Gia đình là nền tảng phát triển, là cái gương phản chiếu của mỗi cá nhân trong xã hội. Bên cạnh đó, khái niệm bạo lực gia đình không còn xa lạ, khi không ít tin tức liên quan đến bạo lực gia đình gây hoang mang dư luận. Bạo lực gia đình không chỉ là đánh đập bạo hành những thành viên trong gia đình, mà còn kể đến bạo lực về tài chính thường xảy ra ở các cặp vợ chồng mới cưới để lại không ít những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân và cả trật tự xã hội. Vậy bạo lực tài chính là gì? Chế tài và các biện pháp để hạn chế bạo lực tài chính trong hôn nhân gia đình?
1 Khái niệm
Bạo lực tài chính là một trong những hình thức của bạo lực gia đình. Nó không thể hiện bằng việc bạo hành thể xác mà nó hành vi kiểm soát, thao túng tài chính của người bạn đời, một người thành viên trong gia đình. Khiến cho nạn nhân mất quyền tự chủ về tài chính kinh tế, bị kiểm soát thu nhập, tài sản và quyền định đoạt tài sản. Dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đến cuộc sống và quyền lợi hợp pháp của nạn nhân.
2 Hành vi bạo lực tài chính
a. Kiểm sóat toàn bộ tài sản
- Giữ toàn bộ tiền lương, thu nhập của nạn nhân
- Không cho nạn nhân tiếp cận nguồn thu nhập của bản thân
- Buộc phải giao nộp toàn bộ thu nhập
b. Chiếm đoạt tài sản
- Chiếm đoạt tài sản riêng của nạn nhân
- Sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng mà chưa có sự đồng ý của người còn lại. Việc này xảy ra thường xuyên, đặc biệt là trong mối quan hệ vợ chồng, ảnh hưởng nặng nề tới nạn nhân
c. Gây nợ nần
- Dùng danh nghĩa hôn nhân mà ép vợ hoặc chồng ký hợp đồng vay tài sản, ép trả nợ dùng cho mục đích riêng của vợ hoặc chồng.
- Tiêu hoang khiến gia đình lâm vào cảnh nợ nần.
- Đẩy trách nhiệm trả nợ cho vợ/ chồng mặc dù không đứng ra vay nợ
d. Ngăn cản sự phát triển kinh tế
- Ngăn cấm không cho vợ/ chồng đi làm đi học năng cao trình độ
- Không cho vợ/chồng tham gia hoạt động kinh doanh
- Buộc nạn nhân phải phụ thuộc vào mình, từ đó buộc nạn nhân sống theo ý của mình, tước đoạt quyền tự do của đối phương.
3 Chế tài xử lý hành vi bạo lực tài chính
Những hành vi bạo lực tài chính tưởng chừng như là sự việc diễn ra hằng ngày nhưng nó dần ảnh hưởng khá nghiêm trọng đến con người cũng như xã hội. Và pháp luật đã hạn chế việc bạo lực tài chính bằng những quy định cụ thể
a. Trách nhiệm hình sự
Hành vi bạo lực tài chính gây nên thiệt hại nghiêm trọng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các tội cụ thể:
- Điều 175 Bộ luật hình sự 2015 – tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
- Điều 140 Bộ luật Hình sự – Tội hành hạ người khác nếu có yếu tố bạo lực tinh thần kèm theo.
- Điều 156 Bộ luật Hình sự – Tội cưỡng đoạt tài sản.
b. Xử lý dân sự
– Nạn nhân có quyền yêu cầu Tòa án phân chia tài sản chung nếu bị kiểm soát tài chính bất hợp pháp, phần tài sản có thể được phân chia cho nạn nhân được phần lợi
– Nếu bị ép buộc lý hợp đồng vay nợ hoặc chuyển nhượng tài sản, có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch vô hiệu.
Kết Luận
Bạo lực tài chính trong hôn nhân là một vấn đề nghiêm trọng cần được nhận diện và xử lý kịp thời. Việc nâng cao nhận thức, sử dụng các biện pháp pháp lý và xã hội. Bảo vệ nạn nhân và thúc đẩy sự bình đẳng trong gia đình. Thay đổi góc nhìn nhận, mạnh dạn tìm kiệm sự hỗ trợ để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bản thân.
