Theo Luật nuôi con nuôi 2010, có hai hình thức nuôi con nuôi tại Việt Nam là nuôi con nuôi trong nước và nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài
1. Nuôi con nuôi trong nước
Điều kiện đối với người nhận con nuôi
Theo Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010, người nhận con nuôi phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Hơn con nuôi ít nhất 20 tuổi.
- Có điều kiện kinh tế, chỗ ở ổn định, đủ khả năng chăm sóc con nuôi.
- Có tư cách đạo đức tốt.
Những người sau đây không được nhận con nuôi:
- Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
- Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
- Đang chấp hành hình phạt tù;
- Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
Thứ tự ưu tiên nhận con nuôi
- Cha dượng/mẹ kế nhận con riêng làm con nuôi.
- Cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi.
- Người Việt Nam trong nước nhận con nuôi.
Thủ tục nhận con nuôi trong nước
Bước 1: Người nhận con nuôi nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trẻ em cư trú.
Bước 2: UBND xã kiểm tra, xác minh thông tin và niêm yết công khai trong 30 ngày.
Bước 3: Nếu không có tranh chấp, UBND xã quyết định việc nhận con nuôi và đăng ký vào sổ hộ tịch.
Bước 4: Cấp giấy chứng nhận nuôi con nuôi.
2. Nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài
Điều kiện nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài
Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài có thể nhận con nuôi tại Việt Nam nếu:
- Đáp ứng các điều kiện nuôi con nuôi theo pháp luật nước họ.
- Có đủ điều kiện về tài chính, đạo đức và năng lực nuôi con.
- Được cơ quan có thẩm quyền nước ngoài xác nhận đủ điều kiện nuôi con nuôi.
Trẻ em Việt Nam được nhận làm con nuôi bởi người nước ngoài nếu:
- Không tìm được gia đình nhận nuôi trong nước sau 60 ngày từ khi thông báo.
- Là trẻ mồ côi, bị bỏ rơi hoặc có hoàn cảnh đặc biệt.
Thủ tục nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài
Bước 1: Nộp hồ sơ tại Cục Con nuôi – Bộ Tư pháp hoặc Sở Tư pháp tỉnh/thành phố nơi trẻ cư trú.
Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền xem xét hồ sơ, thẩm định điều kiện.
Bước 3: Nếu đủ điều kiện, hồ sơ được gửi đến nước tiếp nhận để kiểm tra lần cuối.
Bước 4: Nếu được chấp thuận, cấp quyết định nuôi con nuôi quốc tế và làm thủ tục nhập cảnh.
3. Một số lưu ý khi nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài
- Với người nước ngoài: Nếu đang thường trú tại Việt Nam từ 1 năm trở lên thì thực hiện thủ tục tương tự như nuôi con nuôi trong nước.
- Với công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài: Phải có xác nhận của cơ quan nước sở tại về điều kiện nhận con nuôi.
- Nếu nhận con nuôi từ các quốc gia khác: Phải tuân thủ Công ước La Haye 1993 (nếu quốc gia đó là thành viên).
Xem thêm:
Công nhận hôn nhân của người đồng giới: Thực trạng pháp lý và xu hướng
Quyền của con nuôi trong gia đình có cha mẹ đồng giới tại Việt Nam
