Lừa đảo qua mạng diễn ra ngày càng tinh vi, nhắm đến nhiều đối tượng khác nhau. Vậy các hình thức lừa đảo nào thường xảy ra phổ biến qua mạng và cách thức phòng tránh những đối tượng này như thế nào? Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về vấn đề này.
1. Thế nào là lừa đảo qua mạng?
Pháp luật Việt Nam hiện hành có nhiều quy định cụ thể về hành vi lừa đảo qua mạng, được thể hiện trong nhiều văn bản pháp lý khác nhau như Bộ luật Hình sự, Luật An ninh mạng, Luật Giao dịch điện tử, Luật Viễn thông… Tuy nhiên, do tính chất phức tạp và không ngừng thay đổi của loại tội phạm này, pháp luật cũng liên tục được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình thực tế. Vậy nên không có quy định nào cụ thể về khái niệm “Lừa đảo qua mạng”.
Trên thực tế, lừa đảo qua mạng có thể được hiểu là hành vi sử dụng công nghệ, mạng internet hoặc các nền tảng trực tuyến để lừa gạt, gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc thu thập thông tin cá nhân của người khác trái phép. Những kẻ lừa đảo thường giả danh, tạo tình huống khẩn cấp hoặc đưa ra lời hứa hấp dẫn để khiến nạn nhân mất cảnh giác và làm theo yêu cầu của chúng.
2. Các hình thức lừa đảo qua mạng và cách phòng tránh
Có rất nhiều hình thức lừa đảo qua mạng, dưới đây là các hình thức phổ biến và cách phòng tránh.
Lừa đảo qua tin nhắn, cuộc gọi giả mạo
- Đối tượng sẽ giả danh công an, tòa án, ngân hàng, nhà mạng,… yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, chuyển tiền hoặc nộp phạt…
- Gửi các tin nhắn qua số điện thoại của bạn với thông báo trúng thưởng, quà tặng kèm đường link lừa đảo.
Cách phòng tránh:
- Không cung cấp thông tin cá nhân qua điện thoại.
- Kiểm tra số điện thoại lạ trên mạng trước khi nghe hoặc làm theo hướng dẫn.
- Không bấm vào đường link lạ trong tin nhắn.
Lừa đảo qua email giả mạo
- Gửi email có giao diện giống các ngân hàng, công ty lớn, yêu cầu đăng nhập hoặc cập nhật thông tin.
- Email có file đính kèm chứa virus hoặc mã độc.
Cách phòng tránh:
- Kiểm tra địa chỉ email gửi đến, tránh email lạ hoặc sai chính tả.
- Không nhấp vào liên kết hoặc tải file từ nguồn không rõ ràng.
- Cài đặt phần mềm bảo mật để phát hiện trang web giả mạo
Lừa đảo qua mạng xã hội
- Giả mạo người thân, bạn bè để vay tiền hoặc nhờ chuyển khoản.
- Giả danh shop online để bán hàng kém chất lượng hoặc chiếm đoạt tiền.
- Dùng hình ảnh, video cắt ghép để tống tiền hoặc bôi nhọ danh dự.
Cách phòng tránh:
- Xác minh danh tính người liên hệ bằng cách gọi điện trực tiếp.
- Kiểm tra kỹ thông tin người bán trước khi chuyển tiền.
- Không chia sẻ thông tin cá nhân, hình ảnh nhạy cảm trên mạng xã hội.
Lừa đảo đầu tư tài chính, tiền ảo, đa cấp
- Dụ dỗ đầu tư lợi nhuận cao, cam kết không rủi ro.
- Các mô hình đa cấp biến tướng, trả thưởng bằng cách lôi kéo người mới.
Cách phòng tránh:
- Cảnh giác với những lời hứa “lợi nhuận khủng, rủi ro thấp”.
- Tìm hiểu kỹ thông tin pháp lý của công ty trước khi đầu tư.
- Không tham gia mô hình trả thưởng theo hình thức mời người.
Lừa đảo tuyển dụng việc làm online
- Hứa hẹn việc nhẹ lương cao, yêu cầu đặt cọc để nhận việc.
- Việc nhập liệu, xem quảng cáo kiếm tiền nhưng thực chất là lừa tiền cọc.
Cách phòng tránh
- Không đóng phí để nhận việc.
- Kiểm tra thông tin công ty trên website chính thống.
- Đọc kỹ hợp đồng, không cung cấp giấy tờ cá nhân khi chưa xác minh.
3. Kết luận
Có thể thấy, hành vi lừa đảo qua mạng hiện nay diễn ra ngày càng nhiều, mặc dù pháp luật nước ta đã tạo ra khung pháp lý khá tốt cho việc xử lý hành vi này, tuy nhiên trên thực tế rất khó để giải quyết vì yêu cầu về bằng chứng và chứng cứ hợp pháp.Vậy nên, để bảo vệ bản thân trước những thủ đoạn tinh vi của những kẻ lừa đảo, chúng ta cần phải thật sự sáng suốt, minh mẫn, không dễ tin vào những lời mời gọi hấp dẫn, phải biết bảo mật thông tin cá nhân, xác minh thông tin chính xác trước khi thực hiện giao dịch, đồng thời phải liên hệ ngân hàng và báo cáo với các cơ quan chức năng để xử lý kịp thời.
Xem thêm:
Phải làm gì khi bị lừa đảo qua mạng xã hội
Các tội danh liên quan đến lừa đảo qua mạng hiện nay
