1. Quan hệ tự nguyện
Là trường hợp hai bên đều có sự đồng thuận.
Tuy nhiên theo BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung, mọi hành vi quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi đều bị coi là hành vi vi phạm pháp luật, dù có sự đồng thuận từ hai bên.
2. Xâm hại đối với người dưới 16 tuổi
Theo quy định tại BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung, hành vi xâm hại đối với người dưới 16 tuổi được chia thành các tội sau:
- Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi: Được quy định tại Điều 142 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung.
- Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Được quy định tại Điều 144 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung.
- Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Được quy định tại Điều 145 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung.
- Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi: Được quy định tại Điều 146 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung.
3. Phân biệt quan hệ tự nguyện và xâm hại với người dưới 16 tuổi
Tiêu chí | Quan hệ tự nguyện | Hành vi xâm hại |
Sự đồng thuận | Có | Không hoặc bị cưỡng ép |
Độ tuổi áp dụng | Người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi (vẫn bị coi là vi phạm pháp luật) | Người dưới 16 tuổi |
Tính chất hành vi | Có thể không có yếu tố cưỡng ép nhưng vẫn vi phạm pháp luật | Thường có yếu tố cưỡng ép, đe dọa hoặc lợi dụng tình trạng nạn nhân |
Khía cạnh pháp lý | Phạm pháp, bị truy cứu trách nhiệm hình sự | Tội phạm nghiêm trọng, bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án cao hơn. |
4. Khung hình phạt khi quan hệ với người dưới 16 tuổi
Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
- Từ 07 năm đến 15 năm khi thực hiện các hành vi:
- Dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được.
- Dùng thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tinh dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ.
- Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
- Từ 12 năm đến 20 năm đối với trường hợp:
- Có tính chất loạn luận.
- Làm nạn nhân có thai.
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khoẻ hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương từ 31% đến 60%.
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Đối với 02 người trở lên.
- Tái phạm nguy hiểm.
- Từ 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình
- Có tổ chức.
- Nhiều người hiếp một người.
- Đối với người dưới 10 tuổi.
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
- Hình phạt bổ sung
- Bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
- Phạt tù 05 năm đến 10 năm
- Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình.
- Trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.
- Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm
- Có tính chất loạn luân.
- Làm nạn nhân có thai.
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Đối với 02 người trở lê
- Tái phạm nguy hiểm.
- Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc chung thân
- Nhiều người cưỡng dâm một người.
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
- Hình phạt bổ sung
- Bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
- Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
- Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
- Phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Đối với 02 người trở lên.
- Có tính chất loạn luân.
- Làm nạn nhân có thai.
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
- Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
- Hình phạt bổ sung
- Bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi
- Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm
- Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà có hành vi dâm ô đối với người dưới 16 tuổi không nhằm mục đích giao cấu hoặc không nhằm thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác.
- Phạt tù từ 03 năm đến 07 năm
- Phạm tội có tổ chức.
- Phạm tội 02 lần trở lên.
- Đối với 02 người trở lên.
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
- Tái phạm nguy hiểm.
- Phạt tù từ 07 năm đến 12 năm
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lê
- Làm nạn nhân tự sát.
- Hình phạt bổ sung
-
- Bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm
Kết luận
Dù có sự đồng thuận hay không thì hành vi quan hệ với người dưới 16 tuổi vẫn bị xem là hành vi vi phạm pháp luật. Nếu có yếu tố cưỡng ép, đe dọa hoặc lợi dụng để thực hiện hành vi tình dục với người dưới 16 tuổi, đó là hành vi xâm hại, với mức phạt nặng hơn.
Xem thêm
Trách nhiệm hình sự đối với người dưới 18 tuổi