Thuê người phát tán tin giả có tổ chức: Cảnh báo mức án hình sự lên đến 7 năm tù!

Thời gian gần đây, không ít cá nhân, doanh nghiệp đã sử dụng mạng xã hội như một công cụ để thao túng dư luận, cạnh tranh không lành mạnh, bôi nhọ đối thủ… bằng cách thuê người đăng tải các thông tin sai sự thật. Những người này thường thông qua các KOLs, agency, fanpage lớn hoặc đội ngũ seeding để lan truyền nội dung, hướng lái dư luận theo mục tiêu đã định sẵn. Hành vi tưởng chừng như chỉ là “chiêu trò truyền thông” này thực chất tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng. Theo quy định của Bộ luật Hình sự, nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm, các cá nhân, tổ chức liên quan đều có thể bị xử lý hình sự với khung hình phạt cao, đặc biệt nếu có yếu tố tổ chức hoặc thuê mướn người khác thực hiện hành vi vi phạm.

I. Hành vi phát tán tin giả có tổ chức là gì?

Hành vi phát tán tin giả có tổ chức thường bắt đầu từ một cá nhân hoặc nhóm người chủ mưu lên kế hoạch và điều phối toàn bộ quá trình đăng tải. Họ có thể thuê agency truyền thông hoặc KOLs để đăng nội dung đã chuẩn bị sẵn, dùng các tài khoản mạng xã hội để chia sẻ, lan tỏa và kích thích dư luận. Mỗi người trong đường dây đều có vai trò cụ thể: người lên nội dung, người đăng bài, người chia sẻ, người điều phối. Việc phân công rõ ràng như vậy chính là dấu hiệu của một hành vi “có tổ chức” trong phạm tội – tức có sự câu kết, phối hợp chặt chẽ giữa nhiều người để thực hiện hành vi trái pháp luật.

II. Có thể bị xử lý hình sự theo tội danh nào?

Tùy vào tính chất, nội dung và mức độ hậu quả của thông tin được đăng tải, cơ quan chức năng có thể truy cứu trách nhiệm hình sự người vi phạm theo một hoặc nhiều tội danh trong Bộ luật Hình sự hiện hành. Thứ nhất, tội phổ biến nhất là “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông” theo Điều 288 Bộ luật Hình sự. Nếu việc đưa thông tin lên mạng là trái pháp luật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội hoặc danh dự, uy tín cá nhân, thì người thực hiện – đặc biệt trong trường hợp có tổ chức – có thể bị phạt tù đến 7 năm.

Ngoài ra, nếu nội dung thông tin nhằm xúc phạm danh dự, bịa đặt nhằm hạ thấp uy tín của người khác, người đăng tải có thể bị xử lý thêm về tội vu khống theo Điều 156 Bộ luật Hình sự, với mức phạt cũng lên đến 7 năm tù giam. Trường hợp người vi phạm lợi dụng quyền tự do ngôn luận để lan truyền thông tin xâm phạm lợi ích Nhà nước, kích động chống đối, gây hoang mang trong xã hội thì có thể bị xử lý theo Điều 331 – tội lợi dụng quyền tự do dân chủ, một tội danh thường áp dụng trong các vụ việc có yếu tố chính trị hoặc an ninh trật tự.

III. Không chỉ người đăng bài mới bị xử lý

Nhiều người cho rằng chỉ người trực tiếp đăng tin giả mới bị xử lý, trong khi người thuê hoặc điều phối không chịu trách nhiệm. Đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm. Theo Bộ luật Hình sự, ngoài người trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội (người đăng bài) thì người chủ mưu, người xúi giục, giúp sức hoặc thuê mướn người khác phạm tội đều có thể bị xử lý hình sự với vai trò đồng phạm. Trên thực tế, người tổ chức – là người lên kế hoạch, tài trợ chi phí và chỉ đạo nội dung – thường bị coi là đối tượng nguy hiểm nhất và có thể phải chịu mức án cao hơn cả người thực hiện.

Tương tự, agency nếu tham gia điều phối hoặc biết rõ nội dung sai nhưng vẫn giúp sức thì cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự. KOLs, Tiktoker hay admin các fanpage nếu biết rõ nội dung là sai sự thật mà vẫn nhận đăng bài vì lợi ích vật chất, cũng không thể viện lý do “bị thuê” để trốn tránh trách nhiệm. Trong các vụ việc có tổ chức, mọi hành vi dù nhỏ như seeding, chia sẻ tin, tạo tài khoản ảo… nếu có chủ đích và tham gia vào kế hoạch phát tán đều có thể bị xử lý hình sự.

IV. Trường hợp nào chỉ bị xử phạt hành chính?

Không phải mọi hành vi phát tán tin sai sự thật đều bị truy tố hình sự. Nếu hành vi chỉ ở mức độ nhẹ, không gây hậu quả nghiêm trọng, không có yếu tố tổ chức, thì người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Mức phạt có thể lên đến 30 triệu đồng đối với cá nhân và 70 triệu đồng đối với tổ chức. Ngoài ra, người vi phạm còn phải gỡ bỏ thông tin sai, cải chính và có thể bị cấm đăng tin trong một thời gian nhất định. Tuy nhiên, nếu hành vi tiếp tục tái diễn, gây hậu quả thực tế, hoặc bị phát hiện có tổ chức thì sẽ bị chuyển sang xử lý hình sự theo quy định.

V. Lời khuyên dành cho người dân, doanh nghiệp và người làm truyền thông

Trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, việc chia sẻ thông tin là quyền của mỗi người. Tuy nhiên, quyền tự do đó không đồng nghĩa với việc được phép đăng tải sai sự thật hay thuê người khác làm thay mình. Với người dân, cần cẩn trọng khi chia sẻ thông tin từ các nguồn chưa kiểm chứng, đặc biệt là các nội dung tiêu cực, nhạy cảm. Với doanh nghiệp, hãy thận trọng khi thuê agency hoặc KOL làm truyền thông, cần có điều khoản rõ ràng về trách nhiệm pháp lý trong hợp đồng. Các agency và người làm nghề sáng tạo nội dung, đặc biệt là KOLs, nên hiểu rõ ranh giới giữa “quảng cáo” và “tin giả”, đồng thời chịu trách nhiệm với nội dung mình chia sẻ.

VI. Kết luận

Hành vi thuê người phát tán tin giả có tổ chức là một vấn đề pháp lý nghiêm trọng, không chỉ gây ảnh hưởng đến danh dự, quyền lợi của cá nhân hay tổ chức bị vu khống mà còn có thể tác động đến trật tự xã hội, an ninh thông tin. Bộ luật Hình sự hiện hành đã có quy định đầy đủ để xử lý nghiêm khắc các hành vi này – kể cả người đứng sau tổ chức, người trực tiếp đăng tải hay người tham gia lan truyền. Vì vậy, trước khi bấm “đăng”, “chia sẻ” hay “ký hợp đồng truyền thông”, mỗi người nên tự hỏi: mình đang nói sự thật hay đang tiếp tay cho sai trái?

Tin giả có thể lan truyền nhanh hơn sự thật, nhưng hậu quả để lại thì rất thật. Và cái giá phải trả có thể là nhiều năm tù giam.

Xem thêm

Bóng tối của lòng tin: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và những hệ lụy đau lòng

Mở Công ty tư vấn du học rồi lừa đảo hàng chục người

Công Ty Bất Động Sản Lừa Đảo: Dấu Hiệu và Cách Phòng Tránh(Mở trong cửa số mới)