Sau khi đã giao kết hợp đồng, các bên đôi khi sẽ không còn muốn hợp tác với nhau nữa. Vậy, có được đơn phương chấm dứt những hợp đồng này không?
Đơn phương chấm dứt hợp đồng là gì?
Theo nguyên tắc, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên. Vì vậy, để chấm dứt hợp đồng, hai bên nên thỏa thuận với nhau để cùng giải quyết các vấn đề. Ngược lại, khi đơn phương chấm dứt hợp đồng, một bên trong hợp đồng sẽ tự ý chấm dứt thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng đó mà không có sự thỏa thuận. Điều này có nghĩa là một bên đã chấm dứt hợp đồng mà không cần có sự đồng ý của bên còn lại và qua đó, phát sinh ra những hệ quả không mong muốn.
Đặc điểm của đơn phương chấm dứt hợp đồng
Căn cứ Điều 428 Bộ luật Dân sự 2015, việc một bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng được quy định như sau:
– Một bên có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại khi bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng hoặc các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.
– Bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng phải thông báo ngay cho bên kia biết về việc chấm dứt hợp đồng, nếu không thông báo mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.
– Khi hợp đồng bị đơn phương chấm dứt thực hiện thì hợp đồng chấm dứt kể từ thời điểm bên kia nhận được thông báo chấm dứt. Các bên không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ, trừ thỏa thuận về phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại và thỏa thuận về giải quyết tranh chấp. Bên đã thực hiện nghĩa vụ có quyền yêu cầu bên kia thanh toán phần nghĩa vụ đã thực hiện.
– Bên bị thiệt hại do hành vi không thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng của bên kia được bồi thường.
– Trường hợp việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng mà không có căn cứ nêu trên thì bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng được xác định là bên vi phạm nghĩa vụ và phải thực hiện trách nhiệm dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự và luật khác có liên quan do không thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng.
Đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật đem lại những hậu quả pháp lý gì?
Đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật sẽ khiến cho đối phương phải đối mặt với nhiều tổn thất và rủi ro. Đây được coi là hành vi vi phạm nghĩa vụ phải thực hiện theo thỏa thuận trong hợp đồng. Khi đó, theo Điều 351 Bộ luật Dân sự 2015 thì trách nhiệm dân sự do vi phạm nghĩa vụ được quy định như sau:
– Bên có nghĩa vụ mà vi phạm nghĩa vụ thì phải chịu trách nhiệm dân sự đối với bên có quyền. Trong đó, vi phạm nghĩa vụ là việc bên có nghĩa vụ không thực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn, thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ hoặc thực hiện không đúng nội dung của nghĩa vụ.
– Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.
– Bên có nghĩa vụ không phải chịu trách nhiệm dân sự nếu chứng minh được nghĩa vụ không thực hiện được là hoàn toàn do lỗi của bên có quyền.
Xem thêm: Chấm dứt hợp đồng là gì? Khi nào thì hợp đồng chấm dứt?
