Hành vi vô ý gây hậu quả nghiêm trọng cũng là vấn đề pháp lý “ đau đầu” cho thẩm phán nó là ranh giới giữa tội vô ý và trách nhiệm pháp lý . vậy tội vô ý gây hậu quả nghiêm trọng được xác định như thế nào và hậu quả pháp lý ra sao
1. Khái niệm về hành vi vô ý gây hậu quả nghiệm trọng
Hành vi cố ý gây hậu quả nghiêm trong là một dạng vi phạm xảy ra khi một cá nhân thực hiện hành vi mà không có ý định gây ra hậu quả nhưng do sự thiếu cẩn trọng hoặc không tuân quy định, tự tin cho rằng sẽ không gây ra hậy quả nhưng đã dẫn đến những hậu quả nghiệm trọng. Được chia thành hai dạng :
- Vô ý vì cẩu thả: Người phạm tội không nhận thức được hậu quả nhưng lẽ ra có thể và phải nhận thức được
- Vô ý vì quá tự tin: Khi người thực hiện tin rằng hậu quả sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn chặn được nhưng thực tế vượt quá mức kiểm soảt
2. Các yếu tố cấu thành hành vi vô ý gây hậu quả nghiêm trọng
Theo quy định tại bộ luật hình sự 2015, hành vi cố ý gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi có đủ yếu tố sau:
- Hành vi phạm tội: Người đó phải có hành vi nguy hiểm cho xã hội hội và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng
- Hậu quả : Hậu quả có thể là những thiệt hại nghiệm trọng về tài sản, sức khỏe , tính mạng
- Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả: hành vi là nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả nghiêm trọng
- Có yếu tố lỗi vô ý : Người thực hiện hành vi không mong muốn hậu quả xảy ra nhưng do thiếu cẩn trọng hoặc quá tự tin đã gây ra hậu quá
3. Các hành vi vô ý gây hậu quả nghiêm trọng
- Vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác ( Điều 135 bộ luật hình sự)
Ví dụ: Người quản lý hoặc công nhân không tuân thủ quy định an toàn lao động, dẫn đến thương vong.
- Vô ý gây chết người ( Điều 128 Bộ luật hình sự)
- Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của người khác (Điều 180 Bộ luật Hình sự)
- Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 260 Bộ luật Hình sự)
Ví dụ: Cá nhân lái xe không chú ý vô tình gây tai nạn giao thông gây tổn thất cho người khác
- Vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở những nơi công cộng gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 295 Bộ luật Hình sự)
Ví dụ: Một công nhân xây dựng không thực hiện đúng quy trình an toàn lao động, làm rơi vật liệu xây dựng vào người đi đường, gây thương tích hoặc tử vong.
4. Mức phạt
Tùy vào mức độ nghiêm trọng cả hậu quả hành vi phạm tội mà pháp luật quy định nhiều mức phạt khác nhau cho từng hành vi phạm tội, cụ thể bao gồm
- Phạt tiền: Áp dụng cho các hành vi vi phạm nằm ở mức độ nhẹ, hậu quả gây ra không quá nghiêm trọng hoặc thiệt hại tài sản quá lớn
- Cải tạo không giam giữ: Dành cho các trường hợp có tình tiết giảm nhẹ
- Phạt tù có thời hạn: mặc dù hành vi vô ý, chủ quan của người phạm tội nhưng hậu quả nghiêm trọng xảy ra thì người vi phạm có thể bị phạt tù từ vài tháng đến vài năm, thậm chí là mức phạt cao nhất tùy vào quy định cụ thể trong bộ luật hình sự
5. Xây dựng phương án phòng tránh
- Cần nâng cao ý thức trách nhiệm của mình trọng mọi hành vi, tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc
- Tuân thủ nghiêm những quy định pháp lật, an toàn lao động , sinh hoạt và tham gia giao thông
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu rủi ro
Kết luận
Mặc dù không có ý định phạm tội, hành vi xuất phát từ sự vô ý, quá tin tin nghĩ không gây ra hậu quả, nhưng đã có những hậu quả nghiệm trọng xảy ra thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự, Do đó, năng cao ý thức, cẩn trọng trong mọi hành dộng, dự án, công trình để phòng tránh những hậu quả đáng tiếc.
Xem thêm
Vô ý gây thương tích: Có truy cứu trách nhiệm pháp lý không?
