“Cẩm nang A-Z” về khai nhận di sản thừa kế- Quyền lợi và thủ tục bạn cần biết

Đánh giá bài viết

Khi một người qua đời, những tài sản họ để lại không tự động chuyển giao cho người thân mà cần trải qua một quy trình pháp lý cụ thể – đó là thủ tục khai nhận di sản thừa kế. Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhằm xác lập quyền sở hữu hợp pháp của người thừa kế đối với phần di sản được hưởng. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về khái niệm, hồ sơ, trình tự thủ tục cũng như thời hiệu khai nhận di sản theo quy định của pháp luật hiện hành.

1. Khai nhận di sản thừa kế là gì?

Khai nhận di sản thừa kế là một thủ tục pháp lý quan trọng nhằm chính thức xác định quyền sở hữu đối với tài sản mà người đã qua đời để lại cho những người thừa kế hợp pháp. Quá trình này có thể dựa trên di chúc hợp pháp mà người quá cố đã lập trước đó, hoặc tuân theo các quy định của pháp luật về thừa kế trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không hợp lệ.

Thực tế, việc khai nhận di sản thường được thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng, nơi các công chứng viên sẽ chứng nhận tính hợp pháp của các giấy tờ và xác nhận quyền của người thừa kế đối với khối di sản.

Theo quy định tại Điều 58 Luật Công chứng 2014 công chứng văn bản khai nhận di sản như sau:

Công chứng văn bản khai nhận di sản
Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản.
Việc công chứng văn bản khai nhận di sản được thực hiện theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 57 của Luật này.
Chính phủ quy định chi tiết thủ tục niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản

Khai nhận di sản thừa kế được thực hiện thông qua 2 trường hợp:

Người duy nhất được hưởng di sản: Theo pháp luật hoặc theo di chúc.
Những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó.

Tiến hành khai nhận di sản thừa kế thường được thực hiện tại đâu?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015, thời điểm, địa điểm mở thừa kế như sau: Địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản; nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì địa điểm mở thừa kế là nơi có toàn bộ di sản hoặc nơi có phần lớn di sản.

Như vậy, việc khai nhận di sản thừa kế sẽ thực hiện tại văn phòng công chứng nơi cư trú cuối cùng của người có di sản, nơi cư trú cuối cùng có thể là nơi người chết có hộ khẩu thường trú hoặc nơi đăng ký tạm trú có thời hạn của người đã chết. Trong trường hợp không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì nơi khai nhận di sản thừa kế sẽ xác định là văn phòng công chứng nơi có toàn bộ hoặc nơi có nhiều di sản thừa kế nhất.

2. Hồ sơ cần chuẩn bị khi khai nhận di sản

Tùy thuộc vào việc bạn khai nhận di sản theo di chúc hay theo pháp luật, các giấy tờ cần thiết có thể khác nhau. Tuy nhiên, dưới đây là một số giấy tờ cơ bản thường được yêu cầu:

– Giấy tờ tùy thân của người khai nhận di sản:

+ Chứng minh nhân dân (CMND) hoặc Căn cước công dân (CCCD) còn hiệu lực

+ Sổ hộ khẩu.

– Giấy đề nghị khai nhận di sản thừa kế

– Giấy chứng tử của người để lại di sản.

– Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế

+ Nếu khai nhận theo pháp luật: Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn (nếu có), các giấy tờ khác chứng minh quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng (nếu có)…..

+ Nếu thừa kế theo di chúc: di chúc bản gốc.

+ Nếu không có di chúc hoặc có di chúc mà không ghi rõ cách phân chia di sản thì cung cấp thêm: Tờ tường trình và cam kết về quan hệ nhân thân.

– Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản:

+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (Sổ đỏ, Sổ hồng).

+ Đăng ký xe (nếu là xe).

+ Sổ tiết kiệm, giấy tờ chứng nhận cổ phần, vốn góp,…

– Văn bản thỏa thuận phân chia di sản (nếu những người thừa kế tự thỏa thuận).

– Tờ khai lệ phí trước bạ (theo mẫu).

– Các giấy tờ khác theo yêu cầu của văn phòng công chứng hoặc cơ quan có thẩm quyền.

Lưu ý: Đối với các giấy tờ là bản sao, cần chuẩn bị có chứng thực từ cơ quan có thẩm quyền

3. Trình tự, thủ tục khai nhận di sản thừa kế

Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, giấy tờ đã nêu ở trên

Với những giấy tờ yêu cầu bản sao thì bắt buộc trước khi nhận Văn bản khai nhận di sản đã được công chứng phải mang theo bản chính để đối chiếu.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng: Công chứng viên sẽ tiếp nhận và kiểm tra sơ bộ tính đầy đủ của hồ sơ.

Bước 3: Thẩm định hồ sơ: Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ.

Bước 4: Niêm yết việc thụ lý văn bản khai nhận di sản: Thông tin về việc khai nhận di sản sẽ được niêm yết tại UBND cấp xã, phường nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản trong thời gian 15 ngày.

Bước 5: Lập văn bản khai nhận di sản thừa kế: Sau khi niêm yết không có khiếu nại, công chứng viên sẽ lập văn bản khai nhận di sản thừa kế.

Bước 6: Ký và công chứng văn bản: Công chứng viên yêu cầu người thừa kế xuất trình bản chính các giấy tờ đã nêu ở trên để đối chiếu trước khi ký xác nhận vào Lời chứng và từng trang của Văn bản khai nhận này.

Bước 7: Nhận kết quả: Sau khi ký xong sẽ tiến hành thu phí, thù lao công chứng, các chi phí khác và trả lại bản chính Văn bản khai nhận cho người thừa kế.

4. Thời hiệu khai nhận di sản thừa kế

Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là:

Đối với bất động sản: 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (thời điểm người có tài sản chết).
Đối với động sản: 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

Hết thời hạn này, người thừa kế sẽ mất quyền yêu cầu chia di sản và di sản sẽ thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.

Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;
Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Kết luận

Khai nhận di sản thừa kế là một thủ tục pháp lý không thể bỏ qua khi phân chia tài sản của người đã mất. Việc nắm rõ quy trình, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và tuân thủ thời hiệu sẽ giúp người thừa kế đảm bảo quyền lợi chính đáng của mình, đồng thời tránh các tranh chấp phát sinh.

Xem thêm:

Pháp nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc không? Thủ tục nhận thừa kế?:https://xn--luts-tib7365b.net/phap-nhan-co-quyen-huong-di-san-theo-di-chuc-khong-thu-tuc-nhan-thua-ke.html

Những lưu ý cần biết khi lập di chúc: https://xn--luts-tib7365b.net/nhung-luu-y-can-phai-biet-khi-lap-di-chuc.html

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Bạn đang gặp vấn đề pháp lý và cần được tư vấn chính xác, kịp thời? Hãy để đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm hỗ trợ bạn giải quyết mọi thắc mắc và bảo vệ quyền lợi một cách tốt nhất!

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!”

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/