh nghiệp cần phải đảm bảo
- Lương thưởng cạnh tranh, phù hợp với năng lực
- Chính sách về bảo hiểm xã hội, y tế đầy đủ
- Đảm bảo minh bạch về tiền lương, thưởng, và thuế cá nhân
- Các phúc lợi bổ sung khi làm thêm giờ, làm việc từ xa, công tác
Giải pháp cho Doanh nghiệp
Xu hướng Gen Z trong thị trường hiện nay vừa là cơ hội vừa là thách thức cho Doanh nghiệp. Đòi hỏi doanh nghiệp phải luôn có những thay đổi đáng kể để tạo nên một môi trường phát triển và có tiềm năng. Cụ thể về việc:
Xây dựng mội trường làm việc hấp dẫn
- Cần thay đổi tư duy quản lý, tôn trọng sự khác biệt.
- Đề cao tình linh hoạt, ứng dụng mô hình làm việc chủ động ( hybird, remote), nhằm tạo sự thoải mái với công việc cho GenZ họ có thể làm việc ở bất kỳ đâu mà họ muốn nhưng vẫn đảm bảo được hiệu quả công việc.
- Đảm bảo văn hóa công ty công bằng, xây dựng bằng tình yêu thương và chia sẻ.
- Tạo nhiều cơ hội cho nhân sự học hỏi và phát triển các kỹ năng cần thiệt để phục vụ cho công việc cũng như phát triển cho bản thân người lao động.
Tối ưu hóa chính sách nhân sự
- Cải tiến quy trình tuyển dụng để thu hút nhân tài
- Cung cấp lộ trình thăng tiến rõ ràng, có chế độ đãi ngộ tốt , cạnh tranh
Giải pháp đối với Gen Z
- Cần xác định rõ mục tiêu nghề nghiệp, phát triển kỹ năng và thái độ làm việc chuyên nghiệp.
- Học cách thích nghi với môi trường làm việc đa dạng và xây dựng mối quan hệ tốt với đồng nghiệp.
- Cần có cái nhìn dài hạn về sự phát triển sự nghiệp.
Kết luận:
Xu hướng “kỳ vọng cao nhưng dễ nghỉ việc” của Gen Z vừa là xu hướng tất yếu, vừa là thách thức đối với thị trường lao động. Để tận dụng được tiềm năng của Gen Z, cả doanh nghiệp và người lao động cần thay đổi tư duy và hành động.
