"Di chúc đâu rồi ai ơi? Pháp luật sẽ 'hỏi thăm' kẻ hay 'giúp đỡ' người đã khuất

Đánh giá bài viết

Trong mỗi gia đình, di chúc không chỉ là một văn bản pháp lý mà còn là lời gửi gắm cuối cùng, thể hiện ý nguyện của người đã khuất về việc phân chia tài sản. Thế nhưng, không phải lúc nào “ý nguyện” ấy cũng được tôn trọng một cách trọn vẹn. Đôi khi, vì những toan tính cá nhân, một số người lại “nhiệt tình giúp đỡ” người đã khuất bằng cách… làm cho bản di chúc bỗng dưng “thất lạc bí ẩn” hay “biến mất không dấu vết”. LUATSU.NET sẽ cùng bạn đi sâu vào những quy định của pháp luật xoay quanh hành vi che giấu di chúc thừa kế, làm rõ hậu quả pháp lý mà những kẻ “hay giúp đỡ người đã khuất” này phải đối mặt và cách xử lý hiệu quả khi phát hiện người che dấu di chúc.

1. Di chúc là gì?

Theo điều 624 Luật Dân sự 2015 quy định di chúc là:

Văn bản thể hiện ý chí của người để lại di sản, quyết định việc định đoạt tài sản của họ sau khi qua đời. Chỉ những người được ghi tên trong di chúc mới có quyền hưởng di sản thừa kế, trừ trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 644 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.

2. Người có hành vi che giấu di chúc có được hưởng di sản không?

Trong thực tế, có những trường hợp di chúc bị che giấu với nhiều mục đích khác nhau. Điều này dẫn đến việc ý chí của người để lại di sản không được thực hiện đúng như họ mong muốn. Theo Điểm d khoản 1 Điều 621 Luật Dân sự năm 2015 quy định rõ: người che giấu di chúc sẽ mất quyền hưởng di sản nếu mục đích của họ là nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản không theo ý chí của người để lại di chúc.

Lưu ý: chỉ khi người che giấu di chúc có mục đích hưởng di sản trái với ý chí của người để lại di chúc, họ mới bị mất quyền thừa kế.

Ngoài ra, khoản 2 Điều 621 Bộ Luật Dân sự năm 2015 còn quy định một ngoại lệ:

Nếu người để lại di chúc biết về hành vi che giấu di chúc nhưng vẫn cho phép người đó hưởng di sản, thì người che giấu di chúc vẫn có quyền thừa kế.

Che giấu di chúc có thể dẫn đến mất quyền thừa kế.

3. Quy định xử phạt về hành vi che dấu di chúc

Hành vi che giấu di chúc của người khác có thể bị xử lý vi phạm theo hai hình thức chính:

Xử phạt hành chính.
Truy cứu trách nhiệm hình sự.

Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000:

Người thực hiện thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác, nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự(Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP).

4. Trường hợp bị xử lý hình sự

Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi này có thể bị truy cứu tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nếu đủ điều kiện, cụ thể:

Có hành vi gian dối (trong trường hợp này là che giấu di chúc).
Mục đích là chiếm đoạt tài sản của người khác.
Giá trị tài sản chiếm đoạt từ 2.000.000 đồng trở lên, hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp đặc biệt.

Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc tù từ 6 tháng đến 3 năm:

Tài sản từ 2 triệu đến dưới 50 triệu đồng.
Dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc trường hợp: đã bị xử phạt hành chính, có tiền án chưa xóa, gây ảnh hưởng xấu, hoặc tài sản là phương tiện sống chính.

Phạt tù từ 2 đến 7 năm:

Có tổ chức, tính chất chuyên nghiệp.
Tài sản từ 50 đến dưới 200 triệu đồng.
Tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, hoặc dùng thủ đoạn xảo quyệt.

Phạt tù từ 7 đến 15 năm:

Tài sản từ 200 đến dưới 500 triệu đồng.
Có yếu tố thiên tai, dịch bệnh.

Phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc tù chung thân:

Tài sản từ 500 triệu đồng trở lên.
Có yếu tố chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

5. Lời khuyên từ LUATSU.NET

Khi phát hiện có người che giấu di chúc thừa kế, cần thực hiện các bước sau để xử lý hiệu quả:

Thu thập chứng cứ:

Tìm kiếm bản sao di chúc (nếu có).
Ghi âm, ghi hình hành vi che giấu di chúc (nếu có thể).
Lấy lời khai của nhân chứng.

Thông báo cho cơ quan chức năng: Báo với công an địa phương hoặc chính quyền địa phương để được xử lý.

Yêu cầu công bố di chúc:

Gửi đơn yêu cầu công bố di chúc tới tòa án.
Cung cấp các chứng cứ về việc che giấu di chúc.

Khởi kiện dân sự:

Làm đơn khởi kiện người che giấu di chúc yêu cầu phân chia di sản theo thừa kế.
Yêu cầu bồi thường thiệt hại (nếu có).

Kết luận

Pháp luật Việt Nam, đặc biệt là Luật Dân sự và các văn bản liên quan, đã có những quy định chặt chẽ để bảo vệ ý chí cuối cùng của người đã khuất và quyền lợi của người thừa kế. Hành vi che giấu, hủy hoại, hoặc làm sai lệch di chúc sẽ phải đối mặt với những hậu quả pháp lý nghiêm khắc, từ việc mất quyền hưởng di sản của chính người che giấu, cho đến các chế tài về bồi thường thiệt hại và thậm chí là trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào mức độ vi phạm và hậu quả gây ra. Nếu còn thắc mắc cần giải đáp đừng ngừng ngại liên hệ với chúng tôi LUATSU.NET!!!

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.