Quyền kết hôn và lập gia đình của người khyết tật là một trong những quyền cơ bản được pháp luật Việt Nam và quốc tế bảo vệ. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này.
1. Cơ sở pháp lý
- Hiến pháp 2013:
- Khẳng định quyền bình đẳng của mọi công dân, không phân biệt đối xử.
- Luật Người khuyết tật 2010:
- Quy định về quyền và nghĩa vụ của người khuyết tật, bao gồm quyền kết hôn và lập gia đình.
- Điều 3 của Luật này khẳng định quyền bình đẳng trong hôn nhân, nghĩa là không ai bị phân biệt đối xử hay ngăn cấm quyền kết hôn vì lý do khuyết tật.
- Luật Hôn nhân và gia đình 2014:
- Quy định về điều kiện kết hôn, không có sự phân biệt đối xử dựa trên tình trạng sức khỏe.
- Theo đó, những người đủ điều kiện ở điều 8 Luật này thì sẽ được kết hôn. Mọi người đều được phép kết hôn kể cả người khuyết tật.
- Công ước quốc tế về quyền của người khuyết tật:
- Việt Nam là thành viên, cam kết bảo vệ quyền kết hôn và lập gia đình của người khuyết tật.
2. Quyền kết hôn và quyền lập gia đình của người khuyết tật
Quyền kết hôn
Người khuyết tật có quyền kết hôn như bất kỳ công dân nào khác, miễn là đáp ứng các điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật.
Các điều kiện kết hôn bao gồm:
- Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên.
- Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định.
- Không bị mất năng lực hành vi dân sự.
- Không thuộc các trường hợp cấm kết hôn theo quy định của pháp luật.
Ở Việt Nam, cản trở người khuyết tật kết hôn được xem là một trong những hành vi bị cấm theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình. Do đó, thực hiện hành vi này sẽ vi phạm quy định của pháp luật.
Quyền lập gia đình
- Người khuyết tật có quyền lập gia đình, sinh con và nuôi dạy con cái.
- Họ có quyền được hỗ trợ để thực hiện các trách nhiệm làm cha mẹ.
- Quyền lợi người khuyết tật theo pháp luật dân sự mới nhất, bảo vệ quyền lợi gia đình: Pháp luật dân sự bảo đảm quyền lợi của người khuyết tật trong việc thành lập gia đình; kết hôn và ly hôn. Họ có quyền bình đẳng; và được bảo vệ trước pháp luật; trong việc nuôi dưỡng con cái và quản lý tài sản gia đình.
3. Rào cản thực tế đối với người khuyết tật khi kết hôn
Dù pháp luật bảo vệ quyền kết hôn của người khuyết tật, nhưng trên thực tế họ có thể gặp một số khó khăn như:
- Định kiến xã hội: Một số người vẫn có suy nghĩ sai lầm rằng người khuyết tật không thể làm vợ/chồng tốt hoặc nuôi dạy con cái.
- Khả năng tài chính: Một số người khuyết tật gặp khó khăn về kinh tế, ảnh hưởng đến việc xây dựng gia đình.
- Sức khỏe và sinh sản: Một số trường hợp khuyết tật có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hoặc chăm sóc con cái, nhưng vẫn có quyền kết hôn và nhận con nuôi.
4. Các chính sách hỗ trợ người khuyết tật kết hôn và lập gia đình
- Hỗ trợ tài chính: Một số địa phương có chính sách hỗ trợ tiền cưới cho người khuyết tật thuộc diện hộ nghèo.
- Trợ cấp nuôi con: Nếu người khuyết tật thuộc diện hưởng trợ cấp xã hội, họ vẫn có thể nhận trợ cấp nuôi con theo chính sách bảo trợ xã hội.
- Hỗ trợ pháp lý: Người khuyết tật được hỗ trợ tư vấn pháp luật miễn phí khi kết hôn, ly hôn hoặc gặp vấn đề pháp lý về hôn nhân.
