Tín dụng đen và cho vay nặng lãi qua app đang trở thành vấn đề nhức nhối trong xã hội. Các tổ chức, cá nhân lợi dụng công nghệ để cung cấp các khoản vay với lãi suất cực cao, đi kèm các biện pháp đòi nợ phi pháp như khủng bố tinh thần, đe dọa, hoặc bôi nhọ danh dự con nợ. Dưới đây là các quy định pháp luật hiện hành để xử lý tội phạm này tại Việt Nam.
1. Cơ sở pháp lý xử lý tội phạm tín dụng đen và cho vay nặng lãi qua app
Xử lý hành chính
Theo Điều 12 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi cho vay lãi suất vượt quá mức quy định có thể bị:
- Phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng đối với cá nhân.
- Phạt tiền từ 20 – 40 triệu đồng đối với tổ chức.
- Buộc nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp từ hoạt động cho vay nặng lãi.
Xử lý hình sự
Nếu mức lãi suất vượt quá 100% mức lãi suất cao nhất theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 (hiện tại là 20%/năm) và thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) với các khung hình phạt sau:
Phạt tiền từ 50 triệu đồng – 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm nếu số tiền thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng.
Phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu:
- Thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên.
- Hành vi có tính chất chuyên nghiệp (hoạt động thường xuyên, có tổ chức).
- Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội.
Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng và cấm hành nghề có liên quan trong một thời gian nhất định.
2. Xử lý các hành vi liên quan đến tín dụng đen qua app
Hành vi đe dọa, khủng bố con nợ
- Nếu dùng vũ lực, đe dọa giết người để ép con nợ trả tiền, có thể bị xử lý theo Điều 133 Bộ luật Hình sự (Tội đe dọa giết người) với mức phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm.
- Nếu sử dụng hình ảnh riêng tư để bôi nhọ, làm nhục người vay, có thể bị truy cứu theo Điều 155 Bộ luật Hình sự (Tội làm nhục người khác) với mức phạt tối đa 5 năm tù.
Hành vi cưỡng đoạt tài sản
- Các đối tượng cho vay thường dùng thủ đoạn đe dọa, ép buộc con nợ phải trả tiền dù lãi suất không hợp pháp. Hành vi này có thể bị xử lý theo Điều 170 Bộ luật Hình sự (Tội cưỡng đoạt tài sản) với mức phạt tù từ 1 năm đến 20 năm tùy mức độ nghiêm trọng.
Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Nếu các ứng dụng cho vay cố tình đưa ra thông tin sai sự thật, dụ dỗ người vay ký hợp đồng với điều khoản mập mờ để chiếm đoạt tiền, có thể bị truy cứu theo Điều 174 Bộ luật Hình sự (Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) với mức phạt tối đa tù chung thân.
3. Các biện pháp ngăn chặn tín dụng đen và cho vay nặng lãi qua app
Quản lý chặt chẽ các ứng dụng tài chính
- Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an cần siết chặt các quy định về cấp phép cho các công ty tài chính và ứng dụng cho vay.
- Các app vi phạm phải bị gỡ bỏ khỏi Google Play, App Store, đồng thời truy quét các tổ chức đứng sau.
Tăng cường công tác điều tra, xử lý
- Các cơ quan chức năng cần điều tra nhanh chóng, xử lý nghiêm minh đối với những cá nhân, tổ chức hoạt động tín dụng đen.
- Phát động các đợt truy quét, xử lý tận gốc các băng nhóm tội phạm tài chính.
Tuyên truyền nâng cao nhận thức
- Người dân cần hiểu rõ nguy cơ khi vay tiền từ các app không rõ nguồn gốc.
- Khuyến khích vay tiền từ ngân hàng, công ty tài chính hợp pháp thay vì sử dụng tín dụng đen.
Kết luận
Tội phạm tín dụng đen và cho vay nặng lãi qua app không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như khủng bố tinh thần, bạo lực, thậm chí dẫn đến tự tử. Pháp luật Việt Nam đã có các quy định chặt chẽ để xử lý tội phạm này, nhưng để ngăn chặn triệt để, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và sự cảnh giác từ người dân.
Xem thêm:
Rửa tiền từ buôn bán ma túy: Cách thức hoạt động và quy định pháp luật xử lý
Tội cưỡng đoạt tài sản, khi nào hành vi đe dọa, ép buộc bị coi là tội phạm?
Tội rửa tiền, khi nào hành vi chuyển tiền được coi là hợp pháp và khi nào bị coi là phạm tội?
