Mạo danh bệnh viện tổ chức “hiến máu lưu động” để đánh cắp máu và bán

Trong khi các chiến dịch hiến máu tình nguyện được triển khai nhằm cứu người và đáp ứng nhu cầu y tế cấp thiết, thì gần đây đã xuất hiện thủ đoạn phạm tội nghiêm trọng hơn: mạo danh bệnh viện tổ chức “hiến máu lưu động”, lừa người dân tự nguyện hiến máu, sau đó thu gom và bán trái phép cho phòng khám chui, cơ sở y tế bất hợp pháp.

Đây không chỉ là hành vi giả danh cơ quan y tế, mà còn xâm phạm nghiêm trọng đến quyền bất khả xâm phạm thân thể và nhân phẩm con người. Tùy vào tính chất, mức độ và hậu quả, hành vi này có thể bị xử lý theo nhiều tội danh hình sự khác nhau, trong đó tội chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người (Điều 154 Bộ luật Hình sự 2015) là tội danh đặc biệt đáng chú ý.

Hành vi vi phạm: Giả danh nhân viên y tế để thu gom máu trái phép

Thủ đoạn được ghi nhận hoặc giả định trong các tình huống nghiêm trọng như:

• Đối tượng mạo danh bệnh viện lớn, trung tâm y tế có uy tín, tự tổ chức các “điểm hiến máu lưu động” tại khu dân cư, trường học, doanh nghiệp…
• Trang bị các vật dụng y tế, xe cấp cứu, đồng phục giả… nhằm tạo lòng tin cho người tham gia.
• Sau khi tiếp nhận máu từ người dân (dưới hình thức hiến máu), không chuyển đến ngân hàng máu, mà lén lút vận chuyển và bán cho các phòng khám chui hoặc cơ sở không được cấp phép.

Có thể bị truy tố theo Điều 154 – Tội chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người

Theo khoản 1 Điều 154 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025) quy định: “Người nào chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người khác thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm.”

Trong trường hợp này, máu là một loại mô cơ thể người. Người dân tưởng rằng đang hiến máu cho bệnh viện, nhưng thực tế bị lừa để lấy máu đưa vào mục đích thương mại trái pháp luật, tức là hành vi chiếm đoạt mô bằng thủ đoạn gian dối. Việc thu gom và buôn bán máu không phép được quy định tại khoản 3 Điều 11 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2006 thuộc các hành vi bị nghiêm cấm.

Trong các tình tiết tăng nặng, như:

• Phạm tội có tổ chức (giả danh cả hệ thống y tế);
• Đối với nhiều người;
• Gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe do điều kiện lấy máu không đảm bảo,

thì người phạm tội có thể bị truy tố theo Điều 154 với mức hình phạt từ 7 đến 20 năm tù, thậm chí là chung thân, tùy theo mức độ và số lượng thiệt hại gây ra.

Hành vi còn có thể bị xử lý theo các tội danh khác

Tùy vào từng tình huống cụ thể, hành vi còn có thể bị xử lý đồng thời hoặc thay thế bằng một số tội danh khác như:

Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS)

Nếu đối tượng thu tiền “xét nghiệm máu”, “phí khám sức khỏe”, “đồng phục hiến máu” … từ người dân với mục đích gian dối để trục lợi, thì có thể bị xử lý theo tội lừa đảo.

Tội giả mạo chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác (Điều 339 BLHS)

Hành vi giả danh nhân viên y tế, cán bộ bệnh viện cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 339, với điều kiện họ không nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản.

Tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh (Điều 315 BLHS)

Nếu quá trình lấy máu diễn ra mà không đảm bảo điều kiện y tế, không có giấy phép chuyên môn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người hiến, có thể bị truy tố theo Điều 315 với mức hình phạt từ cải tạo đến tù giam.

Cảnh báo và khuyến nghị pháp lý

• Tuyệt đối không tham gia các điểm “hiến máu lưu động” không rõ ràng về tổ chức, không có xác nhận từ các cơ quan y tế chính thức.
• Mọi hoạt động hiến máu đều phải do đơn vị được cấp phép thực hiện và không được thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào.
• Nếu phát hiện hành vi nghi vấn, cần báo ngay cho công an địa phương hoặc Sở Y tế để xử lý kịp thời.

Kết luận

Việc mạo danh tổ chức y tế để thu gom máu rồi bán trái phép không chỉ là hành vi vô đạo đức, mà còn có thể bị truy tố hình sự với nhiều tội danh, trong đó nghiêm trọng nhất là tội chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người theo Điều 154 BLHS. Pháp luật cần xử lý nghiêm khắc các hành vi này nhằm bảo vệ quyền con người, tính mạng, sức khỏe và lòng tin của cộng đồng với hoạt động hiến máu nhân đạo.

Xem thêm 

Việc áp giá điện cho đối tượng sinh viên, người lao động thuê trọ được quy định ra sao?

Rủi ro trong hợp đồng mua bán? – LUẬTSƯ.NET giúp bạn bảo vệ quyền lợi

Luật Sư Tư Vấn Pháp Luật Miễn Phí Qua Điện Thoại 24/7