Phân biệt doanh nghiệp xã hội với các loại hình doanh nghiệp thông thường và tổ chức phi lợi nhuận

Đánh giá bài viết

Doanh nghiệp xã hội (DNXH) nổi lên như một mô hình kinh doanh đặc biệt, dung hòa giữa mục tiêu lợi nhuận của doanh nghiệp truyền thống và mục đích phục vụ cộng đồng của tổ chức phi lợi nhuận (TCPN). Tuy nhiên, bản chất pháp lý, mục tiêu hoạt động, và cơ chế tài chính của DNXH có những điểm khác biệt rõ rệt so với các loại hình doanh nghiệp thông thường và TCPN. Bài viết này sẽ phân tích sự khác biệt đó dựa trên một số tiêu chí dưới đây.

1. Về cơ sở pháp lý điều chỉnh

Doanh nghiệp xã hội được điều chỉnh chủ yếu bởi Luật Doanh nghiệp 2020, trong đó Điều 10 quy định rõ về khái niệm, điều kiện công nhận và nghĩa vụ của loại hình này.
Doanh nghiệp thông thường cũng được tổ chức và điều chỉnh theo Luật Doanh nghiệp,
Tổ chức phi lợi nhuận được điều chỉnh bởi Bộ luật Dân sự 2015, Luật Hội 2020, và các nghị định chuyên ngành như Nghị định 93/2019/NĐ-CP đối với quỹ xã hội, quỹ từ thiện.

2. Về bản chất pháp lý và tư cách pháp nhân

Doanh nghiệp xã hội là một loại doanh nghiệp hợp pháp, được thành lập theo trình tự, thủ tục của Luật Doanh nghiệp. DNXH có thể tồn tại dưới dạng công ty TNHH, công ty cổ phần, công ty hợp danh,… nhưng phải kèm theo cam kết thực hiện mục tiêu xã hội, môi trường.
Doanh nghiệp thông thường cũng có tư cách pháp nhân như DNXH, tuy nhiên không chịu ràng buộc bởi bất kỳ cam kết xã hội nào.
Tổ chức phi lợi nhuận thường được thành lập dưới hình thức quỹ xã hội, quỹ từ thiện, tổ chức hội, tổ chức tôn giáo,… Đây là các pháp nhân phi thương mại, hoạt động không vì mục tiêu sinh lời, và không chịu sự điều chỉnh bởi Luật Doanh nghiệp.

3. Về cơ chế phân phối lợi nhuận

Doanh nghiệp xã hội phải cam kết sử dụng ít nhất 51% tổng lợi nhuận hằng năm để tái đầu tư cho mục tiêu xã hội đã đăng ký. Cam kết này phải thể hiện rõ trong hồ sơ đăng ký và chịu sự giám sát của cơ quan đăng ký kinh doanh.
Doanh nghiệp thông thường được tự do phân phối toàn bộ lợi nhuận, không bị giới hạn bởi bất kỳ tỷ lệ tái đầu tư nào cho cộng đồng.
Tổ chức phi lợi nhuận thì không được phép phân phối lợi nhuận dưới bất kỳ hình thức nào. Nếu có thu nhập phát sinh từ hoạt động dịch vụ (ví dụ: bán sách gây quỹ), toàn bộ số tiền đó phải được dùng cho mục tiêu xã hội của tổ chức, không chia cho cá nhân hay tổ chức sáng lập.

4. Về khả năng huy động vốn và hoạt động kinh doanh

Doanh nghiệp xã hội có thể huy động vốn như mọi doanh nghiệp khác: vay ngân hàng, phát hành cổ phần, trái phiếu (nếu là công ty cổ phần), hoặc kêu gọi tài trợ trong và ngoài nước. Điều này giúp DNXH linh hoạt hơn tổ chức phi lợi nhuận, vốn bị giới hạn bởi nguồn tài trợ, đóng góp, hiến tặng.
Doanh nghiệp thông thường cũng huy động vốn linh hoạt nhưng không bị ràng buộc bởi mục tiêu xã hội nên dễ thu hút nhà đầu tư hơn.
Tổ chức phi lợi nhuận thường không được phép phát hành cổ phần, huy động vốn từ thị trường chứng khoán mà phụ thuộc hoàn toàn vào các nguồn tài trợ hoặc hỗ trợ ngân sách nhà nước, do đó tính bền vững tài chính thấp hơn.

5. Về chế độ quản lý và giám sát

Doanh nghiệp xã hội phải gửi cam kết mục tiêu xã hội đến cơ quan đăng ký kinh doanh và có nghĩa vụ công khai thông tin hoạt động xã hội, báo cáo tài chính. Nếu không thực hiện đúng cam kết, doanh nghiệp có thể bị thu hồi tư cách doanh nghiệp xã hội.
Doanh nghiệp thông thường chỉ phải tuân thủ chế độ báo cáo tài chính định kỳ theo quy định của pháp luật về thuế và kế toán, không có nghĩa vụ công khai mục tiêu xã hội hay hoạt động liên quan đến cộng đồng.
Tổ chức phi lợi nhuận, tùy từng loại hình, sẽ chịu sự quản lý của các cơ quan như Bộ Nội vụ, UBND cấp tỉnh hoặc Bộ chuyên ngành, đồng thời phải công khai tài chính và báo cáo hoạt động thường xuyên với cơ quan cấp phép.

Kết luận:

Doanh nghiệp xã hội là mô hình đặc thù kết hợp giữa mục tiêu lợi nhuận và trách nhiệm xã hội, được pháp luật ghi nhận và khuyến khích phát triển. Tuy nhiên, để không bị nhầm lẫn, cần phân biệt rõ DNXH với doanh nghiệp thông thường – nơi lợi nhuận là mục tiêu duy nhất, và tổ chức phi lợi nhuận – nơi hoàn toàn không có yếu tố thương mại. Việc hiểu đúng bản chất pháp lý của từng loại hình không chỉ giúp doanh nghiệp xác định con đường phát triển phù hợp, mà còn giúp cơ quan quản lý nhà nước ban hành chính sách hỗ trợ và giám sát hiệu quả hơn.

Xem thêm:

Để được tư vấn về doanh nghiệp hiệu quả, hãy liên hệ chúng tôi.

LUẬTSƯ.NET CHUYÊN TƯ VẤN VÀ CUNG CẤP CÁC DỊCH VỤ SAU:

Địa chỉ, số điện thoại Luật sư giỏi TP.HCM

Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp.

LUẬTSƯ.NET – LUẬT SƯ GIỎI TP.HCM

📞 Số điện thoại: 0364919191 – 0919989876
📍 Địa chỉ: Số 11 Đường Số 7, KDC CityLand Park Hills, Phường 10, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
🌐 Website: www.luậtsư.net
📧 Email: tuvanmienphi@luậtsư.net

“Chọn chúng tôi, chọn giải pháp pháp lý hiệu quả nhất!”

Tại sao chọn LUẬTSƯ.NET?

Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm: Chúng tôi đã xử lý thành công hàng trăm vụ tranh chấp nợ khó đòi, từ cá nhân đến doanh nghiệp.
Tư vấn toàn diện: Hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn tư vấn ban đầu đến khi thi hành án.
Chi phí minh bạch: Cam kết chi phí dịch vụ hợp lý, rõ ràng, không phát sinh.
Thời gian giải quyết nhanh chóng: Luật sư của chúng tôi luôn đặt lợi ích khách hàng lên hàng đầu và tối ưu hóa thời gian xử lý vụ việc.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp trọn gói giá rẻ chỉ 599k: https://dangkykinhdoanh.top/